در زبان پشتو در افغانستان، یک ضربالمثل عامیانه در مورد زنان وجود دارد: «ښځې یا په کور ده یا په گور ده». یعنی زنان باید یا در خانه باشند یا در قبر. بر اساس این ضربالمثل، زنان در افغانستان دو انتخاب بیشتر ندارند؛ خانه یا قبرستان. با وضع محدودیتهای روزافزون از طرف طالبان علیه زنان افغانستان، این ضربالمثل سر زبان افغانها افتاده است.
همزمان با وضع محدودیتهای جدید از جمله ممنوعیت ورود زنان به پارکها و ورزشگاهها از طرف طالبان، بحث ممنوعیت زنان و دختران از تحصیل در دانشگاههای افغانستان نیز در نشستهای سران طالبان مطرح شده است. یک منبع آگاه در میان طالبان، به ایندیپندنت فارسی گفت در یک هفته گذشته، سران طالبان و بهویژه چهرههای تندرو این گروه از جناح قندهار، تلاش کردهاند طرح ممنوعیت حضور زنان و دختران در دانشگاهها را نهایی کنند و تایید شیخ هیبتالله آخوندزاده، رهبر این گروه، را نیز در این زمینه به دست آورند.
این منبع آگاه گفت: «بحث مسدود کردن دانشگاهها به روی دختران، در مجالس رهبران امارت در سطوح بالا افزایش یافته است و احتمال توافق رهبران در این زمینه وجود دارد.»
این منبع آگاه افزود که برخی از رهبران طالبان از جمله سهیل شاهین، رئیس دفتر طالبان در قطر، و شیرعباس استانکزی، معاون وزارت خارجه طالبان، با طرح بحث درباره ممنوعیت آموزش دختران در دانشگاهها مخالفاند، اما این افراد بهدلیل اینکه نفوذ نظامی و سیاسی در سطوح رهبری طالبان ندارند، تاثیری در تصمیمگیریهای طالبان ندارند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
روز پنجشنبه ۱۹ آبان، رویترز به نقل از یک منبع آگاه در وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان گزارش داد که ورود زنان به پارکها منع شده است. تاکنون هیچ یک از سخنگویان و مقامهای رژیم طالبان در این مورد به پرسشهای رسانهها پاسخ ندادهاند، اما برخی از اعضای طالبان در فضای مجازی، در ستایش و انتقاد از این فرمان ابراز نظر کردهاند.
بحث محروم شدن زنان و دختران از تحصیل در دانشگاهها در حالی مطرح شده که مدارس از کلاس هفتم تا دوزادهم، در ۱۴ ماه سلطه طالبان بر افغانستان، به روی دختران بسته بوده است. با وجود تقاضاهای مکرر سازمانها و دولتهای حامی حقوق بشر و برگزاری اعتراضهای گسترده در افغانستان، طالبان محدودیتهای وضعشده در این زمینه را لغو نکردهاند.
Today, I had a long phone conversation with Dr. Qalandar Ebad, Minister of Public Health, IEA. He told me that 150,000 females were working in the Ministry of Public Health, hospitals and clinics all over Afghanistan. They include lady doctors, nurses, vaccinators, etc.
— Suhail Shaheen. محمد سهیل شاهین (@suhailshaheen1) November 10, 2022
همزمان با افزایش نگرانی از احتمال محرومیت دختران و زنان در افغانستان از تحصیل در دانشگاهها، سهیل شاهین، رئیس دفتر طالبان در قطر، در توییتی نوشت که در صحبت با قلندر عباد، وزیر صحت عامه (بهداشت) طالبان، مطلع شده است که حدود ۱۵ هزار زن در بخش خدمات بهداشتی در افغانستان کار میکنند. طالبان پیش از این نیز مدعی شده بودند که هزاران زن در بخش آموزش و پرورش و بهداشت در رژیم این گروه کار میکنند، اما سهیل شاهین مشخص نکرد که چرا این نکته را برای چندمینبار تذکر داده است.
به نظر میرسد همزمان با انعکاس گسترده خبر محروم شدن زنان از ورود به پارکها و ورزشگاهها و همچنین مطرح شدن بحث احتمال محرومیت زنان و دختران از تحصیل در دانشگاهها، سهیل شاهین تلاش میکند با مطرح کردن این مسئله، نگاه رسانهها و کاربران فضای مجازی را به سمت دیگری جلب کند.
در همین حال، برخی از خبرنگاران افغانستان به نقل از منابعی آگاه در توییتر نوشتند که روند ثبتنام دانشجویان دختر در دانشگاههای خصوصی در استانهای ننگرهار و کنر به دستور طالبان متوقف شده است. سجاد نورستانی که تحولات شرق افغانستان را پوشش میدهد، در توییتی نوشت: «منابع معتبر در کنر و ننگرهار در شرق افغانستان میگویند که طالبان در صدد بستن دانشگاهها به روی دانشجویان دختر هستند. طالبان از مسئولان دانشگاههای خصوصی خواستهاند که روند ثبتنام دانشجویان اناث را متوقف کنند.»
سمیع یوسفزی، خبرنگار نزدیک به طالبان که برای دیلی بیست مینویسد، نیز در توییتی نوشت که احتمال دارد سران طالبان در مورد بستن دانشگاهها به روی زنان و دختران به توافق برسند.
طالبان تاکنون در این مورد به صورت رسمی اطلاعاتی را ارائه نکردهاند، اما منابع آگاهی گفتند شیخ هیبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان، شیخ نور محمد ثاقب، وزیر حج و اوقاف طالبان، شیخ عبدالحیکم حقانی، رئیس دادگاه عالی طالبان، مولوی فریدالدین، رئیس آکادمی علوم طالبان، و شیخ محمد شریف از اعضای ارشد این گروه، بهطور جدی با حضور دختران و زنان در دانشگاهها مخالفاند و تلاش میکنند موافقت بقیه اعضای رهبری طالبان در محروم کردن زنان و دختران از تحصیل در دانشگاهها را به دست بیاورند.
طالبان در ۱۴ ماه سلطه بر افغانستان، چندین فرمان در ارتباط با وضع محدودیت بر کار و زندگی زنان در افغانستان صادر کردند. در این مدت، زنان و دختران افغانستان از کار در بیرون از خانه، از رفتن به ورزشگاهها و پارکها، انتخاب رشتههای مورد نظرشان در دانشگاهها، از تنها سفر کردن، از حجاب اختیاری، از کار بدون نقاب و روبنده در رسانههای تصویری و همچنین از رفتن به حمامهای عمومی منع شدند.
بتول حیدری که تا پیش از سلطه طالبان بر افغانستان، در دانشگاه تعلیم و تربیه کابل تدریس میکرد، به ایندیپندنت فارسی گفت نگرانیها از احتمال محروم شدن زنان و دختران از حضور در دانشگاهها در میان دانشجویان و استادان دانشگاهها، افزایش یافته است. حیدری در ادامه افزود که باز نشدن مدارس به روی دختران و وضع محدودیتهای روزافزون علیه زنان از طرف طالبان، بیانگر این است که سران طالبان بدون هیچ هراسی، به هر اقدامی علیه زنان دست میزنند.
سازمان ملل متحد و بهویژه شورای امنیت در یک سال گذشته، بارها نشستهایی با موضوع افغانستان برگزار کرد و از طالبان خواست به ارزشهای حقوق بشری از جمله حقوق اساسی زنان احترام بگذارند، اما طالبان بدون توجه به این درخواستها، فشارها بر مردم افغانستان و تلاش برای محو کردن زنان از حضور در جامعه را شدت بخشیدهاند.