حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، چهارشنبه هفته گذشته در دانشگاه تهران صریحتر از همیشه در خصوص برگزاری همهپرسی سخن گفت و مشخصا به اختلافات میان مقامات کشور اشاره کرد. او «دعوا» را نه بر سر برجام که «سر مسئله بزرگتر و مسئله بالاتری» عنوان کرد و گفت: «۴۱ سال است هنوز به جواب روشن و قاطع نرسیدیم؛ عدهای میگویند تعامل سازنده با دنیا و عدهای هم میگویند تقابل مداوم؛ عدهای میگویند دشمن را باید بشکنیم و عدهای هم میگویند میشود بسیاری مشکلات را حل کرد؛ اما اینکه استراتژی تعامل باشد یا تقابل؛ این مساله است».
حسن روحانی این سخنان را در مراسم رسمی گشایش دانشگاهها برای سال جدید تحصیلی عنوان کرد که در فضایی به شدت امنیتی برگزار شد و تنها نمایندگان بسیج دانشجویی موفق به ورود به سالن شدند.
حسین شریعتمداری، مدیر مسئول روزنامه کیهان در واکنش به سخنان حسن روحانی به نقد وی پرداخت: «رئیسجمهور که ۷ آبان ۹۶ مذاکره با آمریکا را دیوانگی خوانده بود، دیروز پیشنهاد کرد این موضوع به رفراندوم گذاشته شود! خب، نتیجه چه بود؟ اگر بفرمایید نتیجه «هیچ» بود! جفا کرده و از بیان واقعیت دور شدهاید، چرا که صنعت هستهای کشور را از بین بردید، دهها امتیاز نقد به حریف دادید، بسیاری از امکانات و ظرفیتهای کشور را هزینه کردید، به جای لغو تحریمها که هدف اصلی مذاکره بود، تحریمهای فراوان دیگری را هم به ملت تحمیل کردید. بنابراین آنچه به دست آوردید فقط «هیچ» نبود! بلکه دهها پله پائینتر از هیچ بود».
صادق زیباکلام، استاد دانشگاه، نیز پیشنهاد دیگری به روحانی در حساب شخصی توئیتری خود داد: «بجای آن یک نظرسنجی ساده برگزار نمایید که در آن از مردم پرسیده شود آیا موافق آمریکاستیزی هستید یا نه؟»
وی با کنایه به عملی نبودن این پیشنهاد ادامه داد: «جناب روحانی بزرگوار، خودتان هم نیک میدانید که برگزاری رفراندوم بر سر سیاست خارجی، یک طنز تلخ بیشتر نیست. نه اقلیت انقلابی چنین اجازهای میدهد و نه شما خیلی اهل ایستادن بر روی آن هستید».
این چندمین باری است که حسن روحانی این پیشنهاد را مطرح میکند. او در دوره اول ریاست جمهوری در ۱۴ دی ۹۳ گفته بود: «خیلی تمایل دارم یک بار هم که شده یک مسألۀ مهم را به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی به رفراندوم بگذارم». در سخنرانی ۲۲ بهمن ۹۶ نیز در پی اعتراضات دی ماه گفت: «صندوق آرا را بیاوریم و طبق اصل ۵۹ هر آنچه مردم گفتند عمل کنیم». اخیرا نیز حسن روحانی در ۱۵ مرداد ۹۸ در دیدار با دیپلماتهای ایرانی گفته بود: «تضمین جمهوری اسلامی برای تاریخ آینده در گرو اجرای درست اصول ۶ و ۵۹ قانون اساسی است». این دو ماده قانونی به رفراندوم و یا همان همهپرسی اشاره میکند.
احمد زیدآبادی، روزنامه نگار و تحلیلگر مسائل سیاسی نیز به تحلیل این سخنان پرداخت و ادعا کرد اگر روحانی عملکرد بهتری میداشت، پیشنهاد رفراندوم روحانی میتوانست با استقبال عمومی روبرو شود و اینکه مردم باور دارند روحانی قادر به عمل به وعده هایش نیست. زیدآبادی چنین نتیجهگیری میکند: «به نظر میرسد که روحانی در برابر مخالفان خود در حکومت به دشوارترین نقطۀ مدیریت خود رسیده است. جنجال بر سر بازداشت روحالله زم همزمان با طرح شایعاتی دربارۀ ارتباط برخی اعضای دفتر روحانی با آمدنیوز از طرف محافل تندروی اصولگرا، اجرای حکم زندان حسین فریدون و بیباکی شخص شیخ حسن در پردهبرداری از اختلافات درون حاکمیتی، هیچکدام از خوشیِ حال رئیس جمهور در این روزها حکایت ندارد».
وحید یامین پور، مجری صدا و سیما و فعال رسانهای اصولگرا نیز در توییتر نوشت: «ایشان [روحانی] همان حرفهایی را تکرار کرد که پانزده سال پیش با کمک امثال سریعالقلم در نشریات لاکچری [لوکس] و رانتی مرکز تحقیقات زده بود. حرف جدیدی نبود. صد البته ما راضیتر بودیم که ایشان به عنوان یک آکادمیسین تا ابد فقط حرف میزد و فقط مقاله منتشر میکرد».