واشنگتن‌پست در گزارشی که روز شنبه ۱۹ نوامبر (۲۸ آبان)، منتشر کرد، نوشت که پس از هفته‌ها حمله بی‌رحمانه روسیه به شهرهای اوکراین با پهپادهای ساخت ایران، حالا مسکو برای آغاز ساخت صدها فروند هواپیمای بدون‌سرنشین در خاک روسیه با تهران بی‌سروصدا به توافق رسیده است.

این رسانه به نقل از سه مقام آگاه نوشت: «مقام‌های روسیه و ایران اوایل ماه نوامبر طی نشستی در ایران، قراردادی را نهایی کردند که بر اساس آن، دو کشور به‌سرعت در حال حرکت به سمت انتقال طرح‌ها و اجزای کلیدی‌اند که اجازه می‌دهد تولید ظرف چند ماه آینده آغاز شود. اگر این توافق به‌طورکامل محقق شود، نشان‌دهنده تعمیق بیشتر اتحاد روسیه و ایران است. جمهوری اسلامی پیش از این هم از حرکت نظامی مسکو در اوکراین کاملا حمایت کرده بود.»

در ادامه این گزارش تاکید می‌شود که روسیه با دستیابی به خط مونتاژ، «می‌تواند انبار سیستم‌های تسلیحاتی نسبتا ارزان اما بسیار مخرب خود را به میزان قابل‌توجهی پر کند؛ سیستم‌هایی که در هفته‌های اخیر ماهیت جنگ اوکراین را تغییر داده‌اند. چند مقام آگاه می‌گویند روسیه از ماه اوت، بیش از ۴۰۰ فروند پهپاد تهاجمی ساخت ایران را علیه اوکراین به کار گرفته است. بسیاری از این هواپیماها در حملات علیه اهداف زیرساختی غیرنظامی مانند نیروگاه‌ها استفاده می‌شوند».

واشنگتن‌پست با اشاره به شکست‌های مسکو در خاک اوکراین نوشت: «روسیه به استراتژی حملات هوایی بی‌امان به شهرهای اوکراین روی آورده است. ارتش روسیه برای قطع دسترسی میلیون‌ها نفر به برق و آب در اوکراین، با استفاده از موشک‌های کروز و پهپادهای خودمنفجرشونده مملو از مواد منفجره به این زیرساخت‌ها حمله می‌کند. از این رو، توافق جدید مسکو با تهران می‌تواند نیاز حیاتی روسیه به مهمات هدایت‌شونده دقیق را برطرف کند؛ زیرا این کشور پس از ۹ ماه درگیری، با کمبود تجهیزات مواجه شده است.»

در بخش دیگری از این گزارش، می‌خوانیم: «به گفته منابع آگاه، این قرارداد برای ایران هم مزایای اقتصادی و سیاسی قابل‌توجهی دارد. با اینکه تهران دنبال این است که خود را در جنگ اوکراین بی‌طرف جلوه دهد، پرواز پهپادهای ساخت ایران بر فراز شهرهای اوکراین باعث شد اروپا این کشور را به اعمال تحریم‌های اقتصادی جدید تهدید کند. ممکن است رهبران ایران بر این باور باشند که اگر پهپادها از نظر فیزیکی، در روسیه مونتاژ شوند، می‌تواند از تحریم‌های جدید جلوگیری کند. به گفته مقام‌های امنیتی دو کشوری که رویدادهای مربوط به این توافق را زیر نظر داشتند، جزئیات قرارداد ایران و روسیه در نشست اوایل نوامبر نهایی شد. در آن نشست، گروهی از مذاکره‌کنندگان صنایع دفاعی روسیه که به تهران سفر کرده بودند، حضور داشتند. به گزارش رسانه‌های خبری دولتی روسیه و ایران، هیئت جداگانه‌ای به ریاست نیکلای پاتروشف، دبیر شورای امنیت روسیه، روز ۹ نوامبر به تهران سفر کرد تا در میان موضوع‌های دیگر، درباره تحریم‌های اقتصادی و دیگر «دخالت‌های» غرب در امور دولت‌های آن‌ها گفت‌وگو کند.»

 واشنگتن‌پست در ادامه، به نقل از یکی از مقام‌هایی که در جریان این توافق محرمانه قرار دارند، گزارش داد که تلاش دو کشور برای تسهیل تولید پهپادهای طراحی‌ ایران در داخل روسیه به‌سرعت پیش می‌رود. این شخص مطلع همچنین گفت که چندین کشور ناتو از جمله ایالات متحده این اطلاعات را مشاهده کرده‌اند اما مقام‌های دولتی حاضر نشدند در مورد جزئیات آن گفت‌وگو کنند.

