دیده‌بان حقوق بشر روز سه‌شنبه، ۱۵ شهریور (۶ اوت)، در مورد پیامدهای جانی، مالی و روحی کشتار اقلیت‌های مذهبی در افغانستان گزارشی منتشر کرد. بر اساس این گزارش، بیشترین حملات به شیعیان و هزاره‌ها در افغانستان در یک سال اخیر را  گروه داعش خراسان انجام داده است؛ اما طالبان که خود را حاکمان این کشور می‌دانند، برای مقابله با چنین حملاتی اقدام خاصی انجام نداده‌اند.

از زمان تصرف افغانستان به دست طالبان در اوت ۲۰۲۱، گروه وابسته به دولت اسلامی (داعش)، مسئولیت ۱۳ حمله علیه هزاره‌ها را به عهده گرفت که در نتیجه آن‌ها، دست‌کم ۷۰۰ نفر کشته و زخمی شدند. دیده‌بان حقوق بشر نوشت: «این احتمال وجود دارد که فشار فزاینده طالبان بر رسانه‌ها، سبب شده باشد خیلی از حملات گزارش‌ نشوند.»

دفتر نمایندگی سیاسی سازمان ملل در افغانستان (یوناما) گزارش داد که در حملات اخیر که اوایل اوت در جریان مراسم عزاداری عاشورا در تجمع‌های شیعیان اتفاق افتاد، دست‌کم ۱۲۰ کشته و زخمی به جا گذاشت. دیده‌بان حقوق بشر با اشاره به کشتار هدفمندانه شیعیان و هزاره‌ها در افغانستان، از طالبان درخواست کرد از اقلیت‌های مذهبی این کشور در برابر حملات تروریستی محافظت کنند.

فرشته عباسی، پژوهشگر بخش افغانستان دیده‌بان حقوق بشر، گفت: «از زمان تسلط طالبان، جنگجویان مرتبط با داعش حملات وحشیانه متعددی را علیه اعضای جامعه هزاره در مدارس، محل کار و حتی مساجد انجام داده‌اند اما مقام‌های طالبان به این حملات هیچ واکنش جدی نشان نداده‌اند.»

ریچارد بنت، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر در افغانستان، اواخر ماه مه، تحقیقاتی همه‌جانبه در مورد حملات به جوامع هزاره، شیعه و صوفیان را خواستار شد. او در آن زمان گفت که «نحوه عملیات‌های تروریستی کاملا سازمان‌یافته و برنامه‌ریزی شده است و بنابراین نشانه‌های جنایت علیه بشریت را دارد».

دیده‌بان حقوق بشر در گزارش جدید اعلام کرد که حملات هدفمند به اقلیت‌های مذهبی در افغانستان، افزون بر تلفات و ویرانی‌هایی که همان لحظه به وجود می‌آورد، به سبب خسارات وحشتناک، بر خانواده‌های قربانیان تاثیری درازمدت می‌گذارد. این سازمان در مصاحبه‌ای که با ۲۱ تن از خانواده‌های قربانیان حملات اخیر به جامعه شیعه در کابل و مزارشریف انجام داد، دریافت که این حملات علاوه بر مرگ ده‌ها انسان، چرخ اقتصاد ده‌ها خانواده را نیز از کار انداخته و رعب و وحشت شدیدی در مردم ایجاد کرده است.

یکی از مصاحبه‌شوندگان که برادر ۴۵ ساله خود را در انفجار مسجد سه‌دکان مزارشریف از دست داده است، به دیده‌بان حقوق بشر گفت که از ترس انفجار، دیگر فرزندانش را به مدرسه نمی‌فرستد. مسجد هم بعد از حمله بسته شده است و او حتی روزها هم مغازه‌اش را زودتر از دیگران می‌بندد و به خانه می‌رود.

دیده‌بان حقوق بشر همچنین می‌نویسد که برای زنان، از دست دادن یکی از اعضای مرد خانواده عواقب اجتماعی و اقتصادی بسیار بدی دارد؛ به‌ویژه زنان جوانی که ناگهان بیوه می‌شوند. محدودیت‌های طالبان برای اشتغال و رفت‌وآمد زنان باعث می‌شود این زنان نتوانند کار کنند و درآمد داشته باشند.

علاوه بر این، دیده‌بان حقوق بشر دریافت بیشتر کسانی که بستگانشان را در حملات تروریستی از دست داده یا خودشان زخمی شده‌اند، به افسردگی و بیماری‌های روحی دچار شده‌اند. در گزارش جدید این سازمان آمده است: «فراتر از تلفات جانی فوری، چنین حملاتی به ایجاد مشکلات اقتصادی طولانی‌مدت، آسیب‌های پایدار به سلامت جسمی و روحی و در نتیجه موانع جدید برای آموزش و زندگی عمومی منجر می‌شود.»

پژوهشگران دیده‌بان حقوق بشر بر این باورند که ناکامی طالبان در تامین امنیت جوامع و گروه‌های در معرض خطر و فقدان کمک‌های پزشکی و دیگر کمک‌ها به بازماندگان و خانواده‌های آسیب‌دیده و همچنین سیاست‌های طالبان که حقوق بشر، به‌ویژه حقوق زنان و دختران را نقض می‌کند، آسیب‌های ناشی از این حملات را تشدید می‌کنند.