خیزش سراسری مردم ایران به هشتادمین روزش نزدیک می‌شود و در حالی که اعتراضات خیابانی و فراخوان‌های متفاوت مردم برای حضور در خیابان ادامه دارد، وضعیت بازداشت‌شدگان نیز نگرانی‌هایی را در پی داشته است. از احکام سنگین محاربه و افساد فی‌الارض گرفته تا بلاتکلیفی و بی‌خبری از برخی بازداشتی‌ها که تعداد بسیاری از آن‌ها ناشناس‌اند.

شهروندان ناشناس بازداشت‌شده در خیزش سراسری مردم ایران بیشترین فشارها را در سکوت خبری متحمل می‌شوند. با توجه به نبود اطلاعات در مورد وضعیت آن‌ها در رسانه‌ها، حاکمیت از این فرصت برای فشار بر شهروندان بازداشتی استفاده می‌کند.

بر اساس اطلاعات رسیده به ایندیپندنت فارسی، امیرسعید شیبانی، جوان ۲۲ ساله‌ای که در اعتراضات شهر تهران بازداشت شده است، بیش از ۲۰ روز است که اطلاعی از او در دست نیست. نیروهای امنیتی پس از بازداشت این جوان معترض به خانواده او اعلام کردند که پس از دو روز آزاد خواهد شد، اما با گذشت ۲۳ روز و پیگیری مداوم خانواده، کماکان از محل بازداشت و همچنین شرایط پرونده او اطلاعی در دست نیست.

امیرحسین رحیمی، شهروند ۱۵ ساله‌، روز۲۱ مهرماه ۱۴۰۱ در فلکه چهارم فردیس به دست نیروهای بسیج بازداشت شده است.

به گفته مادر امیرحسین، در تقلای اولیه‌اش برای فرار از دست ماموران، با تفنگ ساچمه‌ای به او شلیک و سپس بازداشت شده است. از لحظه‌ای که او را بردند تا هفت روز از او ‌خبری نبود. بعد از هفت روز و زمانی که امیرحسین به زندان کچویی منتقل شد، به او اجازه تماس تلفنی دادند. در تمام آن هفت روز اول در بازداشت اطلاعات سپاه و تحت شکنجه بود که به آسیب پرده گوشش منجر شد و از او اعتراف اجباری علیه خودش گرفتند. به گزارش ایران اینترنشنال، اجازه گرفتن وکیل به خانواده داده نشده است و اکنون این پرونده به شعبه یک دادگاه انقلاب کرج ارجاع و تاکید شده است که تا زمان برگزاری دادگاه و اعلام رای نهایی باید در زندان بماند. اتهام‌های مطرح‌شده علیه امیرحسین بر اساس اعترافات اجباری؛ «اجتماع و تبانی و حمل کوکتل ‌مولوتف» است.

دانشجویان بسیاری نیز در وضعیت بلاتکلیف به سر می‌برند. برخی از آن‌ها با وجود پایان یافتن مدت بازجویی و تمام شدن دوره بازداشت موقت، کماکان از آزادی یا اعزام به دادسرا محروم‌اند. در این میان توحید شافی، دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی دانشگاه شهید بهشتی، ۱۷ آبان ماه قبل از ورود به دانشگاه به دست نیروهای امنیتی بازداشت شد. به گزارش کمیته پیگیری وضعیت بازداشت‌شدگان، توحید شافی در حال حاضر به زندان فشافویه منتقل شده و بلاتکلیف است. این دانشجو طی هفته‌های گذشته با حکم کمیته انضباطی معلق از تحصیل و ممنوع‌الورود به دانشگاه و خوابگاه شده بود و زمانی که برای پیگیری احکام کمیته انضباطی به دانشگاه مراجعه کرد، بازداشت شد.

دیگر فعالان صنفی نیز شرایط مشابه دانشجویان را تجربه می‌کنند. با گذشت بیش از ۴۰ روز از بازداشت غیرقانونی سید سجاد هاشمی‌نژاد، معلم شیرازی، او همچنان در بازداشتگاه مرکزی عادل‌آباد شیراز است و بازداشتش بدون هیچ‌ دلیل موجهی ادامه دارد. شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان با اعلام این خبر ضمن محکوم کردن بازداشت و ناپدیدسازی قهری معلمان و دانش‌آموزان به دست حکومت، خواستار آزادی فوری سید سجاد هاشمی‌نژاد و همه دانش‌آموزان و معلمان زندانی شد. این معلم زندانی در تاریخ، ۳۰ مهر ۱۴۰۱، در منزل شخصی و بدون ارائه حکم، بازداشت شده است.

