در حالی که جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دریافت پاسخ دوم ایران را تایید کرده و گفته آن را در اختیار طرفهای دیگر مذاکره قرار داده است، منابع آگاه در اروپا و آمریکا درباره آن ابراز ناامیدی کردهاند و خبرها در آمریکا حاکی است که نماینده ویژه دولت جو بایدن، آماده میشود تا آخرین وضعیت مذاکرات برجام در جلسهای محرمانه به اعضای کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، توضیح دهد.
پیتر استانو، سخنگوی بورل، روز جمعه دوم سپتامبر، گفت: «اکنون همه در حال مطالعه پاسخ ایراناند.»
استانو افزود: «درباره مسیر پیش رو، مانند همیشه، با دیگر طرفها و ایالات متحده آمریکا بحث و تبادل نظر خواهد شد.»
تهران روز پنجشنبه (دهم شهریور) پاسخ دوم خود به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا درباره احیای برجام را به اروپا ارائه کرد. یک روز پس از آن، مقامهای آمریکایی پاسخ حکومت ایران را «غیرسازنده» توصیف کردند و جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، در یک موضعگیری جدید در روز جمعه گفت که ایالات متحده اجازه نخواهد داد حکومت ایران به سلاح اتمی دست یابد و تاکید کرد که برای دولت بایدن، همچنان تمامی گزینهها روی میز است.
یک مقام ارشد دولت بایدن نیز شامگاه پنجشنبه به پولیتیکو گفته بود واشنگتن در حال بررسی پاسخ جمهوری اسلامی ایران است و گفت این پاسخ «به هیچ وجه امیدبخش نیست.» این مقام ارشد دولت آمریکا بدون اشاره به جزئیات مطرح شده در پاسخ حکومت ایران، گفت: «بر اساس پاسخ آنها، به نظر میرسد که به عقب بازمیگردیم.»
پولیتیکو همچنین به نقل از یک دیپلمات اروپایی نوشت پاسخ حکومت ایران «منفی و غیرمنطقی» است. یک مقام آگاه دیگر نیز گفت این پاسخ «اصلا خوب به نظر نمیرسد.»
باراک راوید، خبرنگار وبسایت اکسیوس، نیز به نقل از یک مقام ارشد اروپایی که مستقیما در مذاکرات مشارکت دارد، در توییتی نوشت که پاسخ ایران بار دیگر مسئله تحقیقات آژانس را مطرح کرده است که آمریکا و سه کشور مذاکرهکننده اروپایی گمان میکردند حل شده است.
این مقام اروپایی که راوید نامش را اعلام نمیکند، پاسخ ایران را «کاملا غیرمنطقی» خوانده و گفته است تنها تعبیری که میشود از آن داشت این است که «وقتی که برای اولین بار در ۱۸ ماه این همه به توافق نزدیک شدهایم، ایران نمیخواهد که توافق حاصل شود.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سخنگوی رسانهای کاخ سفید نیز بعد از ظهر روز جمعه ۱۱ شهریور (دوم سپتامبر) اعلام کرد که نباید بین اجرای مجدد توافق هستهای و راستیآزمایی پایبندی ایران به تعهداتش در معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای، شرطی وجود داشته باشد.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، پیشتر در اوایل هفته جاری گفت که تحقیقات آژانس درباره فعالیتهای اتمی ایران «با انگیزه سیاسی» است و این نهاد نظارتی سازمان ملل متحد، باید آن را کنار بگذارد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تاکید دارد که تحقیقات آژانس ماهیت فنی و قانونی دارد و جدای از مذاکرات سیاسی احیای برجام است.
موضوع تحقیقات آژانس، که واشنگتن نیز همواره آن را امری جداگانه و مستقل توصیف کرده است، مانعی در مسیر احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به شمار میرود.
ژانپیر، با اشاره به تحقیقات آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره آثار اورانیوم کشفشده در اماکن اتمی اعلامنشده ایران، به خبرنگاران گفت: «میان اجرای مجدد برجام و تحقیقات درباره تعهدات قانونی ایران بر اساس معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای، نباید هیچگونه شرطی وجود داشته باشد.»
همزمان، نشریه پولیتیکو اعلام کرده است که رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران، قرار است روز ۱۴ سپتامبر در جلسهای محرمانه با اعضای کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا درباره وضعیت مذاکرات احیای برجام توضیح دهد.
پولیتیکو بر اساس سندی که در تاریخ دوم سپتامبر به دستش رسید، ضمن اعلام این خبر نوشت که در هفتههای جاری ممکن است مسائل دستخوش تغییر شوند.
در هفته گذشته و با کوتاه آمدن ایران از برخی مطالباتش، به نظر میرسید که مذاکرهکنندگان به سوی امضا توافق احیای برجام پیش میروند، و سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، جان کربی، با ابراز خوشبینی درباره این اقدام ایران، رسیدن به توافق را محتمل دانسته بود.
مالی در حالی برای توضیح درباره وضعیت مذاکرات برجام در مقابل کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آماده میشود که ۵۰ تن از نمایندگان هر دو حزب آمریکا، در نامه به جو بایدن، رئیسجمهوری ایالات متحده، خواستند قبل از هر اقدامی، و پیش از آن که امضای دولتش را پای سند احیای توافق هستهای با حکومت ایران بگذارد، ابتدا متن کامل توافقنامه را با نمایندگان کنگره در میان بگذارد.
آمریکا در سال ۲۰۱۸ و در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، از برجامی که در سال ۲۰۱۵ و در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما امضا شده بود، خارج شد.
حدود یک سال پس از آن ایران برخی فعالیتهای خود را که قبلا در برجام ممنوع اعلام شده بود از سرگرفت. این اقدام جمهوری اسلامی نگرانیهای کشورهای عرب خلیج فارس و اسرائیل مبنی بر افزایش توانایی تهران به تولید بمب اتمی را تشدید کرد.