صدها تن از فعالان زن افغان مقیم ترکیه روز یکشنبه ۲ بهمن، با شرکت در یک گردهمایی در استانبول، درباره تلاش برای عادی‌سازی سرکوب زنان در افغانستان به دست طالبان و احتمال معامله سیاسی سر حقوق اساسی آنان هشدار دادند.
در این گردهمایی که تحت عنوان «همایش پاسداری از رستاخیر زنان افغانستان» برگزار شد، راحله دوستم، منشی مجلس سنا در دولت پیشین افغانستان، عالیه ییلماز، استاد دانشگاه و فعال سیاسی، فاطمه امیری، دانشجویی که در حمله مرگبار داعش به مرکز آموزشی کاج زخمی شد، و نیز شماری از نمایندگان پیشین مجلس، کارمندان دولت پیشین افغانستان، فعالان مدنی و اعضای جنبش‌های اعتراضی زنان افغانستان حضور داشتند.
این نخستین همایش سیاسی زنان افغان در ترکیه در ۱۷ ماه گذشته و پس از سلطه طالبان بر افغانستان است. سخنرانان در این همایش با انتقاد از عملکرد طالبان، از جامعه جهانی خواستند به این گروه بیشتر فشار وارد کند تا از نقض حقوق زنان جلوگیری شود.
عالیه ییلماز که قطعنامه این همایش را قرائت کرد، گفت: «گروه طالبان به عنوان حاکمان نامشروع افغانستان، تمامی شهروندان این کشور را به گروگان گرفته و حقوق مدنی و اسلامی این ملت بزرگ را سلب کرده‌اند. عمق بحران و فاجعه بشری افغانستان را بیش از هر زمان دیگر به انزوای سیاسی برده و بنیان اجتماعی و اقتصادی مملکت را در معرض ویرانی کامل قرار داده است.»
ییلماز با اشاره به قتل و ترور نظامیان پیشین، سرکوب خبرنگاران و رسانه‌های آزاد، گسترش خفقان و ترس در جامعه و محرومیت زنان از حقوق اساسی خود، افزود: «طالبان با صدور ده‌ها فرمان ضدبشری و مخالف اصول و ارزش‌های اسلامی، زنان را از حق تحصیل، کار و حتی سهم داشتن در عرصه‌های مختلف اجتماع محروم و در واقع ابتدایی‌ترین حقوق میلیون‌ها زن را سلب کرده‌اند.»
در قطعنامه این همایش آمده که این نگرانی وجود دارد که محرومیت زنان و نقض حقوق اساسی آنان در دراز مدت با یک معامله سیاسی رسمیت یابد و عادی‌سازی شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این قطعنامه می‌افزاید: «نگرانی‌ها زمانی بیشتر و جدی‌تر می‌شوند که جامعه جهانی، نهادهای بین‌المللی و حتی احزاب و تشکل‌های سیاسی افغانستان نشانه‌هایی از عادی‌سازی و در نهایت پذیرش وضعیت کنونی زنان افغانستان بروز دهند.»
در قطعنامه پنج ماده‌ای این نشست، با انتقاد از موضع سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل در مورد چانه‌زنی با طالبان تنها بر سر بازگشایی مدارس، دانشگاه‌ها و حق اشتغال زنان آمده است که موضوع هرگونه چانه‌زنی با طالبان باید تمامی حقوق اساسی زنان از جمله مشارکت سیاسی معنادار آنان در ساختار جامعه افغانستان باشد. قطعنامه به این مورد چنین اشاره می‌کند: «خواست صریح و روشن ما از جامعه جهانی این است که حقوق اساسی زنان یا بخشی از آن را به عنوان ناگزیر یا تعامل با طالبان، ابزار معامله قرار ندهند؛ زیرا توافق با طالبان و عملی شدن خواسته‌های نامشروع این گروه به معنای به رسمیت شناختن بخشی از محرومیت زنان و تبدیل کردن آن به قانونی نانوشته و رویه‌ای پذیرفته‌شده و در نهایت عادی‌سازی شهروند درجه ۲ بودن زنان در افغانستان خواهد بود.»
شرکت‌کنندگان در همایش «پاسداری از رستاخیز زنان افغانستان» از همه مردان افغان خواستند در مبارزه برای حقوق اساسی آنان را همراهی کنند. در بخش پایانی این قطعنامه آمده است: «از تمامی برادرانمان می‌خواهیم در این شرایط دشوار کنار ما بایستند و ما را در نبرد سخت و نفسگیر با هیولای طالب تنها نگذارند.»
راحله دوستم، منشی مجلس سنا در دولت پیشین افغانستان و دختر مارشال عبدالرشید دوستم، رهبر حزب جنبش ملی، نیز در سخنانی در این همایش گفت که جهان باید به طالبان فشار بیشتری وارد کند تا این گروه به خواسته‌های اساسی مردم افغانستان تمکین و از نقض حقوق زنان خودداری کند. او با اشاره با سخنان پدرش در مورد پیامدهای ناگوار «خروج غیرمسئولانه نیروهای خارجی» از افغانستان گفت: «آنچه اکنون در افغانستان جریان دارد، نتیجه بی‌توجهی به هشدارهایی است که چند سال قبل داده شد.»
راحله دوستم در مورد نقض حقوق اساسی زنان در افغانستان گفت: «اقدام‌های طالبان علیه زنان افغان برخلاف موازین اسلام است.»
طالبان ۲۹ آذر و ۳ دی با صدور فرمان‌هایی، آموزش و اشتغال زنان در افغانستان را ممنوع کردند و به سازمان‌های غیردولتی و دانشگاه‌ها هشدار دادند به هیچ زنی اجازه فعالیت ندهند؛ وگرنه جواز کارشان لغو خواهد شد. این فرمان‌ها که واکنش‌های گسترده‌ای به دنبال داشتند، در حالی صادر شدند که با سلطه طالبان بر افغانستان، درهای مدارس بالاتر از کلاس ششم نیز به روی دختران بسته شد و زنان از حق کار در ادارات دولتی محروم شدند.
طالبان اعتراض‌های زنان در شهرهای مختلف افغانستان را با خشونت و سرکوب مهار کردند. با این حال در این مدت تجمع‌های اعتراضی بزرگی در شهرهای مختلف جهان برگزار شد که در همه آن‌ها، معترضان خواستار فشارهای بیشتر جهان بر طالبان شدند تا این گروه از نقض حقوق زنان خودداری کند.
