منابع آگاه، روز پنجشنبه ۱۹ آبان، به ایندیپندنت فارسی گفتند که ۶۰ دانشجو و شهروند افغان که از سه روز پیش در فرودگاه شیرمیتوا در مسکو متوقف شده بودند، به افغانستان بازگردانده شدند. اغلب این افراد با ویزای تحصیلی به مسکو رفته بودند و پلیس مرزی، اجازه خروج از فرودگاه را به آنها نداده بود. در همین حال، منابع آگاه از منع سفر ۲۸ شهروند دیگر افغان به مسکو، در فرودگاه تهران خبر دادند.
سجاد نورستانی، خبرنگار افغان ساکن روسیه، به ایندیپندنت فارسی گفت که این افراد به افغانستان بازگردانده شدند. نورستانی همچنین گفت: «مقامهای پلیس روسیه تاکنون دلیل توقیف این افراد یا اخراج آنان به افغانستان را اعلام نکردهاند.»
در همین حال، نورستانی افزود: «پلیس مرزی ایران از سفر ۲۸ شهروند دیگر افغان به مسکو، ممانعت کرده است و به آنها گفته که روسیه اجازه ورود به این افراد نخواهد داد.»
به گفته منابع آگاه، برخی از دانشجویانی که در فرودگاه مسکو متوقف شدهاند، ویزایشان را قبلا از سفارت روسیه در افغانستان گرفته بودند، اما بیشتر آنها مدتی پیش به دلیل تعطیلی کنسولگری روسیه در افغانستان، به سختی ویزای تحصیلیشان را از کشورهای ایران یا پاکستان گرفتهاند.
پس از حمله تروریستی به سفارت روسیه در کابل که سبب کشته شدن دو شهروند روس شد، سفارت روسیه خدمات کنسولیاش را در افغانستان کاملا متوقف کرد.
یک منبع آگاه در سفارت افغانستان در روسیه که اکنون تحت کنترل طالبان است، به ایندیپندنت فارسی گفت که علت اصلی جلوگیری از ورود این افراد به مسکو هنوز مشخص نیست. این منبع آگاه افزود: «حتی نامه رسمی سفارت به وزارت خارجه روسیه در مورد دلایل این اقدام، هنوز پاسخی دریافت نکرده است.»
دانشجویانی که در فرودگاه شیرمیتوا در مسکو ماندهاند، میگویند یکی از دلایل جلوگیری از ورود افغانها به روسیه ممکن است این باشد که تصور میشود افغانها از خاک روسیه برای رسیدن به اروپا استفاده میکنند.
دولت روسیه که یکی از حامیان طالبان محسوب میشود، در یک سال گذشته خدمات اعطای بورسیه و ویزای تحصیلی به دانشجویان افغان را بهطور معمول ادامه داده است. دولت روسیه در مهرماه سال جاری نیز اعطای ۵۰۰ مورد بورسیه تحصیلی در مقاطع لیسانس، فوقلیسانس و دکتری برای دانشجویان افغان اعلام کرد.
با این حال، به نظر میرسد روابط روسیه با رهبری طالبان پس از حمله به سفارت این کشور در کابل، به تیرگی گراییده است. چندی پیش دبیر شورای امنیت روسیه طالبان را گروهی ایجاد شده به دست آمریکا خواند و در مورد گسترش تروریسم در خاک افغانستان و نفوذ آن به کشورهای آسیای مرکزی هشدار داد.