«پیرمرد پرحاشیه» اصطلاحی است که پس از پخش سریال «پایتخت» بر زبان‌ها افتاد و حالا چند سالی است که کاربران در شبکه‌های مجازی آن را برای احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، به کار می‌برند.
جنتی حالا با حکم رهبر حکومت برای دوره‌ای شش ساله در سمت دبیری شورای نگهبان ابقا شده است تا چنانچه زنده بماند، تا ۱۰۱ سالگی در این شورا حضور داشته باشد.
احمد جنتی شاید تنها مقام جمهوری اسلامی ایران باشد که بیش از ۴۰ سال در مسند کنونی‌اش حضور داشته است؛ مردی که سال‌های اخیر پراکنده‌گویی و اشتباهات و تپق‌های فراوانش حتی امامت جمعه تهران را از او گرفت، ولی دبیری شورای نگهبان گویی به نام او سندی ابدی خورده است.
جنتی متولد ۱۳۰۵ است. مجلس خبرگان، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، امامت جمعه شهر تهران، ریاست ستاد امر به معروف و دبیری شورای نگهبان، از مهم‌ترین سمت‌های او در این سال‌ها بوده است؛ هرچند، چند سال پیش به دلیل کهولت سن از امامت جمعه و ریاست شورای‌عالی انقلاب فرهنگی کنار رفت.
در تمام سال‌های اخیر، فارغ از مواضع تند جنتی در مورد مسائل سیاسی و به‌ویژه خصومت دیرینه‌اش با جریان اصلاحات، این نکته که چطور کهولت سن او برای سمت‌های کم‌ارزش‌تری مانند امامت جمعه، ریاست شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، و ریاست ستاد امربه‌معروف، موثر است و به آن دلیل از آن‌ها و کنار می‌رود، اما برای جایگاهی بسیار حساس که مسیر کشور را تعیین می‌کند، دارای صلاحیت است، همواره محل اعتراض مخالفانش بوده است.
در انتخابات مجلس خبرگان سال ۹۶، اگرچه جنتی به‌عنوان آخرین نفر از لیست تهران وارد این مجلس شد، با حمایت علی خامنه‌ای و جریان اصول‌گرایان، در رقابت با هاشمی شاهرودی، بر کرسی ریاست آن نهاد تکیه زد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
زندگی این روحانی متولد روستای لادان، از توابع اصفهان، هرگز بدون حاشیه نبوده است. پسرش، حسین جنتی، (و همسر او) عضو سازمان مجاهدین خلق بودند و حسین در ۲۳ خرداد ۶۱ در درگیری مسلحانه با سپاه پاسداران کشته شد.
برخی سیاسیون قدیمی بارها از تواب شدن او در زندان‌های دوره پهلوی که منجر به آزادی‌اش شد، سخن گفته‌اند. از نظر فکری، جنتی نزدیکی فراوانی به مصباح یزدی دارد و مانند او، باوری به مفهوم انتخابات در ایران ندارد. او نیز مانند مصباح یزدی جمهوریت را بر مبنای تفسیر خود، به شرطی دارای اهمیت می‌داند که در تبعیت از «فقیه جامع‌الشرایط» یا همان «ولایت فقیه» باشد. این رویکرد، حضور او را در مسند دبیری شورای نگهبان بیش ازپیش در قاموس سیاسی جمهوری اسلامی معنادار می‌کند.
جنتی در همین جایگاه نیز رفتاری اختلاف‌آفرین داشته است. موج رد صلاحیت‌های گسترده‌ای که او پس از مرگ روح‌الله خمینی به راه انداخت، عملا طیف‌های مختلف سیاسی را طی سه دهه از ساختار سیاسی ایران حذف کرده است.
در انتخابات ۱۴۰۰، آملی لاریجانی با صراحت رد صلاحیت علی لاریجانی را خواسته فردی جنتی، و به تبعیت از نظرات نیروهای امنیتی دانست و در اعتراض به رویکرد جنتی، از شورای نگهبان استعفا داد.
لاریجانی اگرچه آخرین چهره سرشناس رد صلاحیت‌شده در پروژه چهل‌ساله جنتی است، اما باید به یاد آوریم که از فیلتر مطلوب او حتی هاشمی رفسنجانی و محمود احمدی‌نژاد نیز عبور نکرده‌اند.
