پس از ظهور گروهی از نیروهای مقاومت فلسطینی موسوم‌به «عرین‌الاسود» در کرانه باختری رود اردن، در چند ماه اخیر، گروه دیگری به نام «الکهف‌الاسود» مقابل نیروهای اسرائیل و شهرک‌نشینان یهودی قد علم کرده است که مقامات نظامی اسرائیل آن‌ را «میراث‌دار عرین‌الاسود» می‌‌دانند و درباره ظهور گروهای دیگری از این دست هشدار می‌دهند. 

در این مقاله نگاهی می‌اندازیم به این گروه‌های مسلح فلسطینی و تاریخچه مقاومت آن‌ها علیه ارتش اسرائیل. در سال ۲۰۰۲ ارتش اسرائیل حمله سنگینی را برای سرکوب انتفاضه (خیزش) دوم در کرانه باختری راه انداخت و ویرانی‌های فراوانی را در شهر جنین، به‌ویژه در اردوگاه جنین، به‌جا گذاشت و خشم جامعه بین‌المللی را برانگیخت. ارتش اسرائیل در آن وقت جنین را «لانه زنبورها» نامید و تلاش کرد ضربه مهلکی به جنگجویان شهر و اردوگاه جنین وارد کند. 

پس از گذشت ۲۰ سال از آن ماجرا و درپی حمله‌های هوایی اسرائیل به شهر جنین، اکنون اردوگاه پناهندگان فلسطینی در جنین بار دیگر توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده است. اخیرا گروه‌های مختلف فعال فلسطینی در چارچوب یک اتاق عملیات مشترک، فعالیت‌ها و عملیات‌های دفاعی خود را هماهنگ کرده‌اند. چنان‌چه شماری از نمایندگان ماسک‌پوش از این گروه‌های مسلح مختلف، درحالی‌که در پارچه‌نویسی پشت سرشان نوشته شده بود «لانه زنبورها»، در یک نشست خبری مشترک، حاضر شدند و اظهار وجود کردند. 

جنگجویان فلسطینی‌که در ماه‌های اخیر در جنین کشته شدند، از نظر سنی اغلب درحدود ۲۰ سالگی قرار داشتند؛ به این معنی که آن‌ها در اثنای یورش ارتش اسرائیل به جنین در سال ۲۰۰۲ به‌دنیا نیامده بودند و یا اینکه بسیار کوچک بودند و چیزی از آن فاجعه به‌یاد ندارند، اما با وجود آن، پیامدهای روانی آن محاصره هولناک و آن سرکوب انتفاضه، هنوز هم در اذهان نسل جدید باقی مانده است. 

پدیده ظهور گروه‌های مسلح جوان در کرانه باختری رود اردن، به منطقه جنین محدود نمی‌شود، بلکه گروه‌های مسلح دیگری متشکل از سازمان‌های مختلف فلسطینی در شهر نابلس نیز فعال است که به نام «عرین‌الاسود» شهرت یافته است. همچنین به‌نظر می‌رسد گروه‌های مشابه دیگری نیز در طولکرم و خلیل، مشغول فعالیت‌اند.

این گروه‌های مسلح که به سازمان‌های مختلف فلسطینی تعلق دارند و زیر یک چتر و یک پرچم، متحدانه و به‌طور مشترک فعالیت می‌کنند، مقاومت مسلحانه را بهترین وسیله برای دفاع از خود می‌دانند. افکار عمومی در فلسطین هم بیشتر به مقاومت مسلحانه باور دارد. «مرکز مطالعات سیاسی و سنجش افکار عمومی فلسطین»، این پرسش را مطرح کرده بود که «بهترین گزینه برای پایان‌دادن به اشغال و تشکیل دولت فلسطینی مستقل چیست؟»، کسانی‌که به این پرسش‌نامه پاسخ داده بودند، به سه دسته تقسیم شده بودند، ۴۱ درصد آن‌ها  مبارزه مسلحانه را برگزیده بودند، ۳۰ درصد مذاکرات را و ۲۴ درصد مقاومت مردمی را. 

