لولا دا سیلوا، رئیس‌جمهوری برزیل در آستانه سفر به ایالات‌متحده و دیدار با جو بایدن، همتای آمریکایی خود، باتوجه به فشار‌ آمریکا درخواست جمهوری اسلامی ایران برای پهلوگیری دو ناو جنگی در ریودوژانیرو را رد کرد.

خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه نوشت که تصمیم برزیل در ممانعت از پهلوگیری کشتی‌های جنگی جمهوری اسلامی ایران، نشان‌دهنده تمایل این کشور برای برقرار روابط نزدیک‌تر با دولت بایدن است که در زمان ژاییر بولسونارو، رئیس‌جمهوری راست‌گرای افراطی سابق این کشور تیره شده بود.

برزیل در حالی مانع پهلوگیری ناوهای جمهوری اسلامی ایران شد که رئیس‌جمهوری این کشور همواره با تحریم‌های واشنگتن علیه تهران مخالفت کرده بود و سیاست خارجی بی‌طرفانه را دنبال می‌کرد.

برمبنای گزارش روزنامه رسمی دولت برزیل، دولت مرکزی پیش‌تر با پهلوگیری دو ناو بندر مکران و دنا در روز‌های ۲۳ تا ۳۰ ژانویه (۳ تا ۱۰ بهمن) موافقت کرد اما پس از آن وزارت خارجه برزیل در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که بازه زمانی تغییر کرده و کشتی‌های جمهوری اسلامی می‌توانند در بازه زمانی ۲۶ فوریه تا ۳ مارس (۷ تا ۱۲ اسفند)  در ریودوژانیرو پهلوگیری کنند.

به نظر می‌رسد این اقدام برای ممانعت از هم‌زمانی دیدار روسای جمهور آمریکا و برزیل با پهلوگیری کشتی‌های ایرانی انجام شد.

یک مقام آمریکایی که از این موضوع به‌طور مستقیم آگاه شده بود هم در همین زمینه گفت که دورنمای حضور کشتی‌های جنگی ایران در ریودوژانیرو پیش از دیدار روسای جمهور آمریکا و برزیل در روز جمعه؛ «چیزی ناخوشایند بود که ما می‌خواستیم از آن اجتناب کنیم».

این مقام مسئول با بیان اینکه گفت‌وگو‌های پشت پرده زیادی در این مورد در سطوح مختلف انجام شد، گفت: «این خبر خوبی است که تاریخ‌ها دیگر مطابقت ندارند.»

یک منبع نظامی برزیلی هم تایید کرد که دولت فدرال از طریق وزارت امور خارجه تاریخ‌ها را تغییر داده و مانع از پهلوگیری کشتی‌های ایرانی شده است.

این منبع که نخواست نامش فاش شود، گفت: «این‌که دولت چنین تصمیمی را وتو کرد حقیقت دارد. کشتی‌های ایرانی در آن بازه زمانی نتوانستند بیایند.»

 بااین‌حال سخنگوی وزارت امور خارجه برزیل می‌گوید که این یک «فرضیه اشتباه» است که آمریکا این کشور را برای اتخاذ این تصمیم تحت‌فشار قرار داد است.

او گفت که تغییر زمان پهلوگیری کشتی‌های ایرانی هیچ ارتباطی به آمریکا ندارد و آن‌ها در تاریخ جدید پهلوگیری می‌کنند.

رابطه با جمهوری اسلامی ایران یکی از موضوعات دور قبلی ریاست جمهوری لولا  داسیلوا بود. او در سال ۲۰۱۰ میلادی هنگامی‌که محمود احمدی‌نژاد در ایران رئیس‌جمهوری بود با هدف میانجی‌گری برای توافق هسته‌ای به تهران سفر کرد.

او مخالف تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی است و در جریان حمله نظامی روسیه و اوکراین نیز اعلام بی‌طرفی کرد و گفت که خواهان گفت‌وگو برای صلح است.

در ماه گذشته خبر‌هایی درباره حضور و استقرار نیرو‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران در کانال پاناما منتشر شد. هرچند که دولت پاناما اعلام کرد کشتی‌های ایرانی اجازه عبور از این آبراه را دارند، آمریکا به این موضوع واکنش نشان داد و گفت که فعالیت‌های تهران را با دقت زیر نظر دارد.