سرانجام ایلان ماسک قانع شد تا استارلینک را برای ایران فعال کند. نیاز به اینترنت ماهواره‌ای در اعتراضات اخیر و در روزهایی که اینترنت سراسری در ایران در ساعات مختلف با قطعی و فیلترینگ همراه است؛ بیش از هر زمان دیگر احساس می‌شود.

در روزهای گذشته ایلان ماسک خبر از پیگیری معافیت تحریم‌ها برای استارلینک داده بود. وزارت خزانه‌داری آمریکا نیز برای این کار به ماسک چراغ سبز نشان داد. پس از آن ایلان ماسک ایران را به لیست خود در وبسایت استارلینک اضافه کرد و به کاربران اجازه داد تا برای خود نمایه کاربری ایجاد کنند.

هنوز امکان استفاده از اینترنت ماهواره‌ای در ایران فراهم نشده است اما پس از وزارت خزانه‌داری آمریکا، وزارت خارجه این کشور نیز درباره صدور مجوز برای بهبودی دسترسی به اینترنت در ایران، دستوری صادر کرد.

آنتونی بلینکن در پیامی تاکید کرد که برای بهبود دسترسی شهروندان ایران به ارتباط‌های دیجیتالی و مقابله با سانسوری که حکومت ایران اعمال می‌کند مجوز عمومی صادر شد. پس از آن بود که ایلان ماسک، مدیرعامل شرکت اسپیس‌ایکس نیز در واکنش به پیام توئیتری وزیر خارجه آمریکا خبر داد که شبکه استارلینک برای شهروندان ایران فعال می‌شود.

اما جمهوری اسلامی نیز خد را برای مقابله با اینترنت ماهواره‌ای آماده می‌کند. جلوگیری از ورود تجهیزات استفاده از اینترنت ماهواره‌ای و فیلتر وبسایت استارلینک می‌تواند اولین اقداماتی باشد که جمهوری اسلامی برای این کار انجام دهد. در حال حاضر فیلتر شدن وبسایت استارلینک انجام شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد از شب گذشته، امکان دسترسی به وبسایت استارلینک بدون استفاده از فیلترشکن روی بسیاری از اپراتورهای موبایل و ثابت ممکن نیست.

در حال حاضر سایت شرکت استارلینک روی اکثر اپراتورهای همراه و ثابت فیلتر شده است در حال حاضر راه دوم برای اینکه مردم ایران بتوانند در زمان قطعی اینترنت از آن استفاده کنند، نیازمند برخی اقدامات است. از دوران ریاست جمهوری اوباما هر زمان تجمع‌های اعتراضی در ایران شکل گرفت، بحث استفاده از اینترنت ماهواره‌ای در ایران داغ می‌شود. اما نشانه‌ها حاکی از آن است که به زودی امکان محقق شدن این اتفاق وجود دارد.

اینترنت ماهواره‌ای استارلینک چگونه کار می‌کند؟

اینترنت ماهواره‌ای همانند تلویزیون‌های ماهواره‌ای، روی زمین احتیاج به یک دیش (بشقابک) و یک رسیور (دریافت‌کننده) دارد؛ اما فرق مهم آن با تلویزیون این است که تلویزیون یک وسیله ارتباطی یک طرفه، اما اینترنت یک ارتباط دو طرفه است. برای مثال در «وب» وقتی کاربر درخواست دارد که وارد سایتی شود، آدرس آن را وارد می‌کند و سپس سامانه با اتصال به سرورهایی (‌سرویس دهنده‌ها)، اطلاعات درخواستی کاربر را نمایش می‌دهد؛ بنابراین ما در اینجا هم‌زمان به دریافت‌کننده و ارسال‌کننده احتیاج داریم که «ترمینال» نام دارد.

شرکت آمریکایی اسپیس ایکس که متعلق به ایلان ماسک است، بیش از ۱۶۰۰ ماهواره را در شبکه‌ای به نام استارلینک با هدف فراهم کردن دسترسی به اینترنت برای بیشتر نقاط زمین به فضا پرتاب کرده و مجوز پرتاب ۱۲ هزار ماهواره دیگر را نیز دریافت کرده است.

