با واکنش بازارها به اعلام بزرگ‌ترین میزان کاهش مالیات در بریتانیا در ۵۰ سال اخیر، پوند به پایین‌ترین سطح ارزش خود در برابر دلار در تاریخ رسید و بیش از چهار درصد سقوط کرد.

پوند استرلینگ روز دوشنبه [۲۶ سپتامبر (۴ مهر)] در ساعات اولیه معاملات در آسیا به ۱.۰۳۵ دلار سقوط کرد، بعد اندکی بهبود یافت و به حدود ۱.۰۵ دلار رسید که همچنان پایین‌ترین میزان در ۲۰ سال گذشته است، و سپس با افزایش بیشتر، ساعت ۴ بعدازظهر به ۱.۰۷۸ دلار رسید.

پس از سقوط پوند استرلینگ به پایین‌ترین سطح در مقابل دلار از سال ۱۹۷۱ به این‌سو، حزب کارگر گفت کواسی کوارتنگ، وزیر خزانه‌داری بریتانیا، متهم است که با اشاره به کاهش مالیات «بدون بودجه» در «آتش» سقوط پوند «دمیده است». 

 وزیر خزانه‌داری روز یکشنبه پس از اعلام بودجه خرد که حاوی افزایش قابل‌ملاحظه استقراض برای پرداخت ولخرجی ۴۵ میلیارد دلاری کاهش مالیات بود، گفت کاهش‌های مالیاتی «بیشتری در راه است».

او و لیز تراس این تحلیل‌ را رد کردند که این طرح‌ــ که لغو بالاترین نرخ مالیات بر درآمد برای افراد با درآمد بالا را شامل می‌شود‌ــ تنها شاهد رشد درآمد ثروتمندترین خانوارها خواهد بود.

صبح دوشنبه ۲۶ سپتامبر، پوند در یکی از صرافی‌های بین‌المللی به بهای کمتر از یک یورو یا دلار رسید. دفتر چنج گروپ (Change Group) در لندن سنت پانکراس اینترنشنال ۱۰۰ یورو را به قیمت ۱۰۸.۸۴ پوند فروخت‌ــ که ارزش هر پوند کمتر از ۹۲ سنت یورو بود.

علاوه بر این، بر اساس گزارش‌ها، پیش‌بینی نرخ بهره «دقیقه به دقیقه» افزایش پیدا می‌کند، و جدول‌ها حاکی از آن است که بازار پیش‌بینی می‌کند نرخ بانکی در نیمه اول سال ۲۰۲۳ به ۶ درصد برسد.

برخی این احتمال را مطرح کرده‌اند که بانک انگلستان ممکن است جلسه اضطراری برگزار کند تا نرخ بهره را دوباره بالا ببرد. به گفته محمد العریان، اقتصاددان برجسته، بانک انگلستان باید نرخ بهره را «یک درصد» بالا ببرد «تا بتواند وضعیت را تثبیت کند».

سر جان گیو، نایب‌رئیس پیشین بانک انگلستان، به بی‌بی‌سی گفت: «اگر می‌خواهند نرخ پایه [بهره] را تغییر دهند، این کاری است که ناچارند انجام دهند. اگر امکان داشته باشد، از نشست‌های اضطراری اجتناب می‌شود و مطمئنم که تلاش خواهند کرد از آن اجتناب کنند.»

یکی از حامیان وزیر خزانه‌داری به نشریه تایمز گفت کاهش ارزش پوند فقط به این دلیل بود که «بچه‌های سیتی با اقتصاد سریع و بی‌قاعده بازی می‌کنند... این اتفاق حتما می‌افتاد. فروکش خواهد کرد.»

ریچل ریوز از حزب کارگر روز دوشنبه گفت که در مورد تازه‌ترین افت ارزش پوند «بسیار نگران» است. او گفت تراس و کوارتنگ «مانند دو قمارباز در کازینو بازی باخته را ادامه می‌دهند». 

این رهبر پارلمانی حزب گفت وزیر خزانه‌داری با صحبت درباره کاهش‌های مالیاتی بیشتر، «آتش» سقوط پوند را «باد می‌زند». او به برنامه «تودی» رادیو بی‌بی‌سی ۴ گفت: «وزیر خزانه‌داری به‌جای اینکه روز جمعه روی موضعش پافشاری کند، الان باید طرح‌های شدنی و قابل اعتماد بدهد.»

کلویی اسمیت، وزیر کار و بازنشستگی، به اسکای نیوز گفت: «نمی‌توانم در مورد تحرکات بازار اظهارنظر کنم... عوامل زیادی در تحرکات بازار دخالت دارند.»

