دولت برزیل مهیای مقاومت در برابر اعتراضات بیشتر هواداران رئیس‌جمهوری سابق راست افراطی، ژائیر بولسونارو، می‌شود که هجوم آخر هفته گذشته‌شان به کاخ ریاست جمهوری، شدیدترین حمله به نهادهای این کشور در دهه‌های اخیر بوده است.

هم‌زمان با پدیدار شدن نوشته‌هایی در رسانه‌های اجتماعی، هواداران بولسونارو که خواستار برگزاری تظاهرات جمعی در شهرهای برزیل و «پس گرفتن قدرت» شده‌اند، دولت رئیس‌جمهوری چپ‌گرا، لوئیز ایناسیو لولا دا سیلوا، اقدام‌های امنیتی را در سراسر کشور تقویت کرد.

سازمان‌دهندگان این ت‍ظاهرات ضد‌دولتی در هفته‌های اخیر در رسانه‌های اجتماعی خواستار بستن جاده‌ها و پالایشگاه‌ها، قطع خطوط انتقال برق و ایجاد هرج‌ومرج به حدی شده‌اند که موجب کودتای نظامی برای لغو نتیجه انتخابات ماه اکتبر شود، انتخاباتی که در آن بولسونارو شکست خورد.

روی کوستا، رئیس ستاد دولت لولا، پس از نشست هیئت دولت گفت: «به دلیل اینکه اعلامیه‌های برگزاری تظاهرات دوباره دست‌به‌دست می‌شود، تمهیداتی اندیشیده‌ایم... تا امنیت را در سراسر کشور بیش ‌از پیش برقرار کنیم.»

ریکاردو کاپلی که از روز یکشنبه، مقام فدرال مسئول برقراری امنیت عمومی در پایتخت شده است، گفت همه نیروهای امنیتی برای جلوگیری از برگزاری تظاهرات، بسیج شده‌اند و دیگر شورش‌ها تکرار نخواهد شد.

کاپلی در نشستی خبری گفت: «کسانی که در انتخابات شکست خوردند و می‌کوشند بحران ایجاد کنند، موفق نخواهند شد.»

لولا روز چهارشنبه گفت کسانی که در حمله روز چهارشنبه دست داشتند، حق دفاع از خود را خواهند داشت، اما اگر ثابت شود خطاکارند، مجازات می‌شوند. او همچنین از بولسونارو بابت نپذیرفتن نتیجه انتخابات انتقاد کرد و کسانی را که به ساختمان‌های دولتی در برزیلیا حمله و آن‌ها را تخریب کردند، «دیوانه» خواند.

تاکنون ۷۲۷ نفر از بیش از ۱۵۰۰ نفری که در شورش‌های روز یکشنبه شرکت داشتند، زندانی شده‌اند. طبق بیانیه پلیس فدرال، حدود ۶۰۰ نفر از آنان که عمدتا افراد مسن‌تر، بیماران و والدین کودکان کم‌سن‌وسال بوده‌اند، به «دلایل بشردوستانه» آزاد شده‌اند.

الکساندر دمورائس، قاضی دیوان عالی، حکم ممنوعیت قانونی بستن خیابان‌ها را صادر کرد، اقدامی که تظاهرات‌کنندگان ضد‌دولتی از آن برای ایجاد اختلال اقتصادی استفاده کرده‌اند. او همچنین به مقام‌های محلی دستور داد از حمله به ساختمان‌های دولتی جلوگیری کنند. این قاضی همچنین با درخواست دولت مبنی بر جریمه شرکت‌هایی که معلوم شود حامی مالی تدارکات برگزاری تظاهرات، بستن خیابان‌های عمومی و حمله به ساختمان‌های دولتی‌اند، موافقت کرد.

دیوان عالی همچنین حکم مورائس را برای بازداشت اندرسون تورس، وزیر دادگستری سابق بولسونارو که بر امنیت عمومی در برازیلیا نظارت داشت، تایید کرده است. مورائس اتهام «سهل‌انگاری و تبانی» به تورس زد.

تورس بابت کوتاهی در جلوگیری از آشوب‌های یکشنبه برکنار شد و طبق ادعای مندرج در حکم بازداشت، او با معترضانی که تحت حفاظت پلیس به‌سوی مرکز پایتخت راه‌پیمایی کردند، همدست بود.

دادگاه همچنین حکم ۹۰ روز برکناری ایبانیس روچا، فرماندار برزیل و رئیس پیشین تورس را تایید کرد. دادستان عمومی همچنین در پی مسدود کردن دارایی‌های بولسونارو بوده است.

هزاران هوادار بولسونارو، روز ‌‌‌‌‌‌‌‌یکشنبه ۸ ژانویه (۱۸ دی)‌، به پایتخت یورش بردند و دفاتر دیوان عالی، کنگره و ریاست جمهوری را غارت کردند که بدترین حمله به نهادهای دموکراتیک از پایان دیکتاتوری نظامی در سال ۱۹۸۵ بود.

بولسونارو که ۴۸ ساعت قبل از پایان یافتن دوران ریاست جمهوری‌اش، برزیل را ترک کرد و هنوز شکست در برابر لولا در انتخابات اکتبر را نپذیرفته است، از محل استقرار خود در فلوریدا به رسانه‌های اجتماعی گفت قصد دارد به دلایل پزشکی زودتر از موعدی که برنامه‌ریزی شده بود، به برزیل بازگردد.

بولسونارو اواخر روز سه‌شنبه در صریح‌ترین حمله علنی به مشروعیت انتخابات که بعد از شکست در آن انجام داد، با انتشار ویدیویی در رسانه‌های اجتماعی گفت لولا در رای‌گیری شکست خورده بود.

این پست سپس به‌سرعت حذف شد. رئیس‌جمهوری سابق که لولا او را به شعله‌ور کردن اعتراضات متهم کرده است، از شورش‌های یکشنبه حرفی نزد. سناتور فلاویو  بولسونارو، پسر بولسونارو، گفته است این خشونت‌ها را نمی‌توان به گردن او انداخت، چون اظهارنظرهای علنی او خیلی محدود بوده است.

تورس نیز در زمان شورش‌ها در شهر نبود و اوایل این ماه (ژانویه) از طریق هوایی به فلوریدا رفته بود. او روز سه‌شنبه در توییتر گفت همیشه گفته بود از اورلاندو، محل گذراندن تعطیلات به همراه خانواده‌اش، به برزیل بازمی‌گردد و خود را تسلیم می‌کند.

مورائس همچنین حکم بازداشت فابیو آگوستو ویه‌را، رئیس پلیس نظامی برزیل، یکی از چند مقام مسئول حفاظت از ساختمان‌های دولت در برازیلیا را صادر کرد.

مقام‌ها روز دوشنبه نظم را دوباره در برازیلیا برقرار کردند و سربازان کمپ بیرون مقرهای ارتش و محل تجمع هواداران بولسونارو و خواهان کودتای نظامی را برچیدند. پلیس بیش از هزار نفر را دستگیر کرده است و تحت بازجویی‌اند.

رویترز