شاهزاده فیصل بن فرحان آل‌سعود، وزیر خارجه عربستان سعودی، روز یکشنبه ۱۱ دسامبر (۲۰ آذر) در نشستی در ابوظبی، در پاسخ به سوال در مورد دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، گفت: «اگر ایران به سلاح هسته‌ای کاربردی دست پیدا کند، مشخص نیست چه اتفاقی می‌افتد. ما در موقعیت بسیار خطرناکی در منطقه قرار داریم... می‌شود انتظار داشت که بی‌تردید نگاه کشورهای منطقه به سوی راه‌های اطمینان از امنیتشان باشد.»

این اظهارنظر توجه برخی ناظران را جلب کرده است و سایمون هندرسن در مقاله‌ای در نشریه هیل به تحلیل این موضوع می‌پردازد و می‌پرسد آیا این سخنان به‌معنای سیاست جدید عربستان سعودی برای بلندپروازی‌های هسته‌ای است؟ شاهزاده محمد بن‌ سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در سال ۲۰۱۸ به خبرگزاری سی‌بی‌اس گفته بود: «بی‌تردید، اگر ایران بمب اتم بسازد، ما هم در کوتاه‌ترین زمان ممکن همین کار را خواهیم کرد.»

به عقیده هندرسن، آنچه تحلیل میزان اهمیت سخنان وزیر خارجه عربستان سعودی را پیچیده‌تر می‌کند این است که واژه «کاربردی» چندان روشن نیست و عبارت «مشخص نیست چه اتفاقی می‌افتد» به‌معنای پیش‌بینی‌ناپذیری وضعیت است. او در ادامه می‌افزاید با وجود این، سایر عوامل حاکی از آن است که بُعد هسته‌ای سیاست خلیج فارس بار دیگر در تغییر و نوسان است، دست‌کم با توجه به منابع نفت و گاز طبیعی منطقه، یک بی‌ثباتی دیگر به بحران انرژی فعلی جهان اضافه می‌کند.

در سفر هفته گذشته شی جین‌پینگ، رئيس‌جمهوری چین، به عربستان سعودی، انتظار می‌رفت که بحث هسته‌ای نیز پیش بیاید. وال‌استریت ژورنال در سال ۲۰۲۰ گزارش داد عربستان سعودی «با کمک چین تاسیساتی برای استخراج کیک زرد اورانیوم از سنگ اورانیوم احداث کرده است... و نگرانی مقام‌های آمریکایی و متحدانش را برانگیخته است که برنامه هسته‌ای در حال تکوین عربستان سعودی پیش برود و ریاض گزینه ساخت تسلیحات هسته‌ای را مدنظر داشته باشد.»

مقام‌ها در آخر هفته جاری گوش‌به‌زنگ و مترصد هرگونه اشاره به تحول هسته‌ای جدید بودند. به هر حال، این موضوع بدون پیشینه نیست. موشک‌هایی که چین بیش از ۳۰ سال قبل به عربستان سعودی فروخت قادر به حمل سلاح هسته‌ای بودند، و عربستان سعودی رابطه نزدیکی با پاکستان دارد، که ۴۰ سال قبل فناوری غنی‌سازی مرکزگریز (سانتریفیوژ) را در قبال طرح‌های سلاح و دو کلاهک جنگی حاوی مواد با خلوص بالا با چین معاوضه کرد.

فقط عربستان سعودی نیست که در موضع‌گیری سیاسی‌اش تجدید نظر کرده است. انور قرقاش، مشاور سیاسی شیخ محمد بن‌زاید آل‌نهیان، رئیس امارات متحده عربی، در همان نشستی که وزیر خارجه عربستان سعودی در آن شرکت داشت، با اشاره به توافق هسته‌ای با ایران گفت: «این فرصتی است برای همه ما تا دوباره به این موضوع بپردازیم.»

شیخ عبدالله بن‌زاید، وزیر خارجه امارات متحده عربی، روز یکشنبه رابطه کشورش با عربستان سعودی را «راهبردی، مستحکم و پایدار» توصیف کرد. به عقیده هندرسن، بخش «پایدار» چه تاییدی بر مسئله انرژی سبز باشد یا نه، این سخنان در توصیف رابطه فعلی آمریکا با منطقه نمی‌گنجد. به نظر می‌رسد واشنگتن، دست‌کم در نظر کشورهای منطقه، نقش تماشاگر را پیدا کرده است.