پس از اینکه رئیس‌جمهوری ایالات متحده گفت «از اقتصاد قطره‌ای خسته و کلافه شده است»، تراس در مصاحبه‌ای با سی‌ان‌ان، مقایسه عملکردش با رویکرد جو بایدن را رد کرد. تراس در پاسخ به این پرسش که آیا «غیرمسئولانه کسری بودجه را افزایش می‌دهد»، گفت: «اساس این سوال را اصلا قبول ندارم.»

کوارتنگ و تراس با کاهش احتمالی بیشتر مالیات بر درآمد و تسهیل قوانین مهاجرت و سایر مقررات، می‌توانند به ولخرجی‌شان در سال جدید ادامه دهند.

دولت بریتانیا طبق گزارش‌ها در حال بررسی است که دریافت مالیات از والدینی را که بیش‌ از ۵۰ هزار پوند درآمد دارند و به دریافت کمک‌هزینه فرزند نیازمندند لغو کند، سهمیه سالانه صندوق‌های بازنشستگی را افزایش دهد، و به افرادی که برای نگهداری از فرزندان یا یکی از عزیزان در خانه می‌مانند، مرخصی مالیاتی بدهد.

این بسته کاهش ۴۵ میلیارد پوندی درآمدهای مالیاتی هشدار اقتصاددانان برجسته، برخی از نمایندگان حزب محافظه‌کار در پارلمان، و بازارهای مالی را در پی داشت و به پیش‌بینی‌ها مبنی بر برابر شدن ارزش پوند استرلینگ با دلار آمریکا تا پایان سال دامن زد.

اتفاق افتاد

ارزش برابری پوند با دلار آمریکا به پایین‌ترین حد در تاریخ رسید و حتی از نازل‌ترین میزان آن در سال ۱۹۸۵ نیز کمتر شد.

ارزش پوند به ۱.۰۳۷ دلار رسید و سپس، اندکی افزایش یافت. بهای کنونی آن ۱.۰۵۶۹ دلار است.»

ــ‌اد کانوی (EdConwaySky@)، ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۲

تلگراف به نقل از حامیان و منتقدان نخست‌وزیر، گزارش داد که چنین نزولی ممکن است باعث شورش ردیف‌آخری‌های* حزب محافظه‌کار در مجلس شود، که ممکن است به لایحه مالی دولت رای ندهند یا نامه عدم‌اعتماد بدهند.

در یکی از نشانه‌های ناراحتی محافظه‌کاران، جرج آزبرن، وزیر سابق خزانه‌داری و عضو حزب محافظه‌کار، از دولت خواست به سیاست «روان‌پریشانه» کاهش مالیات و افزایش استقراض پایان دهد.

آزبرن به شبکه تلویزیونی کانال ۴ گفت: «این روان‌پریشی اساسا باید برطرف شود. نمی‌توان مثل کشورهای کوچک مالیات گرفت و مثل کشورهای بزرگ خرج کرد.»

کن کلارک، از بزرگان حزب محافظه‌کار، طرح تراس‌ـ‌کوارتنگ برای کاهش مالیات «۵ درصد ثروتمندترین اقشار» را با روش دولت‌های آمریکای لاتین مقایسه کرد. او به رادیو ۴ بی‌بی‌سی گفت: «متاسفانه این همان روشی است که معمولا در کشورهای آمریکای لاتین بدون هیچ‌گونه موفقیتی امتحان می‌شود.»

دیمین گرین، معاون پیشین نخست‌وزیر، به جی‌بی ‌نیوز گفت: «محافظه‌کاری در کاهش مالیات خلاصه نمی‌شود»، و افزود که با توجه به برگزاری انتخابات سراسری در دو سال آینده، «باید سریع عمل کرد».

سر کی‌یر استارمر، رهبر حزب کارگر، نیز که قول داده بود دولت حزب کارگر مالیات ۴۵ درصدی بالاترین درآمدها را دوباره برقرار کند، سیاست‌های اقتصادی «لجبازانه» دولت را به باد انتقاد گرفت.

 با توجه به فرا رسیدن زمستان و ادامه جنگ در اوکراین و در میانه چشم‌انداز تیره‌وتار بازار و خطر رکود، روند نزولی پوند به دغدغه‌های سرمایه‌گذاران دامن زده است.

اگر ارزش پوند در برابر واحد پول ایالات متحده در چنین سطح نازلی باقی بماند، بهای واردات کالاهایی مثل نفت و گاز که با دلار ارزش‌گذاری می‌شوند، بالا خواهد رفت.

* backbenchers: نمایندگانی که در جلسات در قسمت عقب میزهای دو طرف مجلس عمومی می‌نشینند و در دولت یا جناح مخالف جایگاه رسمی ندارند و فقط در قانون‌گذاری نقش دارند.