عملیات نظامی اخیر ارتش ایالات متحده که منجر به کشته شدن ابوبکر بغدادی، رهبر سازمان داعش شد، پایان زندگی یکی از خون آشام ترین چهره های تاریخ معاصر را رقم زد. اکنون برای بسیاری از مردم این پرسش مطرح می شود که این شهروند عراقی که در یک خانواده متدین به دنیا آمده و آغاز زندگی خود را در روستای آرام و دور از دغدغه های زندگی پر آشوب شهر، سپری کرده است، چگونه تبدیل به یکی از خون آشام ترین چهره های تاریخ قرن بیست و یکم شد. در این جا سعی می کنیم، سیر زندگی ابوبکر بغدادی را به صورت فشرده مورد مطالعه قرار دهیم:
افراط گرایی زود هنگام
نام اصلی ابوبکر بغدادی؛ ابراهیم عواد ابراهیم السامرایی است، وی در سال 1971 در شهر سامرا، عراق در یک خانواده متوسط الحال و پرهیزگار چشم به جهان گشود. خانواده او ادعای پیوند به اهل بیت پیامبر اسلام دارند. بغدادی در نوجوانی اشتیاق فراوانی به علوم مذهبی و درس های قرآن داشت، اما از همان آغاز، آثار خشونت در رفتارش پدیدار بود، زمانی که همسالان او اندکی به بازی گوشی می پرداختند، او آن ها را به شدت سرزنش و توبیخ می کرد و همه از او در هراس بودند.
پس از پایان دوره دبیرستان، بغدادی وارد دانشگاه بغداد شد و تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته علوم اسلامی ادامه داد و در سال 1996، موفق به اخذ مدرک لیسانس شد. بغدادی به ادامه تحصیلات پرداخت تا این که در سال 1999، مدرک کارشناسی ارشد را از دانشگاه بغداد دریافت کرد، سپس وارد دانشگاه صدام شد و در سال 2007، مدرک دکترا را در مطالعات قرآنی به دست آورد.
بغدادی تا سال 2004، همراه با دو خانم و شش فرزند خود در یکی از محله های شهر بغداد زندگی می کرد و همواره کودکان محله را در مسجد گرد خود جمع می کرد و به تدریس قرآن و علوم اسلامی می پرداخت. در آن زمان، عمویش او را متقاعد کرد تا به گروه اخوان المسلمین بپیوندد، سپس بغدادی مورد توجه گروه های افراطی قرار گرفت تا این که در سال 2000، بغدادی به جنبش سلفی جهادی پیوست.
بغدادی از یک فعال، به یک شورشی تبدیل شد
در سال 2003، و با گذشت چند ماه از تهاجم آمریکا به عراق، بغدادی در تأسیس گروه "انصار السنة " سهم گرفت، اما در فوریه 2004، بغدادی از سوی نیروهای آمریکایی در شهر فلوجه دستگیر شد و حدود 10 ماه در بازداشت به سر برد. بغدادی در این مدت به تدریس علوم دینی پرداخت و زندانیان نماز ها را به امامت او ادا می کردند.
یکی از افرادی که در این مدت همراه با بغدادی در زندان بود می گوید: بغدادی یک شخص مرموز و کم حرفی بود، او پیوسته تلاش داشت با شخصیت های وابسته به جناح های مختلف سیاسی از جمله، هواداران صدام حسین و جهادی های افراطی ایجاد رابطه کند. بغدادی توانست با بسیاری از این افراد پیوند دوستی برقرار کند و حتی پس از رهایی از زندان در سال 2004، وی با افراد یاد شده، به ویژه با سخنگوی سازمان القاعده در عراق که رهبری آن را ابو مصعب زرقاوی به دوش داشت، در ارتباط بود.
در ماه ژوئن 2006 و پیش از کشته شدن زرقاوی و جانشینی ابو ایوب مصری به عنوان رهبر سازمان القاعده در عراق، سخنگوی القاعده که تحت تأثیر دانش دینی بغدادی قرار گرفته بود، از وی خواست تا به منظور ترویج اندیشه های رادیکال اسلامی، به دمشق رود. مدتی بعد، ابو ایوب مصری، اقدام به تأسیس سازمان داعش کرد اما وفاداری این گروه به سازمان جهانی القاعده همچنان پا برجا ماند.
رهبر جدید سازمان داعش
بغدادی به دلیل داشتن اندوخته های علمی فراوان و توانایی در ایجاد روابط میان گروه های مختلف افراط گرای جهادی، به زودی در میان فرماندهان داعش شهرت زیادی پیدا کرد و به عنوان مسئول کمیته ای شریعت و مشاور رهبر داعش، (ابو عمر بغدادی)، تعیین شد.
