گاهی برخی چهره‌ها باعث می‌شوند از خودمان بپرسیم «چطور ممکن است فردی در این سن اینقدر جوان به‌نظر برسد؟» این پرسش به ویژه با دیدن چهره افراد مشهور در ذهن بسیاری شکل می‌گیرد و بیشتر این افراد در پاسخ به آن از رعایت رژیم غذایی سالم و ورزش کردن می‌گویند، یا اگر صاحب شرکت تولید لوازم آرایشی ‌بهداشتی باشند، دلیل سوم، استفاده از کرم‌های تولیدی خودشان خواهد بود.

اما یکی از رازهای جوانی چهره‌های مشهور، تزریق بوتاکس است که البته با محبوبیتی که در دهه اخیر پیدا کرده است، دیگر زیاد هم شبیه به «راز» نیست. 

بوتاکس با شل کردن عضلات، خطوط چهره را ناپدید می‌کند، یا برای پیشگیری از ایجاد چروک استفاده می‌شود.

بر اساس مقاله‌ای که در مجله «بازار» منتشر شده است و به گفته دکتر سوفی شاتر، موسس کلینیک ایلومینیت اسکین (Illuminate Skin Clinic)، «بوتاکس پیشگیرانه به بوتاکسی گفته می‌شود که به جای آنکه به صورت اصلاحی برای از بین بردن چروک‌های موجود استفاده شود، که معمولا هم کم‌تر موفقیت‌آمیز است، برای جلوگیری از ایجاد خطوط چهره و چین‌وچروک‌های احتمالی به پوست تزریق می‌شود».

دکتر شاتر که پزشک متخصص زیبایی باتجربه‌ای است، زمانی را برای تزریق بوتاکس پیشگیرانه مناسب می‌داند که «در حالی که هنوز خطوط شکل نگرفته‌اند، بتوانید محل رشد [احتمالی] آن‌ها را ببینید». بنابراین، بوتاکس پیشگیرانه برای خطوطی استفاده می‌شود که در آغاز شکل‌گیری‌اند و هنوز عمقی نیافته‌اند.

این موضوع همیشه نمی‌تواند با سن مرتبط باشد. همه ما افرادی را در اطراف خود دیده‌ایم که باوجود سن پایین، چهره‌ای پر خط و خطوط دارند و برعکس، برخی با وجود سن بالا، پوست باطراوت و نسبتا صافی دارند. بنابراین، زمان مناسب برای تزریق بوتاکس بیشتر از سن «به شرایط پوستی شخص بستگی دارد؛ ]با این حال[، خیلی کم پیش می‌آید که فردی زیر ۲۵ سال نیازی به تزریق بوتاکس داشته باشد».

فواید بوتاکس پیشگیرانه

به باور دکتر شاتر، فواید این نوع بوتاکس، در صورتی که نامزد مناسبی برای آزمودن آن باشید، فراوان است. «نامزد مناسب» یعنی کسی که نه چهره‌اش بدون خط و صاف باشد، و نه از پیش دارای چین و چروک‌های عمیق: «می‌توانید پیر شوید، اما با خطوط و چین‌وچروک‌های کم‌تر. پیشگیری خیلی آسان‌تر از درمان است».

دکتر جنیفر اونز، متخصص زیبایی کلینیک گلو (Glow Clinic) در دوبلین، فایده بوتاکس پیشگیرانه را چنین توصیف می‌کند: «یک ورق کاغذ را تصور کنید که مچاله می‌شود. اگر کاملا مچاله شود و به شکل توپ درآید، صاف کردن آن بسیار سخت‌تر است. پس اگر از ابتدا خیلی آن را مچاله نکنیم، همه‌چیز آسان‌تر می‌شود.»

