در حالی که خیزش سراسری مردم ایران به دومین ماه نزدیک میشود، کشورهای غربی جز حمایتهای کلامی، هنوز موضعی قاطع و مشخص در قبال جمهوری اسلامی اتخاذ نکردهاند.
والاستریت ژورنال در مقالهای به قلم والتر راسل مید، اعتراضهای مردمی در ایران را فرصتی مغتنم نه فقط برای ایرانیان که برای آرامش و ثبات منطقه و جهان میداند.
نویسنده جو بایدن را فردی «خوششانس» میخواند که مقاومت مردم اوکراین او را از پیروزی روسها نجات داد. و اکنون، خیزش سراسری مردم ایران، به رهبری زنان، فرصتی تاریخی در اختیار او قرار داده است تا روسیه را تضعیف کند، از آسیبپذیری آمریکا در خاورمیانه بکاهد و حتی احتیاط و اعتدال را به سیاست خارجی چین بازگرداند.
به عقیده مید، این فرصت نیز مثل بسیاری از فرصتهای عالی دیگر، غیرمنتظره سراغ بایدن آمد. خاورمیانه برای دولت بایدن منطقهای متروکه بوده است. احیای برجام، خروج از افغانستان، و انتخابات پارلمانی اسرائیل هیچکدام آنطور که بایدن میخواست پیش نرفت. این ناکامیها موید این نکته بود که خاورمیانه دیگر اولویت راهبردی آمریکا نیست.
اما خاورمیانه هرگز منطقهای آرام نبوده است. ایران بهرغم تهدیدها و هشدارهای دولت بایدن، پهپاد در اختیار روسیه میگذارد تا در جنگ اوکراین استفاده کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
مید در ادامه به نقل از مقاله رابین رایت در نیویورکر مینویسد روسیه در سال ۲۰۱۵ با حمایت از رژیم بشار اسد، موقعیت ایران در سوریه را از خطر نجات داد. اکنون ایران با کمک به روسیه در جنگ اوکراین، دارد جبران میکند.
نویسنده والاستریت ژورنال با اشاره به خیزش سراسری در ایران به رهبری زنان، آن را بهمنزله دری به عصری جدید در تاریخ ایران و حتی جهان میداند.
او تصریح میکند هرچند نتیجه این اعتراضها هنوز مشخص نیست و معترضان هنوز پشت یک گروه سیاسی خاص به تجمیع نرسیدهاند، اما اقدام درست این است که آمریکا از تمام ابزارهای دیپلماتیک و اقتصادی که در اختیار دارد برای کمک به آزادیخواهی مردم ایران استفاده کند و این بهترین روش برای پیشبرد منافع آمریکا در شرایط بحرانی کنونی است.
در ادامه مقاله آمده است اکنون وقت عمل است. رهبران سرکش و بیکفایت ایران خود را به شکل بیسابقهای منزوی کردهاند. قساوت و خشونت جمهوری اسلامی در برخورد با معترضان، مدافعانش در غرب را به سکوت واداشته است. ائتلاف با ولادیمیر پوتین و فروش تسلیحات به روسیه نیز جمهوری اسلامی را مقابل اروپا و ایالات متحده آمریکا قرار داده است. از سوی دیگر، سرسختی ایران در گفتوگوهای هستهای بیشتر کشورهای اروپایی را به این نتیجه رسانده است که جمهوری اسلامی مانع اصلی دستیابی به توافقی معقول است، نه آمریکا.
به عقیده مید، مجموع سرسختی در سیاست خارجی و بیثباتی در داخل اروپاییها را به این نتیجه رسانده است که رژیم فعلی حاکم بر ایران گزینه بدی است. حمایت کاخ سفید از مردم ایران تصمیمهای مفیدی در پی خواهد داشت. همکاری دیپلماتیک با اروپا برای فعالسازی «مکانیسم ماشه» تحریمهای سازمان ملل متحد علیه ایران بهدلیل ارسال تسلیحات به روسیه، جلوگیری از فروش نفت ایران در بازار سیاه، و فشار اقتصادی میتواند جمهوری اسلامی را در موقعیت بحرانی فعلی تضعیف کند.
نویسنده در ادامه میافزاید اگر اطمینان داده شود که در پی برقراری دولتی قانونمدار در تهران، روابط اقتصادی عادی با ایران برقرار خواهد شد، برای مردم این کشور دلگرمکننده خواهد بود. از سویی، اقدام برای برقراری خدمات اینترنت، که جمهوری اسلامی سعی دارد قطع کند، و همچنین سایر کمکهای غیرنظامی به معترضان دموکراسیخواه کمک میکند کنترل سرنوشت و آیندهشان را دوباره در دست بگیرند.
از سوی دیگر، به عقیده مید، همکاری آمریکا با کشورهای همسایه میتواند به خیزش سراسری مردم ایران کمک کند، شرایط را برای نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی از جمله حزبالله سختتر کند، و روسیه و ایران را تحت فشار بیشتری قرار دهد.
نویسنده مقاله معتقد است پایان دیکتاتوری مذهبی در ایران که مخل زندگی مردم ایران و آرامش خاورمیانه بوده است موهبتی بزرگ برای آمریکا و متحدانش در منطقه خواهد بود. در نتیجه این تغییر، روسیه نیز از دسترسی به موشکهایی که امیدوار است در حمله به زیرساختهای اوکراین به کار بگیرد محروم میشود، موقعیت روسیه در سوریه متزلزل میشود و حکومت بشار اسد نیز تاوان خواهد داد.
نویسنده پیشبینی میکند با بازگشت نفت ایران به بازار، قیمت جهانی سوخت به میزان قابلملاحظهای کاهش خواهد یافت. در شرایط دشوار کنونی، بازگشت ایران به اقتصاد جهان فرصتی تاریخی برای شرکتهای خارجی فراهم میکند. آمریکا بدون اینکه امنیت متحدانش به خطر بیفتد، میتواند از حضورش در خاورمیانه بکاهد. چین انعطاف بیشتر در مقابل آمریکا را مدنظر قرار خواهد داد و نظم جهانی، که اکنون بسیار شکننده به نظر میرسد، مستحکمتر خواهد شد.
مید گوشزد میکند که حمایت از مردم ایران خطرهایی نیز به همراه دارد، اما سیاست فعلی آمریکا در قبال ایران شکستخورده است. او در پایان مینویسد: «ملاهای حاکم بر ایران فرصتی بیسابقه در اختیار بایدن قرار دادهاند؛ بیایید امیدوار باشیم که این فرصت را دودستی بچسبد.»