دستگاه استار لینک در آمریکا با قیمت ۴۹۹ دلار به فروش می‌رسد، این در حالی است که برخی از سایت‌های ایرانی و کانال‌های تلگرامی سال گذشته ادعا کرده بودند که این دستگاه‌ها را در اختیار دارند دارند و با قیمت ۲۹۸ دلار به فروش می‌رسانند. البته این ادعا خیلی زود تکذیب شد و کارشناسان حوزه فناوری اعلام کردند که این تجهیزات مورد ادعای سایت‌ها تقلبی هستند.

در حال‌ حاضر، کاربران عادی برای دریافت اینترنت ماهواره‌ای، باید ماهانه ۹۹ دلار پرداخت کنند. البته ۴۹۹ دلار نیز برای خرید تجهیزات اولیه از قبیل روتر و بشقابک استارلینک نیاز است.

اما بعد از گذشت چند ماه برخی کانال‌های تلگرامی اعلام کردند که به صورت قاچاق تعداد محدودی تجهیزات استارلینک وارد ایران کرده‌اند. آن‌ها این تجهیزات را به قیمت ۶۰۰ دلار به فروش می‌رساندند. البته خرید آبونمان ماهانه بر عهده خود خریداران بوده است. در طی یک سال گذشته امکان استفاده از این تجهیزات در ایران وجود نداشت. اما اکنون به زودی این امکان برای کاربران ایرانی فراهم خواهد شد.

یک دیش استارلینک می‌تواند اینترنت یک ساختمان پنج طبقه و چه بسا بیشتر را تامین کند. مشکل پیش روی کاربران ایرانی پرداخت آبونمان این اینترنت است. در صورتی که استفاده از این اینترنت برای ایرانیان رایگان نباشد، ایرانیان بسیاری به علت تحریم‌ها و عدم دسترسی به کارت‌های ویزا و مسترکارت در ایران به علت محدودیت‌های بانکی در ایران و قطع دسترسی ایران به شبکه جهانی بانکی امکان ذیر نیست. مگر افرادی در خارج از کشور برای این آبونمان را پرداخت کنند.

البته باید دید آیا دولت آمریکا و وزارت خزانه‌داری آن حاضر به تامین مالی استارلینک از منابع دولتی خود و یا پول‌های بلوکه شده جمهوری اسلامی است یا خیر.

دسترسی مردم به تجهیزات اولیه اینترنت ماهواره‌ای هم مسئله‌ای است که مردم ایران پیش از این برای دسترسی به دستگاه ویدئو، تلویزیون‌های ماهواره‌ای و... طی کرده‌اند و می‌توانند با روش‌های قاچاق و زیرزمینی به آن‌ها دسترسی پیدا کنند.

ایلان ماسک، پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین و از بین رفتن بخشی از زیرساخت‌های این کشور، اینترنت استارلینک را برای اوکراین فعال کرد.

برقراری سرویس اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در شرایط جنگی اوکراین، نشان داد که سرویس‌های اینترنت ماهواره‌ای می‌توانند در بحران‌ها، کمک بسیار موثری برای مردم باشند.

در همین راستا پیش از این ویکتوریا کوتس، معاون سابق امنیت ملی آمریکا، شنبه ۱۷ اردیبهشت از ایلان ماسک خواست اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را به مردم خوزستان ارائه کند. او این درخواست را پس از قطع دوباره اینترنت برخی شهرهای خوزستان به دلیل اعتراض‌ها مطرح کرد.

بعد از این اتفاق، برخی از کاربران با اشاره به طرح‌های‌ حاکمیت ایران برای محدود کردن اینترنت، از ایلان ماسک گلایه کرده‌اند که چرا چنین امکانی را برای ایران فراهم نکرده است.

در لیست منتشر شده از سوی استارلینک که راه‌اندازی سرویس اینترنتش را در آینده وعده داده بود، نامی از ایران به چشم نمی‌خورد. اتفاقی که خشم کاربران ایرانی را به همراه داشت و باعث شد مطالبی علیه استارلینک و ایلان ماسک در توییتر بنویسند.

اما با شروع اعتراضات اخیر در ایران و جهانی شدن نام مهسا امینی، بار دیگر نیاز مردم به اینترنت آزاد مورد بحث قرار گرفت و افراد بسیاری در این مورد نوشتند و از ایلان ماسک درخواست کردند که اینترنت ماهواره‌ای در ایران را فعال کند.