از دیگر فواید بوتاکس پیشگیرانه به باور دکتر اونز، معلوم نبودن استفاده از آن است: «اگر کسی همیشه پوست خوبی داشته باشد و تنها چنین به نظر برسد که به‌ کندی پیر می‌شود، خیلی از ما فکر می‌کنیم دلایل ارثی دارد، در حالی که ممکن است به این دلیل باشد که فرد مذکور خیلی زودتر از افراد هم‌سن و سال‌ خود شروع به تزریق بوتاکس پیشگیرانه کرده است. از سوی دیگر، اگر کسی که در بیشتر دهه ۳۰ زندگی‌اش چهره خسته‌ای داشته است، ناگهان گل از چهره‌اش بشکفد و تر و تازه جلوه کند، به این فکر می‎افتیم که احتمالا کاری صورت داده است.»

زیان‌های بوتاکس پیشگیرانه

باید این نکته را در نظر داشت که به ویژه در زمینه استفاده از موادی که برای جوانی و زیبایی به کار می‌روند، همه چیز نمی‌تواند همواره توصیف یکسانی داشته باشد. برای نمونه، همان‌طور که گفته شد، زمان دقیقی برای تزریق بوتاکس پیشگیرانه نمی‌توان در نظر گرفت و زمان مناسب به عوامل مختلف بستگی دارد. مقدار و فاصله‌های استفاده از آن نیز به وضعیت پوست افراد و مهارت پزشک متخصص بستگی دارد. فواید هر چیز را باید بهترین حالت آن در نظر گرفت، نه وضعیتی که شاید هر زمانی رخ دهد.

بوتاکس می‌تواند با کارکرد خوب خود بر روی پوست مناسب و در زمان مناسب، نتیجه دلخواهی داشته باشد، اما در غیبت یکی از این موارد، می‌تواند چهره‌ای عجیب یا خنثی را برای فرد بسازد. دکتر شاتر می‌گوید: «راستش عمیقا باور دارم که تزریق بوتاکس سنگین از سنین پایین، افراد را مسن‌تر نشان می‌دهد. شروع زودهنگام و مقدار زیاد تزریق، چهره را با گذشت زمان منجمد می‌کند.»

دکتر اونز با تایید این حرف می‌افزاید: «به نظرم عادت به داشتن چهره‌ای که به مرور زمان کم و کم‌تر می‌تواند حرکت کند، بسیار خطرناک است. این ایده که اصلا چه چیزی طبیعی است، می‌تواند در فرد دچار تغییر شود. بوتاکس سنگین می‌تواند یک چهره جوان را پیر نشان دهد و در نتیجه، ظاهری عجیب و غریب برای فرد بسازد.»

دکتر اونز همچنین معتقد است که برخی نقاط چهره، مانند ماهیچه پیشانی یا عضله فرونتالیس، جای مناسبی برای تزریق بوتاکس سنگین و تکرار آن در درازمدت نیست: «این همان ماهیچه‌ای است که با آن ابروهای خود را بالا می‌برید و خطوط افقی روی پیشانی را ایجاد می‌کند. با بالا رفتن سن و پایین افتادن ابروها، شل و بی‌حس کردن بیش از حد این ماهیچه در درازمدت سبب افتادگی بیشتر و زودتر ابروها می‌شود. این موضوع به‌ویژه برای کسانی که ابروهای پایین یا پلک‌های افتاده دارند، جای نگرانی دارد.»

عامل زیان‌بار دیگر بوتاکس پیشگیرانه، قیمت آن است.

دکتر اونز در توصیف این موضوع می‌گوید: «بوتاکس خوب قیمت ارزانی ندارد و بوتاکس ارزان معمولا خوب نیست! و اینکه برای تزریق بوتاکس خوب بخواهید از خرید کرم‌های بهداشتی و مراقبتی پوست‌تان صرف نظر کنید، راه خوبی برای جا کردن آن در بودجه‌تان نیست. استفاده از بوتاکس پیشگیرانه شاید در دهه ۲۰ زندگی لازم باشد که آن زمان هم شاید نتوانید از عهده قیمت آن برآیید.»

به هر روی، نباید از خاطر برد که به قول دکتر شاتر، «بوتاکس برای این نیست که تمام چین و چرک‌ها را محو کند، بلکه برای کم‌رنگ کردن آن‌ها است».