ایمن محمد ربیع الظواهری، پزشک ۷۱ ساله و متخصص الهیات اهل مصر و رهبر القاعده، صبح یکشنبه، ۳۱ ژوییه، در بالکن ویلایی در ناحیه مرفهنشین شیرپور در شهر کابل، هدف دو موشک هلفایر (آتش جهنم) قرار گرفت و کشته شد. درباره محل حادثه جزئیات چندانی در دست نیست؛ چون طالبان خانهای را که هدف موشک قرار گرفت، با پارچههای سبز پوشاندهاند و به هیچ خبرنگاری اجازه نمیدهند به آنجا نزدیک شود.
موشکی که برای کشتن رهبر القاعده از آن استفاده شد، تولید شرکت صنایع دفاعی لاکهید مارتین ایالات متحده است. این موشک از نوع موشکهای هوابهزمین است و سامانه هدایتی و نشانهگیری دقیقی دارد.
رویترز در گزارشی در مورد این موشکها، نوشت که ۲۹ سازمان امنیتی به این موشکها دسترسی دارند اما نسخهای که برای کشتن الظواهری استفاده شد، کمتر شناختهشده است. به گفته جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، و چند منبع امنیتی در ایالات متحده که با رسانههای آمریکایی صحبت کردند، در جریان حمله به رهبر القاعده، به هیچ یک از اعضای خانواده او که در ساختمان حضور داشتند، آسیب نرسید.
سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) که اجراکننده این عملیات بود نیز در این مورد، هنوز جزئیاتی ارائه نکرده است.
رویترز نوشت که موشک هلفایر قدرت تخریب بالایی دارد و اگر به ساختمانی اصابت کند، کل ساختمان را ویران میکند؛ اما در حمله به الظواهری، تنها بخشی از ساختمان آسیب دید. بر اساس عکسهایی که از خانه محل اقامت الظواهری در فضای مجازی منتشر شد، بخشی از بدنه ساختمان و دیوارهای آن فرو نریختهاند.
به نظر میرسد نسخه موشک هلفایر که از آن برای کشتن جانشین اسامه بن لادن استفاده شد، نسخه اصلاحشده و جدیدی باشد که ایالات متحده هنوز از آن رونمایی نکرده است.
یک منبع مطلع درباره موشکهای هلفایر به رویترز گفت که نسخه استفادهشده در حمله به الظواهری، یک نوع اصلاحشده به نام آر۹اکس (R9X) است که برای ضربه زدن به هدف شش تیغه دارد اما مانند بقیه نسخههای هلفایر محیط اطراف محل اصابت را ویران نمیکند. از این نسخه هلفایر در سوریه هم برای هدف قرار دادن تروریستها استفاده شده بود.
این کارشناس اسلحه گفت: «آر۹اکس کمتر به تلفات غیرنظامیان منجر میشود زیرا به جای انفجار، هدف را با تیغههای تیز نابود میکند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
پهپهادهایی که میتوانند هلفایر آر۹اکس را حمل و شلیک کنند، ساخت شرکت صنایع دفاعی ژنرال اتمیکساند و امکیو-۹ ریپر( MQ-9 Reaper) و امکیو-۱سی گری ایگل MQ-1C Grey Eagle نام دارند.
آمریکا چگونه به محل اختفای الظواهری دست یافت؟
کشتن تحت تعقیبترین تروریست جهان در بالکن یک ویلای مجلل در یک صبح تابستانی در کابل که هوایی خوش و دلپذیر دارد، بسیاری، بهویژه ساکنان کابل را در شوک فرو برد. کمتر کسی تصور میکرد که طالبان بار دیگر جرات کنند به رهبر القاعده پناه دهند. بسیاری از سران طالبان در سالهای گذشته از اینکه ملا عمر، بنیانگذار و رهبر سابق این گروه، در سال ۲۰۰۱ اسامه بن لادن را به آمریکا تحویل نداد و باعث شد حکومت این گروه از هم بپاشد، ابراز تاسف کردهاند.
