در یک سال گذشته ۱۶۰ متخصص قلب از ایران مهاجرت کردند و در همین مدت ۳۰ هزار نفر از اعضای کادر درمان شامل پزشک و پرستار درخواست «گود استندینگ» (گواهی حسن انجام کار و عدم سوءپیشینه) داده‌اند که مقصدشان کشور عمان بود. همچنین در چهار سال گذشته ۱۶ هزار پزشک عمومی ایران را ترک کردهاند. این آمار را خبرگزاری ایسنا به نقل از سازمان نظام پزشکی منتشر کرده است.
مهاجرت پزشکان و پرستاران اکنون به موضوعی جدی در ایران تبدیل شده و ابعاد نگران‌کننده آن به اندازه‌ای است که محمد رئیس‌زاده، رئیس کل سازمان نظام پزشکی از آن به‌عنوان «چالش اساسی» یاد می‌کند.
به گفته او، کمبود پزشک متخصص در ایران جدی است و ممکن است در آینده‌ای نه‌چندان دور مجبور شویم از خارج پزشک وارد کنیم، به‌خصوص اینکه پزشکان نیز رغبتی برای ادامه تحصیل در دوره‌های تخصص و فوق تخصص نشان نمی‌دهند.
رئیس سازمان نظام پزشکی «سیاست‌های نادرست» را عامل اصلی مهاجرت پزشکان و کاهش تمایل آنان برای ادامه تحصیل می‌داند.
رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی ایران اوایل شهریورماه نیز در مراسمی گفت که تخصص جراحی قلب امسال تنها ۱۸ نفر ظرفیت داشت، اما هیچ‌کس متقاضی آن نبود. همچنین فقط دو نفر در کل کشور در تخصص جراحی اطفال فارغ‌التحصیل شدند.
کاهش تمایل ادامه تحصیل و موج و مهاجرت پزشکان از ایران موضوعی است که حتی برخی نمایندگان «ولایی» مجلس نیز به آن اعتراف کردهاند. پیش‌تر محمدعلی محسنی بندپی، عضو «فراکسیون مستقلین ولایی» مجلس گفته بود که «هنگ‌کنگ به دانشجویان ایرانی پذیرش دکتری می‌دهد و حاضر است تمام امکانات زندگی و تحصیل آن‌ها را تامین کند که دوران تحصیل خود را در این کشور بگذرانند.»
به گفته این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، هنگ‌کنگی‌ها بر این باورند که حتی اگر ۱۰ درصد دانشجویان ایرانی پس از تحصیل در کشورشان بمانند نیز کافی است، غافل از اینکه تنها ۱۰ درصد آنان به ایران بازمی‌گردند.
در پیوند با همین موضوع مسعود پزشکیان، دیگر عضو کمیسیون بهداشت و درمان، نیز گفته بود که کشورهایی مانند امارت متحده عربی برای نخبگان ایرانی «دام» پهن کردهاند. شاهین آخوندزاده، استاد تمام گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس بیمارستان روزبه، نیز با تایید تلاش کشورهای دیگر برای جذب پزشکان ایرانی گفت که عمان «مثل جاروبرقی در حال جذب پزشکان ما در رشته‌های مختلف» است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
رئیس بیمارستان روزبه، مهاجرت پزشکان از ایران را «مشکلی مزمن» خواند و گفت: «سال ۹۳ در گفتوگو با یکی از خبرگزاری‌ها درباره مهاجرت نخبگان گفتم که ۵۰ درصد از ورودی‌های پزشکی در دانشگاه تهران که درواقع ۱۰۰ نفر اول کنکور سراسری محسوب می‌شوند، مهاجرت می‌کنند. حالا هم می‌گویم این آمار در سال‌های اخیر حتما افزایش یافته است.»
نتایج یک نظرسنجی در رصدخانه مهاجرت ایران نشان می‌دهد که ۵۳ درصد کادر درمان در ایران مایل‌اند مهاجرت کنند. بر اساس این نظرسنجی، «بی‌ثباتی اقتصادی»، «شیوه حکمرانی و مملکت‌داری»، «ناامیدی برای آینده»، «امید به زندگی بهتر در خارج از کشور»، «وضعیت آزادی‌های فردی و اجتماعی»، «کیفیت بهتر زندگی در خارج از کشور»، «کاهش ارزش پول ملی در برابر ارزهای بین‌المللی»، «درآمد پایین»، «امکان شاد زندگی کردن»، «نبود شایسته‌سالاری» و «سلامت اخلاقی جامعه» از مهم‌ترین عوامل موثر بر میل مهاجرت در میان پزشکان و پرستاران است.
افزایش اقدام و میل به مهاجرت تنها به کادر درمان محدود نیست و دیگر متخصصان را نیز شامل می‌شود. محمد وحیدی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، پاییز ۱۴۰۰ به‌صراحت گفت که روزانه ۲۰ مهندس و نخبه از کارشناسی تا دکترا از ایران خارج می‌شوند و بیشتر آنان بازنمی‌گردند.
در خبری دیگر صفدر زارع حسین‌آبادی، دبیر کل انجمن استعدادهای برتر، اعلام کرد که از میان ۸۶ مدال‌دار المپیادی، ۸۲ تا ۸۳ نفر آنان مهاجرت کردهاند.
بر اساس گزارش بنیاد ملی نخبگان، بیش از ۳۹ درصد برگزیدگان المپیادهای دانش‌آموزی در بازه زمانی ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۹ ایران را ترک کردهاند و تنها ۴.۴ درصد آنان به ایران بازگشته‌اند. همچنین در همین بازه زمانی بیش از ۲۷ درصد دارندگان رتبه‌های یک تا ۱۵۰ کنکور سراسری کشور را ترک کردهاند.
براساس آمار رصدخانه مهاجرت ایران هم بالغ‌بر ۳۷ درصد برندگان المپیادهای دانش‌آموزی، ۲۵ درصد اعضای بنیاد نخبگان و ۱۵ درصد رتبه‌های زیر هزار کنکور سراسری مهاجرت کردهاند.
نتایج یک نظرسنجی که آذر ۱۴۰۰ منتشر شد، حاکی از آن است که از هر سه نفر ایرانی، یک نفر به مهاجرت فکر می‌کند. یافته‌های این کار مطالعاتی که در مرکز افکارسنجی کیو انجام شد، نشان می‌داد میزان تمایل به مهاجرت میان ساکنان تهران ۴۶ درصد است. به‌عبارت‌دیگر حدود نیمی از ساکنان تهران درصورتی‌که شرایط فراهم باشد، مهاجرت می‌کنند یا دست‌کم به این موضوع فکر کردهاند.
وضعیت در دیگر مراکز استان‌ها نیز تفاوت چندانی با تهران ندارد؛ چون درصد تمایل به مهاجرت در میان ساکنان مراکز استان‌ها ۴۱ درصد و در میان ساکنان شهرستان‌ها به ۲۸ درصد رسیده است. ۲۹ درصد روستانشینان نیز اعلام کردهاند که تمایل دارند از ایران بروند.
داده‌های این نظرسنجی نشان می‌دهد که ۴۷ درصد افرادی که تمایل دارند مهاجرت کنند، افراد دارای تحصیلات دانشگاهی‌اند و ۴۳ درصد آنان زیر ۳۰ سال سن دارند. این آمار به شکل فزاینده‌ای نیز سیر صعودی را طی می‌کند.