به گزارش این رسانه، کاخ سفید هم از اظهارنظر درباره همکاری روسیه و ایران خودداری کرده است، اما آدرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی، به واشنگتن‌پست گفت: «ایران و روسیه می‌توانند به دنیا دروغ بگویند اما نمی‌توانند واقعیت‌ را کتمان کنند؛ تهران از طریق تهیه سلاح و کمک به روسیه به کشتار غیرنظامیان اوکراینی کمک می‌کند. این نشانه دیگری از منزوی بودن ایران و روسیه است. ایالات متحده همراه با شرکای خود همه ابزارها را برای مقابله با تهیه مهمات از سوی ایران و استفاده روسیه از آن‌ها علیه مردم اوکراین، به کار می‌گیرد. ما در عین حال، به ارائه کمک‌ به اوکراین از جمله تحویل سیستم‌های دفاع هوایی به منظور دفاع از خود، ادامه خواهیم داد.»

بر اساس این گزارش، نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز از پاسخ به سوال درباره همکاری جدید ایران با روسیه سر باز زد؛ اما یکی از اعضای ایرانی آن اذعان کرد که جمهوری اسلامی و روسیه «همکاری دوجانبه دفاعی، علمی و تحقیقاتی را حفظ کرده‌اند که مربوط به پیش از آغاز جنگ اوکراین است». او همچنین افزود: «در پی ادعای استفاده از پهپادهای ایرانی در مناقشه اوکراین، ایران خواستار برگزاری یک نشست تخصصی مشترک با مقام‌های اوکراینی به منظور بررسی این ادعاها است تا هرگونه سوءتفاهم در این زمینه رفع شود.»

گزارش واشنگتن پست در ادامه، این ادعای سخنگوی ایران را که ارسال هواپیماهای بدون‌سرنشین مربوط به پیش از جنگ اوکراین در ۲۴ فوریه بوده است، بررسی می‌کند. این نشریه می‌نویسد: «بررسی برخی از پهپادهای سرنگون‌شده نشان می‌دهد که آن‌ها قطعات ایرانی با مهر تاریخ ساخت فوریه ۲۰۲۲ دارند. این موضوع به تردیدها در خصوص اینکه پهپادها قبل از شروع جنگ اوکراین مونتاژ و به روسیه ارسال شده باشند، دامن می‌زند.»

در بخش دیگری از این گزارش تفصیلی، می‌خوانیم: «کارخانه‌های روسی پیش از این در برخی از پهپادهای خریداری‌شده از ایران تغییرات جزئی داده‌اند؛ به‌عنوان مثال، نامگذاری و رنگ را عوض کردند تا بیشتر شبیه مهمات روسی شوند. با این حال، به گفته مقام‌های امنیتی، تاکنون هیچ پهپاد طراحی ایرانی در خاک روسیه تولید نشده است. این مقام‌ها همچنین گفتند مشخص نیست تهران در ازای این توافق به دنبال چه نوع کمکی- فراتر از پول- از مسکو است.

روسیه در گذشته یک ماهواره تجسسی و همچنین قطعات کلیدی نیروگاه اتمی بوشهر را در اختیار ایران قرار داده است. در شرایط فعلی نیز خبرگزاری‌های غربی گزارش داده‌اند ممکن است ایران در ازای کمک‌هایش به کارزار نظامی روسیه، به دنبال کمک هسته‌ای بیشتر باشد.»

نویسندگان واشنگتن‌پست در پایان، به گزارش ماه اکتبر یک سازمان غیرانتفاعی به نام «علوم و امنیت بین‌المللی» استناد می‌کنند که می‌گوید: «بررسی‌های سه نوع پهپاد ساخت ایران (مهاجر-۶، شاهد-۱۳۱ و شاهد-۱۳۶) وجود قطعات شرکت‌های آمریکایی، آلمانی و چینی در آن‌ها را نشان می‌دهد. در حالی که دقیقا مشخص نیست ایران چگونه این قطعات را به دست آورده است، نباید فراموش کرد که تهران در دور زدن تحریم‌های بین‌المللی، سابقه‌ای طولانی دارد. در چنین شرایطی، انقضای تحریم‌های سازمان ملل برای فروش موشک‌های بالیستیک ایران در سال آینده می‌تواند این فرصت را به تهران دهد که به عنوان یک تاجر تسلیحاتی عمل کند؛ به این معنی که این کشور آزاد خواهد بود به فروش سلاح‌های خود به روسیه و دیگران ادامه دهد.»