سازمان حقوق بشری هه‌نگاو با انتشار گزارشی در روز جمعه، ۹ دی ۱۴۰۱، به بررسی وضعیت نقض حقوق بشر در استان کردستان ایران در سال ۲۰۲۲ پرداخت؛ گزارشی که بنابر اعلان این سازمان مدافع حقوق بشر، نسخه کامل و تفصیلی آن در روزهای آینده منتشر خواهد شد.

بر اساس این گزارش، نیروهای امنیتی و انتظامی وابسته به نظام جمهوری اسلامی دو هزار و ۲۱۲ شهروند ایرانی کرد زبان را در سال جاری میلادی بازداشت کرده‌اند که ۱۵۵ نفر از آنها به «اعدام، حبس و شلاق محکوم شده‌اند.» هه‌نگاو در عین‌حال می‌نویسد دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ۵۲ مورد از احکام اعدام صادر شده برای این گروه از شهروندهای ایرانی را اجرا کرده است. 

به‌گزارش هه‌نگاو دستگاه قضایی جمهوری اسلامی، با توسل به اتهام‌های مختلف، شهروندهای کرد زبان ایران را به چوبه دار سپرده است که فعالیت سیاسی، قتل و جرایم مرتبط با مواد مخدر برخی از این اتهام‌ها به‌حساب می‌آیند. این سازمان مدافع حقوق بشر در توضیح این بخش از گزارش خود چنین نوشته است:«در این بازه زمانی [سال ۲۰۲۲] حکم اعدام فیروز موسی‌لو، زندانی سیاسی، اجرا شده است. همچنین ۳۴ مورد به اتهام قتل عمد و ۱۵ مورد نیز به اتهام جرایم مرتبط با مواد مخدر به اعدام محکوم و حکم‌شان اجرا شده است.»

نویسندگان این گزارش در عین‌حال نوشته‌اند دو تن از جمعیت اعدام‌شدگان کردستان ایران زن بوده‌اند که در این گزارش به اتهام آنها اشاره‌ای نشده است. 

هه‌نگاو در بخشی از این گزارشِ سالانه به دیگر اشکال کشتار مردم کردستان ایران به‌دست نیروهای نظامی وابسته به جمهوری اسلامی نیز می‌پردازد. به این ترتیب در فرازی از گزارش روز جمعه این سازمان مدافع حقوق بشر چنین آمده است:«در این مدت ۲۹۰ کولبر و کاسبکار کشته یا زخمی شده‌اند. همچنین ۱۲۸ شهروند عادی با شلیک مستقیم نیروهای حکومتی کشته و بیش از ۳۰۰۰ نفر نیز زخمی شده‌اند و ۳۷ شهروند نیز در اثر انفجار مین قربانی شده و ۱۹ زندانی نیز در زندان‌های کردستان جان باخته‌اند.»

اما هه‌نگاو به تفکیک آمارهای مذکور نیز پرداخته است. به‌عنوان مثال نویسندگان گزارش مدعی‌اند از میان ۱۲۸ شهروندی که به‌وسیله شلیک مستقیم نیروهای حکومتی به‌قتل رسیده‌اند، ۱۱۶ نفر از آنها جزو افرادی هستند که در جریان جنبش انقلابی «زن، زندگی، آزادی» به خیابان‌های شهرهای مختلف کردستان ایران آمده‌ بوده‌اند. 

با این‌وجود یکی از تکان‌دهنده‌ترین آمارهای این گزارش، آمار مربوط به شهروندهایی است که جان‌شان را زیر شکنجه از دست داده‌اند. هه‌نگاو در این مورد چنین نوشته است:«در [جریان] مقاومت مردمی ژینا، ۱۰ زندانی نیز زیر شکنجه جان باخته‌اند.»

بر پایه اطلاعات منتشر شده از سوی هه‌نگاو، سوانح کاری نیز یکی از مواردی به‌حساب می‌آید که جان مردم ساکن شهرهای کردنشین ایران را به‌طور روزانه می‌گیرد. هه‌نگاو در توضیح این بخش از گزارش خود، که در واقع منعکس‌کننده نقض حقوق بنیادین کار در کردستان ایران است، چنین می‌نویسد:«دست‌کم ۵۵ کارگر در کردستان به‌علت سانحه ناشی از کار و نیز نبود ایمنی در محل کار جان باخته‌اند. همچنین ۱۶۳ کارگر به‌علت فقدان امنیتِ قراردادی از کار اخراج شده‌اند.»