دور دیگری از مذاکرات وین دیروز به پایان رسید و به نظر می‌رسد توپ اینک در زمین جمهوری اسلامی است و اکنون ایران باید نظر نهایی خود را در مورد متن نهایی‌شده طرف اروپایی اعلام کند.
کوروش احمدی، کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگو با ایسنا در مورد جزئیات متن نهایی طرف اروپایی و مذاکرات برای احیای برجام، گفت: «شواهد و قرائن حاکی از آن است که در نهایت نماینده اتحادیه اروپا به عنوان تسهیل‌کننده و بر اساس برداشت خود از مواضع طرفین، راه‌حل‌هایی را برای برخی موضوع‌های باقی‌مانده به متن وارد کرده است.»
احمدی مواردی را که در متن پیشنهادی اروپا عنوان شده‌اند، این‌گونه اعلام می‌کند: «این متن عبارت است از تعیین تکلیف ۲۷ دوربین برجامی در تاسیسات هسته‌ای ایران که خاموش شده‌اند، نحوه انتقال اورانیوم ۶۰ درصد غنی‌شده و به فلز تبدیل‌شده به خارج از ایران و حل مسئله تضمین‌های موردنظر ایران از طریق تضمین تداوم توافق‌های اقتصادی منعقده بین ایران و شرکت‌های بین‌المللی در صورت خروج آمریکا از برجام در آینده. این موارد به شکل یک متن نهایی ۲۵ صفحه‌ای به طرفین داده شده است و گویا طرفین باید یا آن را بپذیرند یا رد کنند.»
با وجود اینکه مقام‌های اروپایی از آماده شدن متن نهایی و انتظار برای تصمیم ایران خبر می‌دهند، جمهوری اسلامی هنوز خواهان تداوم مذاکره است. یک مقام وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با وال استریت ژورنال اعلام کرد: «با توجه به ادامه بحث‌ها درباره چند موضوع مهم باقی‌مانده، هنوز در مرحله‌ای قرار نداریم که از نهایی شدن متن سخن بگوییم.»
وب‌سایت نورنیوز، وابسته به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ایران، نیز گزارش «رسانه‌ها و مقام‌های سیاسی غربی» درباره آماده شدن متن توافق نهایی را «غیرواقعی» خواند. این در حالی است که انریکه مورا، مذاکره‌کننده ارشد اتحادیه اروپا، از پایان مذاکرات برای متن توافقنامه احیای برجام خبر داده بود.
پایگاه خبری نورنیوز در حساب توییتر خود، اتحادیه اروپا را فاقد صلاحیت خواند و نوشت: «اتحادیه اروپایی در پایان این دور از مذاکرات وین با هماهنگی آمریکا تلاش کرد متن موردتوافق مورا-مالی را به‌عنوان متن نهایی جا بزند تا ایران را زیر فشار، به پذیرش آن مجبور کند؛ حال آنکه آن‌ها فقط هماهنگ‌کننده‌اند نه طرف مذاکره؛ لذا صلاحیت تعیین تکلیف در این خصوص را ندارند.»
روزنامه ایران، روزنامه رسمی دولت، نیز آمریکا را تصمیم‌گیرنده نهایی می‌داند. این روزنامه با تایید تلویحی وقت تلف کردن جمهوری اسلامی و اعلام اینکه زمان به سود جمهوری اسلامی در گذر است، نوشت: «با توجه به جمیع جهات، تحولات بین‌المللی در صحنه جنگ اوکراین و تایوان، کمبود انرژی و افزایش تقاضا در ماه‌های آینده، افزایش قیمت‌ها و تبعات سیاسی، اقتصادی و امنیتی آن، توان داخلی در خنثی‌سازی تحریم‌ها، گشایش روابط با کشورهای خارج از بلوک غرب و همچنین افزایش توان هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و تحقق بیشتر اهداف دفاعی و منطقه‌ای حکایت از این دارد که زمان به نفع ایران در حال سپری شدن است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
روزنامه ایران با اشاره به نیاز جو بایدن به توافق با ایران برای انتخابات آینده، افزود: «طی روزها و هفته‌های آتی شاهد خواهیم بود که اهرم‌های طرف غربی تاثیرگذاری خود را بیشتر از دست خواهند داد و فشار ایران بر طرف غربی سنگین‌تر خواهد شد. اگر طرف غربی واقع‌گرایی پیشه کند، درخواهد یافت که توافق امروز بهتر از فردا است. چرا که حداقل جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده امریکا به‌شدت نیازمند یک دستاورد برای ارائه در انتخابات پیش رو در آمریکا است.»
با همه این‌ها، سایر طرف‌های مذاکره و حتی هم‌پیمانان جمهوری اسلامی، همگی وجود این متن نهایی را تایید کرده‌اند. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین، دوشنبه گذشته در توییتی با تایید این خبر، نوشت: «خبر فوری! هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا متن نهایی پیش‌نویس احیای برجام را توزیع کرد. مشارکت‌کنندگان در مذاکرات وین حال باید تصمیم بگیرند که آیا این طرح قابل قبول است یا نه. اگر مخالفتی صورت نگیرد، توافق هسته‌ای احیا خواهد شد.»
پیش از این، خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام ارشد اروپایی اعلام کرده بود که به دنبال مذاکرات چهار روزه و غیرمستقیم مقام‌های ایرانی و آمریکایی در وین، متن نهایی ارائه شده است. او گفت متن ارائه‌شده اکنون ۱۵ ماه است که مورد مذاکره قرار گرفته و دیگر «نه قابل تغییر و نه قابل مذاکره» است.
این مقام ارشد اروپایی همچنین گفت که انتظار می‌رود طرف‌های مذاکره‌کننده «فقط ظرف چند هفته»، تصمیم نهایی خود را اتخاذ کنند. از سوی دیگر، وزارت خارجه آمریکا می‌گوید که ایالات متحده برای «امضای فوری» توافق احیای برجام بر اساس پیشنهادهایی که در متن پیش‌نویس اتحادیه اروپا قید شده، آماده است.
با این اوصاف، توپ در زمین ایران است اما جمهوری اسلامی به جای تصمیم‌گیری، کماکان از ادامه مذاکرات سخن می‌گوید. با وجود اینکه آمریکا رسما آمادگی خود را برای امضای فوری متن نهایی اروپا برای توافق برجام اعلام کرد، وانگ کوان، مذاکره‌کننده ارشد چین در مذاکرات وین، آمریکا را مقصر این تاخیر می‌داند و از آن‌ها خواسته است که برای احیای توافق هسته‌ای در اسرع وقت تصمیم سیاسی لازم را اتخاذ کنند.
در روزها و ماه‌های اخیر، روابط چین و روسیه با آمریکا و غرب روزبه‌روز بدتر و چالش‌هایی جدیدی پیش رویشان ایجاد شده است. از یک طرف، روسیه با اوکراین درگیر است و از طرف دیگر، تنش میان چین و تایوان دنیا را نگران کرده است.
پیش از شروع این مذاکرات و در ماه‌های گذشته، برخی مقام‌های اروپایی اعلام کرده بودند که جمهوری اسلامی قصد دارد با طولانی کردن مذاکرات برای خود زمان بخرد تا بتواند برنامه‌های هسته‌ای‌اش را پیش ببرد.