به گفته چهره‌های نزدیک به دولت حسن روحانی، جنتی حتی به رد صلاحیت روحانی برای انتخابات سال ۹۶ نیز تمایل داشت که به نظر می‌رسد با توصیه علی خامنه‌ای این اقدام صورت نگرفت. به اذعان جریان‌ها و چهره‌های مختلف، این روند کاملا نشانگر شیوه تفکر او است.
دبیر شورای نگهبان ابایی از عیان کردن دیدگاه‌های سیاسی‌اش در قامت مسئولی که موظف به بی‌طرفی در انتخابات است، ندارد. در دو انتخابات ۸۴ و ۸۸، جنتی با صدای بلند از احمدی‌نژاد حمایت کرد. او حتی در سخنانی، انتخاب احمدی‌نژاد را خواسته قلبی امام زمان خواند که همان زمان موجی از اعتراض روحانیون را در پی داشت.
احمد جنتی را باید یکی از بازوهای اصلی علی خامنه‌ای در کنترل و بستن فضای سیاسی دانست. شاید به همین دلیل است که با وجود کهولت سن جنتی، رهبر نظام حاضر به کنار گذاشتن او از جایگاه کنونی‌اش نیست، چرا که مطابق خواسته خامنه‌ای، مهندسی انتخابات در ایران را رهبری می‌کند و مسئولیت حذف‌ها را نیز از دوش او بر می‌دارد.
در انتخابات ریاست جمهوری اخیر، علی خامنه‌ای رد صلاحیت برخی افراد را نادرست دانست، اما نه‌تنها حاضر به صدور حکم حکومتی مشابه انتخابات سال ۸۴ نشد، بلکه با ابقای مجدد جنتی، بر این اقدام او مهر تایید زد.
احمد جنتی سخنان عجیب کم ندارد. او سال ۸۴ در زمان بازدید از مراسم نخستین یادواره سرداران شهید، پیروان دیگر ادیان را حیواناتی توصیف کرد که «در زمین می‌چرند و فساد می‌کنند»، و این جملات موجب اعتراض گسترده اقلیت‌های دینی در ایران شد.
در انتخابات سال ۸۸ و پس از اعتراضات مردمی به نتایج انتخابات، او در سخنانی مدعی شده بود: «سندی به دستم رسیده که آمریکا از طریق سعودی‌ها به سران فتنه یک میلیارد دلار پول داده‌اند.»
واکنش کروبی، موسوی، و بسیاری از چهره‌های برجسته سیاسی ایران، درخواست محاکمه جنتی و ارائه سند ادعایی او بود، اما مطابق روال همیشگی، علی خامنه‌ای از او حمایتی تمام‌قد کرد و حاضر به تغییر او نشد.
او یک بار دیگر هم با گفتن جمله «رفع حصر موسوی و کروبی خواسته چهار نفر عوضی است»، خود را در معرض واکنش تند نیروهای داخل نظام قرارداد.
اینکه فردی با چنین کینه مفرطی به بخشی از جریان‌های سیاسی رسمی، چرا مسئول اصلی نظارت بر برگزاری انتخابات است، هرگز از سوی رهبر حکومت پاسخ داده نشده است.
سوابق علی جنتی نشان‌دهنده آن است که او از تندروترین نیروهای نظام اسلامی و وفادار به شخص علی خامنه‌ای است. جنتی در دوره‌ای که حاکم شرع اهواز بود، با حکم روح‌الله خمینی، مسئول «محاکمه» چهره‌های وابسته به نظام سلطنتی شد و به گفته صادق خلخالی، برای تعداد زیادی از کسانی که «طاغوتی» می‌خواند، حکم اعدام صادر کرد.
حالا حکم ابقای «پیرمرد پرحاشیه» نظام، پیامی آشکار با خود دارد؛ اینکه نظر افرادی همچون تاج‌زاده که امیدوار بودند شکست یکدست‌سازی ساختار حکومت طی یک سال اخیر منجر به تغییر رویکرد علی خامنه‌ای و گشایش فضای انتخابات پیش روی مجلس خواهد شد، خیالی بیش نبوده است، چرا که نماد مهندسی انتخابات در ایران، در مقام خود ابقا شد.
پیام علی خامنه‌ای با این انتخاب برای همه روشن و آشکار است: بازی به همین شیوه ادامه دارد…
