سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت، عصر شنبه در نشست فعالان اقتصادی استان یزد مدعی شد در اکثر محصولات افزایش تولید رخ داده است.

او در این رابطه گفت: «در چهارماهه اول امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، تولید فولاد ۵ درصد، کفش ۱۳ درصد و ظروف ۱۲ درصد افزایش یافته است. این افزایش تولید همچنین در بخش خودرو، لوازم خانگی، لوازم شیشه‌ای، مس و غیره نیز در جریان است، هرچند در برخی کالاها مانند روغن نباتی شاهد کاهش تولید هستیم.»

وزیر صمت همچنین مدعی شد جمهوری اسلامی در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۹۹، حدود ۳۸ درصد افزایش صادرات غیرنفتی داشته است.

این در حالی‌ است که حجم صادرات غیرنفتی ایران افزایشی نداشته و تحت‌تاثیر تورم جهانی، درآمد حاصل از صادرات کالاهای غیرنفتی با رشد مواجه بوده است.

داریوش قنبری، نماینده پیشین مجلس، با اعلام این خبر گفت: «برآوردها نشان می‌دهد سال ۲۰۲۱ میزان صادرات غیرنفتی ایران به نزدیک ۵۰ میلیارد دلار رسید که هر چند ازنظر ارزشی افزایش داشت، اما در قیاس با کشورهای همسایه، حتی کشورهای غیرنفتی می‌توان دریافت که اقتصاد ایران در حال کوچک شدن است و سهم تجارت ایران با کاهش روبرو شده است.»

وزیر صمت با اشاره به مشکلات موجود در زمینه تامین مواد اولیه هم برای صنایع نساجی و هم صنایع پلیمری گفت: «در برخی حوزه‌ها مثل متانول سرمایه‌گذاری زیادی شده است، اما در برخی صنایع نیز کمتر سرمایه‌گذاری شده، بنابراین در زمینه تامین مواد اولیه با مشکل مواجه بودیم.»

فاطمی امین در مورد راه‌حلش برای حل مشکلات تولید گفت: «حل این مشکل دو راه‌حل دارد؛ یکی بلندمدت که سرمایه‌گذاری است و یکی کوتاه‌مدت که در حوزه فولاد آن را تجربه کردیم، به‌نحوی‌که سال گذشته سهمیه‌بندی برای ورق داشتیم، برای اینکه ۱۰ میلیون تن مصرف ورق بود و چهار میلیون میزان تولید که شش میلیون تن کسری وجود داشت، به همین دلیل به سمت عرضه تلفیقی در بورس کالا حرکت کردیم.»

وزیر صنعت، معدن و تجارت در مورد دیپلماسی صادراتی وزارتخانه‌اش گفت: «در این حوزه کارهای بزرگی شده است و در مدت ۱۲ ماه، ۱۵ هیئت از کشورهای خارجی به کشورمان سفر کرده‌اند و در مرداد، صادرات ما به روسیه نسبت به مرداد سال قبل، ۱۸۰ درصد افزایش پیدا کرده است و طی دو هفته دیگر ۲۵۰ فعال اقتصادی روس به ایران سفر می‌کنند و مشابه همین اتفاق‌ها در آفریقا نیز رخ داده است.»

پیش از این، ابراهیم رئیسی نیز در یک کنفرانس خبری در تهران گفت که او موفق شده است با ایجاد درآمد، کسری بودجه کشور را رفع کند و تورم را از بالای ٦٠ درصد به حدود ٣۵ درصد کاهش دهد. با این وجود رسانه‌های داخل ایران از کسری بودجه در چهار ماه اول امسال خبر می‌دهند. مسئولان وزارت اقتصاد مدعی شده‌اند که احتمال تحقق کامل بودجه در سال ۱۴۰۱ کم است. برخی میزان کسری بودجه را حدود ۴۰ درصد می‌دانند. از سوی دیگر رسانه‌ها نیز از کسری بودجه ۱۷۷ هزار میلیارد تومانی دولت در چهار ماه اول سال خبر می‌دهند. بر این اساس تنها ۳۸ درصد از درآمدهای نفتی مصوب طی این دوره محقق شده است.

