گردشگران خارجی در ایران تبدیل به یکی از اهرم فشارهای جمهوری اسلامی برای پیش بردن اهداف بین‌المللی‌اش شده است. گردشگرانی که با توجه به شرایط روز بین‌المللی و روابط جمهوری اسلامی با آن کشور بازداشت می‌شوند، تا بهانه باج‌گیری جمهوری اسلامی از غرب شوند. عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی و گردشگری دولت ابراهیم رئیسی در مصاحبه خود با روزنامه شرق به این موضوع اشاره کرده و با تایید آن گفته است اینکه با ورود گردشگران به ایران ممکن است ۱۰۰ جاسوس هم وارد کشور شوند.

ضرغامی درحالی از شرح فعالیت‌هایش در راستای «ایران‌هراسی» سخن گفت که این روزها بازداشت گردشگران خارجی در ایران، یکی از مهمترین عواملی‌ست که باعث شده است کشورهای مختلف به شهروندانشان برای حضور در ایران هشدار بدهند و آن‌ها را از این کار منع کنند. ضرغامی از فرصت برگزاری جام جهانی قطر صحبت کرد و گفت: «وظیفه دیگر این است که در طول این مدت با کمک رایزنان فرهنگی و اطلاع‌رسانی، تماشاگرانی که از هر کجای دنیا می‌آیند ترغیب کنیم تا از فرصت همجواری استفاده کنند و به ایران سفر کنند! یعنی تماشاگران را تبدیل به گردشگر برای ایران کنیم و مقصد هم فقط کیش و قشم نیست و برای همه ایران تبلیغ می‌شود.»

او البته پیش از ورود گردشگران احتمالی برخی از آن‌ها را جاسوس خواند و گفت: «در این شرایط ممکن است ۱۰۰ تا جاسوس هم وارد کشور شود، اما قرار نیست به خاطر ترس از ورود جاسوس آن‌قدر سخت بگیریم که کسی نتواند وارد کشور شود.»

ضرغامی در پاسخ به سوالی در مورد گردشگری جنسی شهروندان عراقی در ایران، به صورت غیر مستقیم به این موضوع اشاره کرد و گفت: «هر گردشگری حواشی خودش را دارد. اروپایی‌ها می‌آیند، مسئله جاسوس‌بودن داریم. مثلا در فلان منطقه یک عکس می‌اندازند، دستگیر می‌شوند و باید دنبال داستان را بگیریم و پیگیری کنیم. گردشگر قطری آمده رفته شکار و دستگیر شده و ماجرای خودش را دارد و عراقی‌ها هم حواشی خودشان را دارند.»

همین سیاست جمهوری اسلامی تا به امروز باعث شده است که در دوره‌های زمانی مختلف وزارت خارجه کشورهای مختلف، شهروندانشان را از سفر به ایران منع کنند. با توجه به رفتار جمهوری اسلامی با گرشگران خارجی در طی این سال‌ها؛ کشورهای غربی توانسته‌اند احتمال بازداشت شهروندانشان در دوره‌های مختلف را بدهند. در طی ماه‌های اخیر، کشورهای بریتانیا، آمریکا، سوئد و فرانسه نسبت به حضور شهروندانشان در خاک ایران هشدار داده‌اند.

در طی ماه‌های اخیر با محکومیت، حمید نوری و اسدالله اسدی در سوئد و بلژیک، همچنین وجود مشکلات اقتصادی در ایران و تحریم‌های آمریکا و غرب؛ جمهوری اسلامی در بازداشت گردشگران خارجی فعالانه‌تر عمل کرده است. جمهوری اسلامی در حالی گردشگران را بدون اثبات جرم به عنوان جاسوس بازداشت می‌کند که موساد توانسته است عملیات‌های مختلفی را در خاک ایران انجام دهد. یکی از عجیب‌ترین این عملیات‌ها که سیستم اطلاعاتی، امنیتی جمهوری اسلامی را به چالش کشید بازداشت، بازجویی و سرانجام آزاد کردن برخی عوامل مرتبط با سپاه پاسداران در خاک ایران بوده است. جمهوری اسلامی پس از گذشت سال‌ها هنوز نتوانسته است که عوامل ترور دانشمندان هسته‌ای و عوامل بمبگذاری در مراکز هسته‌ای و نظامی را شناسایی و بازداشت کند.

زندانیان گردشگر خارجی و دو تابعیتی‌های زیادی در ایران وجود دارند. برخی از این افراد مدت زیادی را در سکوت خبری به سر می‌بردند چرا که جمهوری اسلامی برای عدم اطلاع رسانی در مورد بازداشت‌شان به خانواده این افراد فشار وارد می‌کرد. در طی ماه‌های اخیر به تعداد شهروندان خارجی بازداشتی در ایران افزوده می‌شود و به نظر می‌رسد که جمهوری اسلامی قصد دارد، با استفاده از سیاست گروکشی؛ این افراد را اهرم مذاکره و سپس دریافت پول از کشورهای مختلف کند. همانطور که پیش از این محسن رضایی، معاون اقتصادی ابراهیم رئیسی طرحی را مطرح کرده بود که بر اساس آن جمهوری اسلامی می‌تواند با گروگان گرفتن هزار آمریکایی، برای هرکدام درخواست چند میلیارد دلار پول از آمریکا کند و با این روش مشکلات اقتصادی جمهوری اسلامی نیز حل می‌شود.