با وجودی اینکه نسل جوان فلسطینی، در زمان سرکوب انتفاضه دوم به‌دست ارتش اسرائیل، به‌دنیا نیامده بود، اما تداوم اشغال، اعمال سیاست سختگیرانه، تشدید روزافزون شهرک‌سازی و بمباران‌های مکرر غزه را به چشم سر دیده و با همه وجود احساسش کرده است. همچنین، این نسل جدید، از رهبران سیاسی فلسطین نیز خشمگین و دلخورند؛ زیرا گذشته از اینکه این رهبران دستاورد ملموسی نداشته‌اند، دیدگاه‌ها و راهبردهای آنان نیز با دیدگاه‌ها و راهبردهای این جوانان سازگاری ندارد. 

شاید مهم‌ترین توافقی‌ که تاکنون میان تشکیلات خودگردان فلسطین و مقامات امنیتی اسرائیل صورت گرفته، توافق امنیتی باشد که تشکیلات خودگردان با ارتش اسرائیل به امضا رسانده و برمبنای آن، کرانه باختری به ۳ بخش امنیتی الف، ب و ج تقسیم شده است. اکثریت مردم فلسطین با این توافق مخالف‌اند و خشم خود را درقبال آن ابراز می‌کنند؛ زیرا آن‌ها می‌بینند که بر اساس این توافق میان نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان و ارتش اسرائیلی برای بازداشت جنگجویان فلسطینی، هماهنگی وجود دارد. 

شاید بعضی‌ها بپرسند که با توجه به ظهور روزافزون گروه‌های مسلح مقاومت‌ فلسطینی و تلاش اسرائیل برای سرکوب آن‌ها، آیا انتفاضه دیگری در راه است؟ پاسخ‌دادن به این پرسش در حال حاضر دشوار است، اما می‌توان چنین نتیجه گرفت که این تحولات تاثیر مهمی بر سیاست‌گذاری‌های فلسطینیان در سال‌های آینده خواهد گذاشت. چون این گروه‌های مسلح که مردم فلسطین در کرانه باختری را نمایندگی می‌کنند، از روش‌های بی‌پیشینه‌ای در مبارزات مسلحانه استفاده می‌کنند و توجه بخش بزرگی از مردم فلسطین را به‌ خود جلب کرده‌اند. 

این درحالی است که شاید توافق امضاشده میان سازمان‌های «فتح» و «حماس» در الجزایر، در برگزاری انتخابات پیش رو و گزینش رهبران جدید فلسطینی مورد پذیرش همگان، ناکام شود. از سوی دیگر، ظهور این گروه‌های مسلح محلی‌ که افرادی از متحدان فتح و نیروهای امنیتی فلسطینی را نیز در خود جای داده، بیانگر این است که تا چه اندازه تشکیلات خودگردان در کنترل نهادهای امنیتی خود در کرانه باختری درمانده است.

مردم فلسطین از همکاری امنیتی میان تشکیلات خودگردان فلسطین و ارتش اسرائیل، خشمگین و متنفرند؛ زیرا می‌بینند که چگونه رهبرانشان با ارتش اسرائیل در هدف قرار دادن مبارزان فلسطینی در کرانه باختری، هماهنگی و همدستی دارند. محبوبیت و نفوذ این گروه‌های مسلح نوظهور، دلالت بر این دارد که رد توافق امنیتی در اولویت مردم فلسطین قرار دارد و احتمال زیاد می‌رود که افراد فراوانی از مردم را به مبارزه مسلحانه علیه اسرائیل بکشاند. 

خلاصه اینکه گروه مقاومت‌ «الکهف‌الاسود» اکنون به کابوسی برای اسرائیل مبدل شده است و تا زمانی‌که فلسطینیان به حقوق مسلمشان دست نیابند، گروه‌های دیگر از این دست نیز درپی هم به صحنه خواهند آمد و خواب اسرائیلی‌ها را پریشان‌تر خواهند کرد.