قیمت یک کیلو مرغ در خرداد ۱۴۰۰، یعنی پیش از روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی، بین ۲۶ تا ۲۷ هزار تومان بود. این رقم در دی‌‌ ماه همان سال، یعنی حدود چهار ماه پس از استقرار دولت سیزدهم، به ۳۳ هزار تومان رسید. رشد صعودی قیمت مرغ و دیگر کالاها و خدمات در ماه‌های پس از آن نیز ادامه یافت؛ تا آنجا که با حذف ارز ترجیحی کالاها بهای یک کیلو مرغ در بهار و تابستان ۱۴۰۱، به ۵۹ هزار تومان هم رسید. در حال حاضر نیز حداقل بهای یک کیلو مرغ بسته‌بندی‌شده تازه ۶۲ هزار تومان است.

با وجود روند صعودی نامتعارف قیمت‌ها، روزنامه ایران، ارگان رسانه‌ای دولت ابراهیم رئیسی، در گزارشی، گرانی‌ها را «طبیعی» جلوه داد و بدون اشاره به میزان درآمد دهک‌های مختلف جامعه، مدعی شد که قیمت مرغ در ایران از اروپا و آمریکا ارزان‌تر است. ارگان رسانه‌ای دولت ادعا کرد: «قیمت محصولات کشاورزی از جمله مرغ همیشه دستخوش تغییر و نوسان بوده و این امر در سراسر جهان طبیعی است».

روزنامه ایران افزایش قیمت مرغ را به خشکسالی‌های گسترده در قطب‌های کشاورزی دنیا و جنگ روسیه و اوکراین نسبت داد و مدعی شد که این مسائل در افزایش قیمت محصولات کشاورزی در ایران موثر بوده‌اند و ایرانیان نمی‌توانند انتظار داشته باشند که قیمت محصولات ثابت بماند.

روزنامه دولتی ایران درباره علل گرانی دیگر کالاها و خدمات در طول یک سال گذشته توضیحی نداد اما در توجیه گرانی قیمت مرغ نوشت که هر کیلو مرغ در اتحادیه اروپا و آمریکا حدود ۱۰۲ هزار تومان است که از مرغ کیلویی ۵۰ هزار تومان در ایران گران‌تر است.

ارگان رسانه‌ای دولت در یک بخش از این گزارش، بهای هر کیلو مرغ را ۵۰ هزار تومان و در بخش دیگر، ۵۷ هزار تومان اعلام کرد. با این‌ حال گشت‌وگذاری کوتاه در بازار و فروشگاه‌ها نشان می‌دهد که مرغ کیلویی ۵۷ هزار تومان تنها در میدان‌های میوه‌وتره‌بار و به میزان بسیار محدود عرضه می‌شود و در فروشگاه‌های سطح شهر، هر کیلو مرغ را دست‌کم ۶۲ هزار تومان می‌فروشند.

گزارش ارگان رسانه‌ای دولت رئیسی درباره قیمت کالاها به‌خصوص مرغ و مقایسه قیمت آن با کشورهای دیگر پاسخ سربالای دولت به مردمی است که در مواجهه با قیمت‌های نجومی کالاها و خدمات هر روز فقیرتر می‌شوند. ضمن اینکه روزنامه ایران قیمت مرغ در ایران را بدون اشاره به میزان درآمد، مجموعه هزینه‌های خانوار و ارزش پول ملی، با اتحادیه اروپا و آمریکا مقایسه کرده است.

بر مبنای مصوبه شورای عالی کار در سال ۱۴۰۱، درآمد یک خانواده کارگری با در نظر گرفتن تمام حقوق و مزایا، بین پنج تا هفت میلیون تومان است؛ در حالی‌ که برآوردها نشان می‌دهد نرخ سبد معیشت از ۱۸ میلیون تومان هم فراتر رفته است. این به معنای آن است که یک خانوار کارگری در ایران نزدیک به ۱۱ میلیون در ماه کسری بودجه دارد و در تامین هزینه‌هایی مانند خوردوخوراک، اجاره، حمل‌ونقل، آموزش و سلامت جدا با مشکل مواجه است و به ناچار، مواردی مانند تفریح و سفر را از زندگی خود حذف می‌کند.

اگر یک خانواده کارگری در ایران بخواهد در برنامه غذایی‌ خود، هفته‌ای یک ‌بار مصرف مرغ را بگنجاند، باید برای یک مرغ دو کیلویی بالغ‌ بر ۱۲۵ هزار تومان پرداخت کند که جمع ماهانه آن ۵۰۰ هزار تومان می‌شود. پرداخت این رقم برای کارگر حداقل‌بگیر دشوار است و به همین دلیل خانوارها مجبور می‌شوند مرغ را نیز مانند بسیاری دیگر از اقلام غذایی از سبد خریدشان حذف کنند.

در مقابل، گزارش اداره آمار کمیسیون اروپا (یورو استات) نشان می‌دهد که حداقل دستمزد ماهانه در کشورهای اروپایی بین ۳۳۲ یورو در بلغارستان تا دو هزار و ۲۵۷ یورو در لوکزامبورگ متغیر است. حداقل دستمزد ماهانه ایالات‌ متحده آمریکا نیز یک هزار و ۱۱۰ یورو است. بر مبنای این گزارش، حداقل دستمزد ماهانه ۱۳ کشور اروپایی زیر هزار یورو، حداقل دستمزد ماهانه پنج کشور فرانسه، آلمان، بلژیک، هلند و ایرلند بالای یک هزار و ۵۰۰ یورو و حداقل دستمزد ماهانه در ایتالیا و اسپانیا هم بیش از هزار یورو است. بنابراین اگر میانگین دستمزد ماهیانه هزار یورو در آمریکا و کشورهای اروپایی را مبنا قرار دهیم و آن را با نرخ بالای ۴۳ هزار تومانی یورو در ایران محاسبه کنیم، خواهیم دید که کمترین حقوق شهروندان اروپایی و آمریکایی دست‌کم هفت برابر کمترین حقوق شهروندان ایرانی است.

اگر گزارش روزنامه ایران درباره قیمت مرغ در اروپا و آمریکا درست باشد، به این معنا است که شهروندان اروپایی و آمریکایی برای خرید مرغ دو برابر بیشتر از ایرانیان هزینه می‌کنند؛ در حالی‌ که دست‌کم هفت برابر بیشتر درآمد دارند. برای همین است که اروپایی‌ها برخلاف ایرانی‌ها، می‌توانند سالانه برای سفر و تفریح هم برنامه‌ریزی‌ کنند؛ اما بسیاری از ایرانیان در تامین اقلام ضروری زندگی هم با چالش مواجه‌اند.

گزارش کمیسیون اروپا در ماه نوامبر ۲۰۲۲ آشکار می‌کند که حدود ۷۰ درصد شهروندان اروپایی برای سفر در شش ماه‌ آینده برنامه‌ریزی کرده‌اند و با وجود افزایش هزینه‌های زندگی، حدود ۵۲ درصد مردم دست‌کم دو بار در سال سفر می‌کنند و تمایل برای سفر در طول یک سال بیش از چهار درصد افزایش یافته است.

این در حالی است که گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۰، تنها ۳۰ درصد مردم ایران به مسافرت رفتند و تازه از این تعداد نیز بالغ‌ بر ۷۵ درصد سفرها به قصد دیدار بستگان در شهرهای دیگر بوده‌ است و مسافران در منزل اقوام خود اقامت گزیده‌اند.