وبسایت بلومبرگ با انتشار گزارشی در روز جمعه، ۲۶ اوت ۲۰۲۲، نوشت، جمهوری اسلامی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا همچنان بر سر برخی جزئیات مربوط به طرح پیشنهادی اتحادیه اروپا درباره احیای توافق برجام با یکدیگر اختلاف نظر دارند و از شواهد امر چنین برمیآید که حل نهایی اختلافهای موجود نیازمند دورهای تازهای از مذاکرات است.
این وبسایت از قول یکی از مقامهای آشنا به فرایند مذاکرات، که خواسته است نامش فاش نشود، نوشت با آنکه در دو هفته گذشته انتظار میرفت تا حکومت ایران و دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، به توافق نهایی برسند، اما این توافق در آیندهای نزدیک رخ نخواهد داد.
وبسایت بلومبرگ در عین حال بهنقل از منابع اطلاعاتیاش تاکید کرد خواستههای جمهوری اسلامی ایران مبنی بر توقف بازرسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی و همچنین دریافت خسارت مالی از آمریکا در صورت خروج مجدد این کشور از توافق برجام، دو اختلاف عمدهای بهحساب میآید که همچنان طرفین مذاکرات درباره آنها به توافق نظر نرسیدهاند.
از اینرو برخی ناظران بر این باورند که اگر چه جزئیات مذاکرات احیای برجام در اختیار رسانهها و افکار عمومی قرار نگرفته است، اما از قرائن امر چنین برمیآید که قدرتهای جهانی، خاصه کشورهای غربی، حکومت ایران را برای عقبنشینی از مواضعش و بازگشت به برجام تحت فشار گذاشتهاند. بنابراین یکی از اظهارات متاخر امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه را میتوان شاهدی بر این ادعا دانست؛ بهگفته مکرون در حال حاضر «توپ در زمین [حکومت] ایران است.»
همانطور که پیشتر نیز به آن اشاره شد، یکی از موارد اختلاف میان تیم مذاکره کننده حکومت ایران با کشورهای غربی بر سر شبهههایی است که آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره ذرات اورانیوم کشف شده در سه سایت هستهای جمهوری اسلامی دارد. آژانس بینالمللی انرژی اتمی، با استناد به مدارکی که بهوسیله دولت اسرائیل در اختیار جامعه بینالمللی قرار گرفت، ادعا میکند ردِ اورانیومهای کشف شده در این سایتها نگرانی آژانس در مورد احتمال جنبههای نظامی فعالیت هستهای تهران را افزایش داده است.
از طرف دیگر، مقامهای جمهوری اسلامی ایران میگویند آژانس بینالمللی انرژی اتمی این موضوع را تحت تاثیر فشارهای اسرائیل مطرح میکند و تلاش میکند سئوالهای طرح شده آژانس در این زمینه را نوعی رفتار سیاسی در قبال حکومت ایران نشان دهد.
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، پیش از این متعهد شده بود تا تحت هیچ شرایطی تحقیقات درباره منشا ذرات اورانیوم کشف شده در سه سایت گزارش نشده جمهوری اسلامی ایران را رها نکند و تا مشخص نشدن این موضوع که اورانیومهای مورد نظر در حال حاضر در کجا قرار دارند از تحقیقات دست نکشد. گروسی در ادامه همین رویکرد، در گفتگویی با شبکه پیبیاس گفت ماموران آژانس بهطور قطع موفق به بازرسی سایتهای اتمی متعلق به جمهوری اسلامی ایران خواهند شد و، بهگفته او، «ما به آن نقطه خواهیم رسید.»
با تمامی این اوصاف بهنظر میرسد مقامهای حکومت ایران منتظرند تا نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ماه آینده میلادی برگزار شود تا آنها تصمیم نهایی آژانس در این زمینه را دریابند؛ تصمیمی که بهگفته ناظران سیاسی اگرچه به لغو بازرسی از سایتهای اتمی جمهوری اسلامی ایران ختم نخواهد شد، اما ممکن است تمهیدی چیده شود که بازرسان آژانس ماموریتشان را در چارچوب توافق برجام انجام دهند.
از سوی دیگر، بلومبرگ در گزارش روز جمعهاش نوشت فرایند مذاکرات احیای برجام از سوی صاحبان صنایع نفتی و بازرگانهای این حوزه بهشکلی دقیق رصد میشود، چون بحران انرژی جهانی بر رشد نرخ تورم تاثیر بهسزایی داشته و رفع تحریمهای اقتصادی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، و به تبع آن ورود نفت، گاز و تولیدات پتروشیمی ایران به بازار انرژی، موجب تعدیل بحران موجود خواهد شد.