بر اساس گزارش دیوان محاسبات از چهارماهه اول امسال، از میان ۶۷ حکمی که طبق قانون می‌بایست تا پایان خردادماه برای آن‌ها تصویب‌نامه، دستورالعمل، سازوکار اجرایی، ترتیبات اجرایی یا شیوه‌نامه تهیه و تصویب می‌شد، تنها ۱۷ مورد (۲۵ درصد) اجرایی شده و در ۵۰ مورد دیگر احکام تصویب نشده است. دیوان محاسبات اعلام کرد که ابلاغ نکردن به موقع آیین‌نامه‌ها، موجب اجرا نشدن احکام قانون بودجه، کاهش وصول درآمدها و در نهایت محقق نشدن هدف قانونگذار می‌شود. با وجود این مشکلات، رسانه رسمی دولت با یک مجموعه گزارش‌ در حال توجیه مشکلات اقتصادی دولت است و آن را حاصل عملکرد دولت حسن روحانی می‌داند.

پیش از این، همچنین خبرهایی مبنی بر کسری ۵۰۰ هزار میلیارد تومانی بودجه دولت شنیده می‌شد، خبری که رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس آن را تکذیب کرد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت به دیگر مشکلات سرمایه‌گذاری در ایران اشاره کرد و گفت: «توازن سرمایه‌گذاری هم در پول هم در حوزه جغرافیایی نداریم؛ شهرهایی داریم که در آن‌ها فرصت‌های شغلی بسیار ایجاد شده است، اما کارگر نیست مثل اشتهارد، اردکان، ساوه و غیره و شهرهایی داریم که به شدت عقب‌مانده‌اند که در این زمینه ۱۰۴ شهر شناسایی شده‌اند که هیچ صنعتی ندارند و به دنبال این هستیم که در هر کدام از این ۱۰۴ شهر حداقل یک صنعت ایجاد کنیم.»

او قاچاق را یکی از عوامل اصلی مشکلات اقتصادی دانست و گفت: «در حوزه سه دسته از کالاها شامل لوازم یدکی خودرو، لوازم خانگی و پوشاک کار ویژه‌ای آغاز شده؛ به‌عنوان مثال در لوازم یدکی خودرو که ۳۰ درصد آن قاچاق است، ۱۳۰ هزار نوع قطعه یدکی شناسنامه‌دار شده‌اند و ۲۳۰ میلیون قطعه کد رهگیری دریافت کرده‌اند.»

او اعلام کرد که به‌زودی برای لوازم آرایش و اسباب‌بازی نیز این طرح اجرا خواهد شد. فاطمی امین معتقد است که ایران در صنعت ومعدن دچار عقب‌ماندگی شده است. او به تعطیلی تعداد بسیار زیادی از معادن اشاره کرد و گفت: «هزار و ۲۰۰ معدن تعطیل به‌زودی به مزایده گذاشته خواهد شد، البته عمدتا در معادن بزرگ تعطیلی نداریم و عمده معادن تعطیل، شن و ماسه و سنگ‌های ساختمانی است. در حوزه اکتشاف و بهره‌برداری با منابع طبیعی، محیط‌زیست و انرژی اتمی چالش‌های بسیاری داریم، به‌نحوی‌ که فقط ۱۷ درصد از استعلام‌های درخواست شده، پاسخ مثبت گرفته‌اند که عملا کار را بسیار کند کرده، اما رئیس‌جمهوری دستور پیگیری ویژه در این زمینه داده است.»

این صحبت‌ها و برنامه‌های وزیر صمت در حالی صورت می‌گیرد که ایران در ماه‌های اخیر حتی با بحران کاهش صادرات نیز روبرو شده است. پیش از این علی شریعتی‌ مقدم، رئیس کمیسیون آب و محصولات کشاورزی اتاق مشهد، از کاهش ۵۰ درصدی صادرات زعفران طی شش ماه گذشته خبر داده بود. صادرات فرش دستباف ایرانی که در سال‌های گذشته از مهم‌ترین درآمدهای غیرنفتی ایران محسوب می‌شد و تقاضا برای آن در بازارهای جهانی بسیار بالا بود، اکنون در معرض نابودی قرار دارد.

آمارهای رسمی گمرک و اتاق بازرگانی ایران کاهش شدید صادرات فرش ایرانی در سال‌های اخیر را اثبات می‌کند. بر اساس آمار رسمی، در سال ۱۳۷۲ درآمد ایران از محل صادرات فرش حدود دو میلیارد دلار بود، اما این رقم در سال ۱۴۰۰، به حدود ۶۴ میلیون دلار رسید.