اما پس از کشته شدن ابو عمر بغدادی، بنیانگذار سازمان داعش در آوریل 2010، ابوبکر بغدادی به عنوان رهبر جدید گروه داعش انتخاب شد و در تلاش برای سر و سامان دادن به سازمان داعش بر آمد. در نخستین ماه های سال 2011 و هنگامی که تنش ها در سوریه افزایش یافت، بغدادی به یکی از فرماندهان داعش دستور داد تا به سوریه رود و یک شعبه مخفی سازمان داعش را در آن جا تأسیس کند، البته پس از مدتی، همین شعبه، عنوان جبهه النصره را به خود گرفت.
اوج گیری قدرت داعش
ابو محمد الجولانی، رهبر گروه جبهه النصره توانست جنگجویان افراط گرای اهل سنت که در سوریه سرگرم نبرد با نیروهای رژیم اسد بودند را به خود جلب کند. اما بغدادی قصد داشت پیش از آن که این نیروها به مبارزه علیه دولت سوریه بپردازند، همه ای آن ها را در چارچوب سازمان داعش که خود آن را رهبری می کرد، قرار دهد. بنابر این، در بهار سال 2013، بغدادی اعلام کرد که جبهه النصره بخشی از سازمان داعش در عراق است، سپس وی به منظور یکجا کردن تمام این نیروها در یک قالب جدید، نام "داعش" را که به معنای حکومت اسلامی عراق و شام است، انتخاب کرد.
مدتی بعد، ایمن الظواهری، رهبر سازمان جهانی القاعده از بغدادی خواست تا جبهه النصره را به عنوان یک گروه مستقل بشناسد اما بغدادی درخواست او را نپذیرفت و علیه افرادی که خواستار مستقل بودن جبهه النصره بودند وارد جنگ شد. سپس بغدادی به نیروهای داعش دستور داد تا مبارزه خود را به سمت جنوب عراق سوق دهند.
اعلان تشکیل دولت خلافت
در ژوئن سال 2014، و پس از آن که داعش، شهر موصل را به تصرف خود در آورد، سخنگوی این سازمان صحبت از تشکیل دولت جدیدی زد که وی آن را به عنوان "دولت خلافت اسلامی" نامید. چند روز بعد ابوبکر بغدادی در خطبه نماز جمعه، خود را به عنوان رهبر دولت جدید خواند و از مسلمانان در سراسر جهان خواست تا به دولت خلافت بیعت کنند و به منظور پیوستن به صفوف گروه های مسلح که او آن ها را به عنوان مجاهدین توصیف می کرد، عازم عراق شوند.
به گفته منابع آمریکایی، داعش توانست با استفاده از شبکه های اجتماعی در اینترنت، هزاران نفر را از نقاط مختلف جهان به خود جذب کند، برخی منابع می گویند شمار افرادی که از سراسر جهان به این سازمان پیوستند حدود 40 هزار نفر بوده است. البته عواملی از جمله کنترل چاه های نفت و وضع مالیات سنگین در مناطق تحت تصرف داعش، باعث شد تا این گروه تروریستی به منابع مالی پر درآمدی دسترسی پیدا کند.
با آن که سازمان داعش گسترش زیادی یافته بود اما اقدامات وحشیانه ای این گروه تروریستی و پخش ویدیوهای از کشتار، سنگسار و اعدام گروگان ها در شبکه های اجتماعی و تلویزیون ها، منجر به بدنامی این سازمان شد و همه ای کشورهای اسلامی در هماهنگی با کشورهای غربی مخالفت شدید خود را با این گروه تروریستی اعلام کردند.
در پی تشکیل ائتلاف بین المللی به رهبری ایالات متحده که نیروهای عراقی و نیروهای دموکراتیک سوریه نیز در آن شامل بودند، سازمان داعش کنترل مناطق تحت تصرف خود را به صورت تدریجی از دست داد تا این که سر انجام در نبرد شهر باغوز در مرز سوریه و عراق، گروه تروریستی داعش به صورت کامل با شکست مواجه شد و دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، شکست داعش و دستگیری هزاران تن از افراد وابسته به این گروه تروریستی را اعلام کرد.
اما با وجود سقوط و فروپاشی کامل سازمان داعش، ابوبکر بغدادی موفق به فرار شد و توانست برای مدت ها خود را از انظار عمومی پنهان کند و نیروهای ائتلاف بین المللی موفق به بازداشت او نشدند. سرانجام روز گذشته، نیروهای ایالات متحده، کشته شدن ابوبکر بغدادی را در شهر ادلب در نزدیکی مرز سوریه و ترکیه اعلام کردند. طبق گزارش ها، پیش از این که بغدادی توسط نیروهای آمریکایی دستگیر شود، خود را منفجر کرد و به کارنامه ای مملو از قتل، وحشت، و جنایت به بشریت پایان داد.
© IndependentArabia
