پاکستان زغال‌سنگ افغانستان به‌قدری ارزان می‌خرد که می‌تواند سالانه ۲.۲ میلیارد دلار از این بابت صرفه‌جویی کند.

شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، دستور داده است برای تامین انرژی در این کشور از زغال‌سنگ هم استفاده شود. او شامگاه دوشنبه، ۲۷ ژوئن، در حساب رسمی خود در توییتر، طی رشته‌توییتی نوشت که برای جست‌وجوی راه‌های بهتر واردات زغال‌سنگ از افغانستان یک جلسه اختصاصی برگزار شده و او از کابینه‌اش خواسته است تا زمینه واردات بهتر و بیشتر زغال‌سنگ از افغانستان را مهیا کنند. او همچنین دستور داده است که برای خرید زغال‌سنگ از افغانستان کلدار پرداخت شود نه دلار تا خروج ارز از پاکستان کاهش یابد.

در این رشته توییت اعلام شد که خرید زغال‌سنگ از افغانستان سالانه ۲.۲ میلیارد دلار صرفه‌جویی برای پاکستان به همراه دارد؛ مبلغی که تقریبا معادل بودجه سالانه رژیم طالبان است.

پاکستان معادن زغال‌سنگ دارد اما زغال‌سنگ آن بی‌کیفیت است؛ در حالی که زغال‌سنگ معادن افغانستان یکی از بهترین و مرغوب‌ترین انواع زغال‌سنگ در جهان است.

نخست‌وزیر پاکستان تصریح کرد در حالی که قیمت زغال‌سنگ در بازارهای جهانی در حال افزایش است، خرید زغال‌سنگ مرغوب و ارزان از افغانستان به نفع پاکستان است.

توییت‌های نخست‌وزیر پاکستان در مورد خرید زغال‌سنگ افغانستان با واکنش‌ تند کاربران رسانه‌های اجتماعی رو‌به‌رو شد. بلال سروری، از روزنامه‌نگاران مطرح افغانستان، در توییتر نوشت: «در نبود یک دولت ملی که بتواند استخراج و فروش گنجینه‌های زیرزمینی افغانستان را کنترل کند، همسایگان معادن افغانستان را غارت می‌کنند.» او ویدیویی را همرسانی کرد که نشان می‌داد صف طویلی از کامیون‌های حامل زغال‌سنگ به سمت پاکستان در حرکت‌اند.

 میرویس افغان، یکی دیگر از روزنامه‌نگاران افغانستانی، نیز در توییتر خود به فروش ارزان زغال‌سنگ واکنش نشان داد و نوشت که طالبان، پنجابی‌های پاکستان را در افغانستان بر تخت نشانده‌اند.

عصمت قانع، از آگاهان سیاسی افغانستان، در توییتر نوشت: «ما سالانه صدها میلیون دلار انرژی از کشورهای همسایه وارد می‌کنیم، در حالی که با ۱۰ میلیون دلار می‌توان سامانه تولید برق از زغال‌سنگ را از چین وارد کرد؛ لطفا زغال‌سنگ افغانستان را به پاکستان نفروشید.»

داود ناجی، مشاور سابق دفتر شورای امنیت افغانستان، هم در توییتر به فروش زغال‌سنگ به پاکستان انتقاد کرد. او نوشت: «مردم را در بلخاب سلاخی می‌کنند تا منافع اقتصادی پاکستان تامین شود. در زمان دولت سابق نیز مشاور بانک توسعه آسیایی یک پاکستانی بود و نگذاشت که برق وارداتی کابل از مسیر بامیان به جنوب برود و باعث شد تا این پروژه از مسیر سالنگ انتقال یابد تا افغانستان همیشه وابسته باقی بماند.»

 بهار مهر، روزنامه‌نگار افغانستانی مقیم آمریکا، نیز نوشت: «زغال‌سنگ افغانستان تنها کالایی نیست که هزینه ملی پاکستان را کاهش داده است. سلاح و تجهیزات افغانستان، نیروی کار ارزان مهاجران، کاهش هزینه‌های امنیتی در امتداد مرزها و هزینه ضداطلاعات در برابر هند و افغانستان و… همه به برکت این گروه نوکر و فرمانبردار اسلام آباد محقق شدند.»

افغانستان یکی از کشورهای دارای از معادن غنی زغال‌سنگ است. بر اساس داده‌های وزارت معادن و نفت افغانستان، تاکنون ۱۱۳ معدن زغال‌سنگ در این کشور ثبت شده که حاوی حدود ۸۵۰ میلیون تن زغال‌سنگ است. با این حال، اکثر معادن زغال‌سنگ افغانستان به صورت ابتدایی و غیرفنی استخراج می‌شوند که هرازگاهی به بروز حوادثی هم منجر می‌شود.

مهم‌ترین مصرف زغال‌سنگ در تولید برق است. این شیوه قدیمی تولید انرژی هرچند آلودگی فراوانی دارد، ارزان‌تر از بقیه شیوه‌ها است. بسیاری از کشورهای جهان تولید انرژی از زغال‌سنگ را کاهش داده یا کنار گذاشته‌اند اما هنوز در دو کشور پاکستان و چین سهم تولید انرژی از زغال‌سنگ بالا است. به همین دلیل، این دو کشور خریدار اصلی زغال‌سنگ مرغوب افغانستان‌اند. اما در حالی که قیمت زغال سنگ در بازارهای جهانی با بالای ۱۰۰ دلار در هر تن رسیده است، گفته می‌شود که پاکستان هر تن زغال سنگ مرغوب افغانستان را ۲۶ دلار می‌خرد.

از سوی دیگر، خرید زغال‌سنگ از افغانستان با ارز پاکستان یعنی کلدار، ضربه اقتصادی دیگری برای افغانستان است. زیرا به این ترتیب پاکستان اجازه نمی‌دهد دلار که نیاز اساسی بازار افغانستان است، به این کشور وارد شود و بازار افغانستان را متعادل کند. با این شیوه، پاکستان دو اصل مهم در مورد افغانستان را همچنان پایدار نگه می‌دارد؛ یکی وابستگی این کشور به پاکستان و دیگری وارد کردن مهم‌ترین نیاز پاکستان یعنی زغال‌سنگ به ارزان‌ترین قیمت ممکن.