محققان در مورد نحوه پیدایش سیاره ما نظریه جدیدی دارند.
این نظریه علاوه بر پاسخ به معمای نحوه رسیدن زمین به وضعیت فعلی، ترکیب شیمیایی عجیبوغریب زمین را هم توضیح میدهد. به علاوه، به ما کمک میکند ماجرای سیارات دیگر شبیه زمین را نیز روایت کنیم.
پائولو سوسی، پروفسور سیارهشناسی تجربی موسسه فناوری فدرال زوریخ (ایتیاچ زوریخ)، میگوید: «نظریه غالب اخترفیزیک و کیهانشیمی این است که زمین از سیارکهای کندریتی (شهابسنگی) تشکیل شده است. این سیارکها تکههای سنگ و فلز بهنسبت کوچک و سادهاند که در اوایل [عمر] منظومه شمسی تشکیل شدند.»
«مشکل نظریه این است که هیچ مخلوطی از این کندریتها نمیتواند ترکیب دقیق زمین را توضیح دهد؛ زمینی که عناصر سبک و فرار موجود در آن مانند هیدروژن و هلیوم از حد انتظار ما بسیار کمتر است.»
محققان در طول سالها، برای این موضوع چندین علت مطرح کردهاند و گفتهاند که از برخورد مواد خام تشکیلدهنده زمین مقدار بسیار زیادی گرما تولید شد و عناصر سبکتر تبخیر شدند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اما به نظر میرسد ترکیبات ایزوتوپی زمین متفاوت است. پروفسور سوسی گفت: «همه ایزوتوپهای هر عنصر شیمیایی تعداد پروتونهای یکسان و تعداد نوترونهای متفاوتی دارند. ایزوتوپهای کمنوترونتر سبکترند؛ پس لزوما آسانتر رها میشوند.»
«اگر نظریه تبخیر گرمایشی درست میبود، امروز باید نسبت به کندریتهای اولیه شمار کمتری از این ایزوتوپهای سبک را در کرهزمین پیدا میکردیم. اما اندازهگیریهای ایزوتوپی دقیقا خلاف این موضوع را نشان میدهد.»
این محققان برای یافتن پاسخی بهتر آغاز به کار کردند. به نظر میرسد سیارههای منظومه شمسی در گذر زمان شکل گرفتهاند و تودههای کوچکتر از طریق کشش گرانشی خود و با انباشت مواد، بزرگتر و به خردهسیارات (اجرام کوچک متشکل از غبار و گازهای الحاقی) تبدیل شدند.
خردهسیارهها بر خلاف کندریتها آنقدر تحت گرمایش قرار گرفتند که بین هسته فلزی و پوسته صخرهای آنها فاصله ایجاد شد. علاوه بر این، خردهسیاراتی که در نواحی مختلف اطراف خورشید یا در زمانهای مختلف پدید آمدند، میتوانند ترکیب شیمیایی بسیار متفاوتی داشته باشند.
این تیم هزاران برخورد خردهسیارهها را شبیهسازی کردند تا ببیند آیا میتوانند اجرامی مانند عطارد، زهره، زمین و مریخ پدید آورند یا خیر. شبیهسازیها نشان میدهد نه تنها مخلوطی از خردهسیارههای بسیار متفاوت میتواند کره زمین را پدید آورده باشد، بلکه از لحاظ آماری، ایجاد سیارهای با ترکیببندی زمین محتملترین نتیجه است.
پروفسور سوسی میگوید: «با آنکه چنین حدسی را در ذهن داشتیم، این نتیجه برای ما بسیار قابلتوجه بود.»
این محققان میگویند: «نهتنها سازوکاری داریم که پیدایش زمین را بهتر توضیح میدهد، بلکه برای توضیح پیدایش سایر سیارات صخرهای نیز مرجعی داریم.»
«برای مثال با استفاده از این سازوکار میتوان پیشبینی کرد ترکیب عطارد با سایر سیارات صخرهای چه فرقی دارد یا سیارات صخرهای فراخورشیدی سایر ستارهها چه ترکیبی میتوانند داشته باشند.»
© The Independent