برخی منابع در دولت آمریکا به رسانههای این کشور گفتند که شناسایی محل زندگی جانشین اسامه بن لادن و هدف قرار دادن او بدون وارد شدن تلفات به غیرنظامیان، حاصل ماهها کار اطلاعاتی و بسیار محرمانه بود که تیمی از کارشناسان امنیتی و مشاوران رئیسجمهوری آمریکا دنبال میکردند. کارشناسان امنیتی آمریکا ماکت کوچکی از خانه محل اقامت الظواهری ساخته بودند و در نشستهای محرمانه که بیشتر در کاخ سفید و با حضور بایدن برگزار میشد، در مورد حمله به الظواهری بحث میکردند.
بر اساس اطلاعات منابع مطلع در دولت آمریکا، همسر و دختر الظواهری ماهها قبل به کابل نقلمکان کرده بودند اما الظواهری اوایل امسال در خانهای که در آن کشته شد، مستقر شده بود. او در ویلایی در شیرپور ساکن شد و تا زمان مرگ، آن خانه را ترک نکرد. او مرتبا در بالکن خانهاش ظاهر میشد و از زندگی در زیر سلطه طالبان احساس امنیت میکرد.
سیانان در گزارشی نوشت که در جریان ماهها کار اطلاعاتی برای هدف قرار دادن الظواهری، یکی از بحثهای عمده بایدن با مشاوران امنیتیاش این بود که نباید به غیرنظامیان و بقیه افراد ساکن در ویلای محل سکونت الظواهری آسیبی برسد. حضور پیدرپی الظواهری در بالکن خانه که تحت رصد پهپادهای آمریکایی بود، به عنوان یکی از نقاط مهم و برجسته در عملیات هدف قرار دادن او در نظر گرفته شد.
اوایل ژوییه، بایدن مقامهای ارشد امنیت ملی آمریکا را به نشستی در «اتاق وضعیت» کاخ سفید دعوت کرد تا آنها را در جریان آخرین تجزیهوتحلیلها برای هدف قرار دادن الظواهری قرار دهد و پیشنهادهای آنان برای این عملیات را بشنود. بیل برنز، رئیس سیا، آوریل هاینیس، مدیر اطلاعات ملی، لیز شروود راندال، مشاور امنیت داخلی، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی و جان فاینر، معاون مشاور امنیت ملی، در «اتاق وضعیت»، دور میز نشستند.
یک مقام امنیتی آمریکا گفت که بایدن در آن جلسه، در مورد میزان استحکام ساختمان محل زندگی ظواهری، نحوه نورگیری خانه و مصالح ساختمانی استفادهشده در ساخت بنا پرسشهایی را مطرح کرد. مقامهای امنیتی هم ماکتی از این خانه را که برای بررسی اجرای عملیات ساخته بودند، به اتاق وضعیت بردند و در مورد آن به بایدن توضیح دادند.
جو بایدن ۲۵ ژوییه، در حالی که به کووید-۱۹ مبتلا شده بود، بار دیگر تیم امنیتی را فرا خواند و از آنان خواست آخرین جزئیات سازماندهی برای حمله به الظواهری را شرح دهند. بایدن دیدگاه همه مقامهای امنیتی حاضر در جلسه را شنید و سپس دستور «حمله هوایی دقیق» را صادر کرد.
پنج روز بعد از صدور فرمان بایدن برای حمله به الظواهری، صبح یکشنبه، ۳۱ ژوییه، در ساعت ۶:۱۸ به وقت محلی، دو موشک هلفایر آر۹اکس از یک پهپاد آمریکایی به سمت بالکنی که الظواهری بر آن ایستاده بود و از هوای دلپذیر کابل لذت میبرد، شلیک شدند و الظواهری که برای سرش ۲۵ میلیون دلار جایزه گذاشته بودند، کشته شد.
جو بایدن بامداد سهشنبه در کاخ سفید اعلام کرد که عملیات با موفقیت اجرا شده است و تروریستی به نام ایمن الظواهری که در حملات ۱۱ سپتامبر نقش داشت، دیگر وجود ندارد.