صدور احکام بلندمدت برای معلمان نیز ادامه دارد. چهار عضو انجمن صنفی معلمان کردستان و دیواندره به نام‌های امید شاه‌محمدی، پرویز احسنی، کاوه محمدزاده و هیوا قریشی در شعبه یک دادگاه انقلاب سنندج به اتهام «اقدام علیه امنیت ملی» به حبس محکوم شدند. بر اساس حکم صادره، امید شاه‌محمدی به پنج سال حبس تعزیزی و پرویز احسنی، کاوه محمدزاده و هیوا قریشی هر یک به پنج سال حبس تعلیقی محکوم شده‌اند. امید شاه‌محمدی، پرویز احسنی، کاوه محمدزاده و هیوا قریشی در تاریخ ۲۵ خرداد به دلیل فعالیت‌های صنفی و شرکت در تحصن صنفی معلمان به دست نیروهای امنیتی در منزلشان در شهر دیواندره بازداشت شدند.

کمیته پیگیری بازداشت‌شدگان تاکنون به نام‌های ۳۶ نفر از بازداشت‌شدگان اعتراضات اخیر دسترسی پیدا کرده است که با اتهام‌هایی همچون محاربه، افساد فی‌الارض، قتل و مقابله با حکومت اسلامی در خطر دریافت و اجرای حکم اعدام‌اند. کمیته پیگیری بازداشت‌شدگان تاکنون به نام‌های ۲۸۳۶ نفر از بازداشت‌شدگان دسترسی یافته است. تخمین هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، از تعداد بازداشت‌شدگان خیزش سراسری مردم ایران ۱۸ هزار و ۲۱۰ نفر اعلام شده است. بر اساس این آمار، تا به امروز ۴۶۹ نفر از معترضان جان خود را از دست داده‌اند. بر اساس این آمار در میان کشته‌شدگان ۶۴ کودک زیر ۱۸ سال وجود دارد.

دعوت گسترده به دور تازه اعتراض و اعتصاب

با وجود افزایش فشارها بر شهروندان و فعالان صنفی و مدنی، فراخوان‌های اعتراضات سه روزه آذر در شهرهای مختلف به دست شهروندان چاپ و میان مردم پخش شده است. مردم اصفهان با پخش تراکت‌هایی با دعوت از مردم برای اعتصاب و اعتراض در روزهای ۱۴، ۱۵ و ۱۶ آذر از مردم دعوت کرده‌اند که برای سرنگونی جمهوری اسلامی به راهپیمایی میلیونی در روز شانزدهم آذر بپیوندند.

پخش کاغذهای کوچک چهار یا پنج سانتی‌متری که با دستگاه‌های چاپ خانگی یا با خودکار روی آن فراخوان اعتراضات نوشته شده، یکی از اقدام‌هایی است که در میان معترضان در شهرهای مختلف افزایش پیدا کرده است. جوانان محلات تهران پیش از این با صدور فراخوانی اعلام کرده بود که روز شانزدهم آذر به مناسبت روز دانشجو، معترضان از دانشگاه امیرکبیر (پل حافظ) تا میدان آزادی تجمع گسترده‌ای را برگزار خواهند کرد. همچنین فراخوان‌هایی در مورد تجمع در شهرهای کرج، زنجان، بابل، شیراز، تبریز، گرگان، بیرجند، رودسر و... در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است. جوانان محلات اردبیل، تبریز و اهواز از بازاریان، کامیونداران و اقشار مختلف خواستند تا در روزهای ۱۴ تا ۱۶ آذر اعتصاب و اعتراض کنند. برخی دیگر از شهروندان نیز با شعارهای شبانه و در دست گرفتن شعارنوشته‌هایی مردم را به شرکت در اعتراضات این سه روز دعوت می‌کنند. بر اساس ویدیوهای منتشر شده از خرمشهر استان خوزستان، شامگاه ۱۱ آذرماه زنی با در دست داشتن یک بنر مردم را به اعتصابات سراسری در روزهای ۱۴ تا ۱۶ آذرماه دعوت می‌کند.

گروه جوانان انقلابی ایران نیز از مردم تهران خواست در این سه روز از ساعت ۱۰ صبح در چهارراه ولیعصر و تقاطع بلوار فردوس شرقی و کاشانی تجمع کنند. همچنین جمعی از دانشجویان سراسر کشور با انتشار بیانیه‌ای به مناسبت «شنبه ۱۲ آذر، زادروز توماج صالحی و به پاس همراهی توماج با دانشجویان در این انقلاب» فراخوان برگزاری تجمع اعتراضی در دانشگاه‌ها صادر کرده‌اند.

از سوی دیگر، کامیونداران نیز از اعتصاب سه روزه در آذرماه حمایت کردند. جمعی از کامیونداران اعلام کردند که این اعتصاب را در سه روز چهاردهم تا شانزدهم آذر ادامه می‌دهند.