اگرچه گاه طی رقابت‌های سیاسی از این حقیقت که پول حاصل از فروش نفت ایران به اشکال مختلف به کشور برنمی‌گردد، پرده برداشته می‌شود، مسئولان جمهوری اسلامی چه در دولت قبل و چه در دولت فعلی، تاکید دارند که پول حاصل از فروش نفت را به روش‌های مختلف از جمله تهاتر کالا و سرمایه، شبکه‌سازی از طریق صرافی‌ها، فرصت بانک‌های کوچک، تعریف کانال‌های مالی جداگانه در شبکه بانکی و تسویه با ارز ملی کشورهای خریدار، دریافت کرده‌اند. اخیرا هم مالک شریعتی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، گفت که طبق گزارش وزارت نفت و دیوان محاسبات، فروش نفت و دریافت منابع ارزی حاصل از آن تقریبا به روندی باثبات رسیده است و پول نفت روزانه دریافت می‌شود.
مالک شریعتی در حالی این موضوع را بیان کرد که جواد اوجی، وزیر نفت دولت سیزدهم، هم پیش‌تر در ابتدای شهریور ۱۴۰۱، گفته بود جمهوری اسلامی ۸۰ درصد پول نفت را نقدی و ۲۰ درصد را تهاتری دریافت می‌کند. عالی‌ترین مقام وزارت نفت جمهوری اسلامی تصریح کرد که در روز شروع به کار او، ۸۷ میلیون بشکه میعانات گازی روی آب ذخیره بود که او با کمک همکارانش این مشکل را حل کرد و برای نفت و گاز ایران بازارهای جدیدی پیدا کرده‌اند.
اما روزنامه ایران چهار روز پس از صحبت وزیر نفت در مورد دریافت روزانه پول نفت در تاریخ ۵ شهریور ۱۴۰۱ این حرف را به‌نوعی پس گرفت و نوشت که پول حاصل از فروش نفت ۹۰ روز پس از فروش دریافت می‌شود. این در حالی است که وزیر نفت گفته بود جمهوری اسلامی هیچ طلب معوقه‌ای ندارد.
سایت آمریکایی واشنگتن فری بیکن فروردین ۱۴۰۱ به این مسئله اشاره کرد که با وجود افزایش صادرات نفت ایران به چین و چشم‌پوشی‌های آمریکا از این موضوع در راستای مذاکرات برجام، مشخص نیست درآمد میلیون دلاری حاصل از فروش نفت ایران به این کشور در ماه‌های گذشته کجا است و در صورت وصول مطالبات، چرا بر بازار ارز این کشور تاثیری نداشته است؟
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این سایت آمریکایی تاکید کرد که جمهوری اسلامی صادرات نفت خود به چین را طی این مدت، تا روزانه ۸۰۰ هزار بشکه افزایش داد و در کل، طی دوره ریاست‌جمهوری بایدن تا زمان انتشار گزارش این رسانه، بیش از ۳۳۷ میلیون بشکه نفت به چین فروخت؛ ولی نحوه پرداخت مبلغ حاصل از فروش این میزان نفت هنوز مشخص نیست.
پیش از این، در مورد روش فروش نفت ایران به چین و مشتریان مشابه این کشور این مسئله مطرح بود که جمهوری اسلامی با ۳۰ درصد تخفیف، شرایط بازپرداخت دوساله، بازپرداخت بدهی نفتی به یوآن و همین‌طور امکان پرداخت یک‌سوم مبلغ به صدور کالا در چین، برای فروش نفت بازاریابی کرده است.
به این ترتیب نفت ایران ارزان‌ترین نفت خاورمیانه است و حتی اگر طبق اظهارات مسئولان دولتی، رقم تخفیف شش تا هفت دلاری به‌جای تخفیف ۳۰ درصدی را در نظر بگیریم، نفت ایران با متوسط صادرات روزانه نیم میلیون بشکه، سالانه با حدود ۳۰ هزار میلیارد ارزان‌فروشی، معادل ۱۰ ماه پرداخت یارانه نقدی کل جمعیت ایران و بخش بزرگی از درآمد مالیاتی این کشور، به چین فروخته می‌شود.
با وجود همه این مسائل، سیاست ریاضت اقتصادی دولت سیزدهم که از ابتدای سال ۱۴۰۱ طی پروژه «جراحی اقتصادی» با حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی فشاری دوچندان به مردم ایران وارد کرد، همین‌طور کمبود اقلام اساسی مانند دارو که گفته شد مشکل اصلی آن تامین نشدن ارز موردنیاز بود، آشکار می‌کند که وضع ذخایر ارزی جمهوری اسلامی مطلوب نیست و مشتریان نفتی این کشور طی ماه‌های گذشته در بازپرداخت بدهی‌های خود چندان خوش‌حساب نبوده‌اند.
