شمار دقیق کشته‌شدگان اعتراض‌های اخیر در ایران هنوز مشخص نیست؛ اما خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر، درباره هویت ۳۸ نفر از جان‌باختگان اطلاعاتی دریافت کرده است و برخی گزارش‌های دیگر رقم ۵۰ نفر را به ثبت رسانده‌اند، هرچند که به دلیل نظارت نداشتن نهادهای حقوق بشری و مختل شدن روند خبررسانی مستقل در ایران و سیاست‌های غیرشفاف برای جلوگیری از روشن شدن حقیقت که جمهوری اسلامی دنبال می‌کند، رقم کشته شدگان در اعتراض‌های مردمی هیچگاه به‌طور دقیق قابل برآورد نیست. به گفته شبکه حقوق بشر کردستان، دست‌کم چهار تن از کشته‌شدگان مناطق کردنشین به نام‌های عبدالله محمودپور، امین معرفت، زکریا خیال و امیر فولادی، کودکان ۱۵ و ۱۶ ساله‌اند. این سازمان حقوق بشری همچنین اعلام کرد ۱۶ نفر از مجروحان نیز کودک‌اند و بسیاری از افراد مجروح از ترس بازداشت، به مراکز درمانی مراجعه نمی‌کنند.
درباره کودکانی که در دیگر نقاط ایران کشته، مجروح یا بازداشت شدند، اطلاعات دقیقی وجود ندارد اما حضور پرشمار متولدان دهه ۸۰ در اعتراض‌ها، گزارش‌های سازمان‌های حقوق بشری و تایید یک عضو کمیسیون اجتماعی مجلس ایران، حاکی از آن است که در اعتراض‌های اخیر، شمار زیادی از کودکان در معرض خطر مرگ، زخمی شدن و شکنجه و بازداشت قرار دارند.
این در حالی است که بنا بر پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک، هر فرد زیر ۱۸ سال کودک محسوب می‌شود و دولت‌های عضو این پیمان‌نامه متعهد شده‌اند که در هر کاری، «منافع عالی کودکان» را در نظر بگیرند. جمهوری اسلامی ایران سال ۱۳۷۲ این پیمان را امضا کرد و به اجرای مواد آن متعهد شد. با این حال، طی سه دهه گذشته، به اشکال مختلف حقوق کودکان را نقض کرده است.
در اعتراض‌های سراسری اخیر از زمان قتل مهسا (ژینا) امینی در ۲۵ شهریور تاکنون، هم حقوق کودکان به شکلی سازمان‌یافته نقض شده است؛ از کشتار و دستگیری کودکان در خیابان گرفته تا استفاده از آنان به عنوان نیروی سرکوبگر مواردی از نقض آشکار حقوق کودکان در اعتراض‌های اخیرند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
طبق اعلام سازمان عفو بین‌الملل، در این اعتراض، صدها تن از جمله تعدادی کودک به دلیل استفاده غیرقانونی از گلوله‌های شکاری ساچمه‌ای و مهمات دیگر صدمات دردناکی را متحمل شدند که از نظر حقوقی، «شکنجه» و «مجازات بی‌رحمانه و غیرانسانی» محسوب می‌شود. شماری از معترضان هم با شلیک مستقیم گلوله جان خود را از دست دادند.
سخنان اردشیر مطهری، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، نیز نشان می‌دهد که تعداد زیادی از افراد بازداشتی طی اعتراض‌های اخیر کودک‌اند. او در پاسخ به سوال خبرگزاری ایلنا مبنی بر اینکه آیا مجلس از وضعیت کودکان بازداشت‌شده اطلاع دارد، مدعی شد: «نظام در برخورد با نوجوانان بازداشتی در اعتراض‌ها از مادر دلسوزتر است.» این نماینده مجلس در ادامه ادعاهای خود، گفت: «نظام پرعاطفه جمهوری اسلامی ایران حواسش به نوجوانان است».
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در حالی این ادعاها را مطرح کرد که ویدیوها و تصاویر منتشرشده از اعتراض‌ها در رسانه‌ها و فضای مجازی، سرکوب شدید و برخوردهای خشونت‌آمیز نیروهای امنیتی با نوجوانان و جوانان را اثبات می‌کند. کاربران رسانه‌های اجتماعی در روزهای گذشته، بارها به این موضوع اشاره کرده‌اند که وقتی در عرصه‌های عمومی و خیابان‌ها با نوجوانان معترض چنین برخورد می‌شود، وضعیت بازداشتگاه‌ها مشخص است.
نقض حقوق کودکان در اعتراض‌های اخیر فقط به شکنجه و کشتار آنان خلاصه نمی‌شود؛ در روزهای اخیر، تصاویری از نیروهای سرکوبگر منتشر شد که نشان می‌داد تعدادی از آنان نوجوان‌اند. جمهوری اسلامی ایران در حالی از کودکان بسیجی برای سرکوب مردم معترض استفاده می‌کند که بر اساس پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک، استفاده از افراد زیر ۱۸ سال برای اهداف نظامی و درگیری‌ها، ممنوع است و دولت‌ها متعهد شده‌اند مانع آن شوند.
غلامرضا سلیمانی، فرمانده سازمان بسیج مستضعفین، بارها در سخنان خود اذعان کرد که جمهوری اسلامی ایران برای تربیت هشت میلیون نوجوان بسیجی در سراسر ایران خیز برداشته است. بیشتر این کودکان ابتدا از طریق بسیج مدارس جذب می‌شوند و سپس با پیوستن به پایگاه بسیج محلات، روند استفاده از آنان برای اهداف نظامی، سیاسی و ایدئولوژیک آغاز می‌شود.
نقض آشکار حقوق کودکان در اعتراض‌های اخیر واکنش فعالان حقوق کودک را در پی داشت؛ انجمن حمایت از کودکان و نوجوانان در بیانیه‌ای، ضمن اشاره به حضور پرشمار کودکان در اعتراض‌ها، از حاکمان جمهوری اسلامی ایران و نیروی انتظامی خواست به «حق زندگی و بقای کودکان» توجه ویژه داشته باشند.
انجمن حقوق کودکان و نوجوانان به کشته شدن و دستگیری نوجوانان نیز اعتراض کرد و با تاکید بر اینکه تعدادی از کودکان به مراکز نامعلومی منتقل شده‌اند، خواستار «آزادی فوری و بدون قیدوشرط» کودکان و نوجوانان بازداشتی شد. این انجمن از نیروهای امنیتی نیز خواست از دستگیری و انتقال آنان به بازداشتگاه‌ها و هر نوع برخورد خشونت‌آمیز با آنان در تجمع‌های اعتراضی مسالمت‌آمیز خودداری کنند.
جمهوری اسلامی ایران در دوران هشت ساله جنگ با عراق نیز هزاران کودک را به مناطق جنگی فرستاد. آمار رسمی نشان می‌دهد که حدود ۳۳ هزار تن از کشته‌شدگان جنگ ایران و عراق کودکان زیر ۱۸ سال بوده‌اند.
