رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز جمعه، ۲ دسامبر ۲۰۲۲، از ادامه اختلافات جمهوری اسلامی ایران با بازرسان آژانس خبر داد.

به‌گزارش خبرگزاری رویترز، گروسی در اظهارات روز جمعه خود گفت «به‌نظر می‌رسد» جمهوری اسلامی ایران، بر سر اطلاعاتی که باید در مورد فعالیت‌های هسته‌ای خود ارائه کند، با بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توافق ندارد. گروسی در این مورد چنین گفت:«به‌نظر نمی‌رسد ما با [حکومت] ایران بر سر تعهداتش به آژانس به نقطه نظر مشترک رسیده باشیم.»

این اظهارات رافائل گروسی در حالی صورت می‌گیرد که جمهوری اسلامی در ابتدای ماه گذشته میلادی با سفر بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران موافقت کرده بود. رویترز در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۲ نوشت مقام‌های حکومت ایران با سفر بازرسان آژانس به تهران در ماه نوامبر موافقت کرده‌اند؛ سفری که قرار بود بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با انجام دادن آن به سئوالات جامعه جهانی در ارتباط با منشا اورانیوم کشف شده در سه سایت هسته‌ای گزارش نشده متعلق به جمهوری اسلامی پاسخ دهند.

با این‌حال پس از آنکه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در روز ۱۷ نوامبر و با اکثریت آرای اعضایش، دومین قطعنامه سال جاری میلادی علیه فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی را صادر کرد، مقامات تهران اعلام کردند که از همکاری با بازرسان آژانس منصرف شده‌اند.

روند مذاکرات هسته‌ای میان جمهوری اسلامی با قدرت‌های جهان از بیش از دو ماه قبل متوقف شده است. مقام‌های جمهوری اسلامی می‌گویند در پی آنند که ضمانت‌هایی از دولت ایالات متحده بگیرند تا در صورت تغییر دولت در این کشور، آمریکا از توافق خارج نشود.

اما از سوی دیگر کشورهای غربی می‌گویند مسئله مربوط به ذرات اورانیوم کشف شده در سایت‌های هسته‌ای گزارش نشده متعلق به جمهوری اسلامی، و تلاش مقام‌های تهران برای توقف تحقیقات آژانس در این زمینه، به مانعی جدی بر سر مذاکرات احیای برجام بدل شده است؛ موضوعی که ادعای اصلی قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز بر آن قرار دارد.

با تمامی این اوصاف، رافائل گروسی همچنان معتقد است که باید مذاکرات مربوط به احیای برجام را به مسیر اصلی آن بازگرداند. او، با اتخاذ همین رویکرد، در بخشی از اظهارات روز جمعه خود، ضمن اشاره به کُند شدن روند مذاکرات احیای برجام، گفت «امیدوار است» تا مقامات تهران توضیحات قانع‌کننده‌ای در مورد ذرات کشف شده اورانیوم در سه سایت گزارش نشده خود، ارائه دهند.

بخش دیگری از سخنان روز جمعه گروسی به موضوع غنی‌سازی ۶۰ درصدی جمهوری اسلامی اشاره داشت، که مقامات تهران خبر مربوط به آن را در ماه گذشته میلادی اعلام کردند. گروسی در ارتباط با این موضوع چنین گفت:«[حکومت] ایران به ما اطلاع داد که ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم خود را سه برابر، و نه حتی دو برابر، می‌کند که به‌سطح نظامی، یعنی غنی‌سازی ۹۰ درصد، بسیار نزدیک است.»

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه تاکید کرد روندی را که جمهوری اسلامی در مسیر افزایش ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم در پیش گرفته است، به‌هیچ عنوان «پیش‌پا افتاده نیست» و بازرسان آژانس به همین دلیل باید هر چه سریع‌تر به ایران سفر کنند.

پیش از این نیز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در یکی از آخرین گزارش‌های خود، نگرانی‌هایی جدی در مورد توسعه برنامه اتمی تهران را مطرح کرده بود. این نهاد بین‌المللی در گزارشی که ۶ سپتامبر سال جاری تهیه کرد، هشدار داد جمهوری اسلامی با نصب سانتریفیوژهایی پیشرفته در تاسیسات هسته‌ای نطنز و فردو، در پی آن است تا سطح غنی‌سازی اورانیوم را افزایش دهد و از برنامه‌ریزی قبلی خود در این زمینه نیز فراتر برود.

خبرگزاری رویترز، که نسخه‌ای از این گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نیز رویت کرده است، روز دهم اکتبر ۲۰۲۲ در این مورد نوشت سانتریفیوژهای مدنظر آژانس، که از نسل IR-6 هستند، در امر غنی‌سازی اورانیوم، بسیار کارآمدتر از سانتریفیوژهای IR-1، که بر اساس توافق برجام تنها نسلی از سانتریفیوژها به‌حساب می‌آید که جمهوری اسلامی اجازه استفاده از آنها را دارد، عمل می‌کنند.

رویترز در گزارش روز دهم اکتبر خود همچنین تاکید کرد جمهوری اسلامی سانتریفیوژهای IR-6 را در تاسیسات هسته‌ای نطنز و فردو راه‌اندازی کرده است؛ تاسیساتی که بر اساس اطلاعات موجود طراحی آنها به‌صورتی است تا در برابر بمباران هوایی مقاوم باشند.