چند نفر از این گروگان‌هایی که در چند ماه اخیر در ایران دستگیر شده‌اند و نامشان رسانه‌ای شده در ادامه آمده است:

بازداشت موتورسوار آلمانی

یک شهروند آلمانی به نام آروید گرنه، مشغول گشت‌وگذار در ایران بود. او با موتورسیکلت از چندین شهر ازجمله تهران و تبریز دیدن کرد. ناگهان ارتباط این مرد ۶۶ ساله با خانواده‌اش قطع می‌شود و سرانجام وزارت خارجه آلمان اعلام می‌کند که این فرد بازداشت شده است. این خبر شنبه ۵ شهریور منتشر شد و بر اساس آن اعلام شد که این مرد بیش از ۴۰ روز است که دستگیر شده و نیمی از زمان بازداشتش را در سلول انفرادی سپری کرده است. او اکنون در بند عمومی زندان آران و بیدگل در حوالی شهر کاشان است. آروید گرنه متهم به «عکس‌برداری از مناطق ممنوعه» شده است. اتهامی که به اکثر گردشگران خارجی در ایران وارد می‌شود و نهایتا به جرم جاسوسی ختم می‌شود.

در حال حاضر دو شهروند ایرانی - آلمانی به نام‌های جمشید شارمهد و ناهید تقوی در ایران در بازداشت به سر می‌برند.

گردشگر سوئدی؛ جرم: سفر به اسرائیل

وزارت اطلاعات ایران اعلام کرد که یک شهروند سوئدی را به جرم جاسوسی بازداشت کرده است. یکی از دلایل جمهوری اسلامی برای جاسوس دانستن این فرد، سفر او به اسرائیل بوده است.  در بخشی از متن اطلاعیه وزارت اطلاعات آمده است: «متهم سوئدی در سفرهای چندگانه‌ پیشین به ایران، به‌دلیل برخی رفتارها و ارتباطات مشکوک، در لیست مظنونین واحد ضدجاسوسی قرار گرفته بود. از لحظه‌ ورود او به کشور، تمام تحرکات، ارتباطات و سفرهای این شخص به شهرهای مختلف کشور (که خارج از مقاصد و رویه‌های گردشگری انجام می‌شدند) تا هنگام خروج از مرزهای جمهوری اسلامی ایران، تحت نظر مامورین  ضدجاسوسی قرار گرفت.»

وزارت اطلاعات مدعی شده است که «متهم سوئدی در همه سفرهای قبلی، با رعایت اصول حرفه‌ای ارتباطی، حفاظتی و پنهان‌کاری، با تعدادی از عناصر مظنون اروپایی و غیراروپایی که در ایران تحت نظر قرار داشتند، ارتباط برقرار می‌کرد. او چند ماه پیش و در پی دستگیری یک جاسوس دیگر اروپایی، با ماموریت کسب اطلاع از چگونگی افشای هویت آن جاسوس و نوع و میزان اطلاعاتی که به تور این وزارت‌خانه افتاده، مجددا وارد کشور شد. در کل مدت این ماموریت، تماس‌های او با مرتبطینش، تحت کنترل قرار داشت و با تکمیل مستندات، در هنگام خروج از کشور با حکم مرجع قضایی بازداشت شد.»

علاوه بر این شهروند سوئدی، احمدرضا جلالی دیگر زندانی دو تابعیتی نیز در زندان‌های ایران زیر حکم اعدام، به اتهام جاسوسی قرار دارد.

علاوه بر او دو شهروند سوئدی نیز در روزهای ششم و هفتم بهمن سال پیش هنگام خروج از ایران، در فرودگاه بین‌المللی تهران، بازداشت شدند. بعدها جرم آن‌ها را حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کردند. شهتم شهریور سخنگوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی از صدور حکم هشت سال زندان و تحمل۶۰ ضربه شلاق برای یک شهروند سوئدی در ایران خبر داد. سخنگوی قوه قضاییه اعلام کرد که یک سوئدی دیگر هم که در ایران بازداشت شده نیز، به تحمل پنج سال زندان و پرداخت یک میلیارد تومان جزای نقدی محکوم شده است.

بازداشت شهروند بلژیکی به امید تبادل

اولیویه وندکاستیل یک شهروند بلژیکی است که در ایران بازداشت شد. دوستان و نزدیکان به اولیویه وندکاستیل می‌گویند او از هفت ماه قبل در ایران زندانی است. آنها می‌گویند که سپاه پاسداران این امدادگر ۴۱ ساله را دستگیر کرده است و در زندان اوین به‌سر می‌برد. براساس گزارش‌ها، از ماه فوریه تا کنون اولیویه وندکاستیل تنها یک بار با سفیر بلژیک در زندان ملاقات کرده است. دوستان اولیویه وندکاستیل می‌گویند او برای شورای پناهندگان نروژ در ایران کار می‌کرد و در ماه فوریه به رغم هشدار دولت بلژیک به ایران سفر کرده بود. به گفته دوستان این شهروند بلژیکی او در شرایط نامناسبی در زندان به‌سر می‌برد و سلامتی او در خطر است.

هرچند دولت بلژیک ارتباط پرونده اولیویه وندکاستیل با معاهده پیشنهادی تبادل زندانی با ایران  در مجلس بلژیک را رد می‌کند، این احتمال در گزارش‌های متعددی مطرح شده است. دولت بلژیک نیز در جریان این بازداشت تلاش کرد که اخبار کمتری به بیرون درز کند تا در سکوت خبری پیگیر تبادل احتمالی این گروگان شود.