رنگ هالووین نارنجی است و کریسمس همه جا را سرخ و سبز و طلایی می‌کند. عید عشاق هم  با رنگ‌های سرخ و سفید و صورتی شناخته می‌شود. فکر می‌کنید چه دلیلی پشت این انتخاب است؟ 

برای یافتن پاسخ این پرسش، پیش از توضیح درباره رنگ‌هایی که با روز ولنتاین پیوند خورده‌اند، مهم است که ریشه‌های این رویداد را درک کنیم. 

تاریخچه «روز ولنتاین» به روم باستان بازمی‌گردد و جشنواره باستانی لوپرکالیا که با هدف جشن گرفتن و تشویق باروری برگزار می‌شد، اما با آنچه ما امروزه با عنوان «روز ولنتاین» جشن می‌گیریم، تفاوت زیادی داشت.

«لوپرکالیا» با قربانی کردن حیوانات شروع می‌شد. پس از کشتن چند حیوان (معمولا بز)، خون آن‌ها بر پیشانی کاهنان (لوپرچی) که در آنجا حضور داشتند، مالیده می‌شد، و سپس با پشم آغشته به شیر، خون از پیشانی آن‌ها پاک می‌شد. پوست حیوانات قربانی‌شده نیز برای افزایش قدرت باروری زنان، به بدن آن‌ها مالیده می‌شد. این آیین عجیب بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ روم بود. اما در قرن پنجم، پاپ گلاسیوس اول، نام آن را به «ولنتاین» تغییر داد و تاریخ برگزاری جشن آن را از ۱۵ فوریه به ۱۴ فوریه منتقل کرد.

تاریخچه این جشن مملو از تناقضات است. اگرچه شخصی به نام سنت‌ولنتاین در ۱۴ فوریه اعدام شد، برخی روایت‌ها حاکی از آن است که چندین نفر دیگر نیز با همین نام، در آن روز اعدام شده‌اند. برخی از محققان بر این باورند که فقط یک «سنت‌ولنتاین» وجود داشته است، اما فرهنگ‌های مختلف، افسانه‌های مختلفی را در مورد او روایت می‌کنند.

ارتباط «ولنتاین» با عشق چیست؟ 

یکی از افسانه‌ها درباره روز عشاق می‌گوید که سنت‌ولنتاین مسئول رساندن نامه‌ها بین عاشقان مسیحی زندانی و برگزاری مراسم عقد بین آن‌ها بود. بنا به افسانه‌ای دیگر، او با زنی که بینایی‌اش را بازگردانده بود، رابطه عاشقانه برقرار کرد. در این افسانه آمده است که او نامه‌هایش را با امضای «از ولنتاین تو» برای این زن می‌فرستاد.

سرخ، سفید و صورتی: رنگ‌های روز ولنتاین

بسیاری از ما آنقدر این سه رنگ را همراه با روز ولنتاین دیده‌ایم که ارتباط آن‌ها را بدیهی می‌دانیم. برخی از ما فقط تصور می‌کنیم که سرخ، رنگ قلب است و صورتی و سفید در کنار آن زیبا به نظر می‌رسند و به همین دلیل است که سرخ، رنگ رسمی این روز است.

درست مانند تاریخ این روز، تاریخچه رنگ‌های مرتبط با آن نیز تفسیر آسان و سرراستی ندارد.

شاید مفاهیم سنتی رنگ سرخ برای توضیح مرتبط دانستن آن با روز ولنتاین کافی باشد. با این حال، پیوندهای تاریخی آن نیز می‌تواند به توضیح این ارتباط کمک کند. یکی از این پیوندها، رنگ خون حیوانات قربانی‌شده در طول جشنواره لوپرکالیا است که بیشترین ارتباط را با باروری داشت. ارتباط بعدی را می‌توان اعدام سنت‌ولنتاین دانست که آن نیز با خون مرتبط است، چرا که طبق روایت‌ها، سنت‌ولنتاین با قطع سر از بدنش، اعدام شده است.

از منظر تاریخی، در بسیاری از فرهنگ‌ها، رنگ سرخ نماد عشق و ازدواج بود و هنوز هم در بسیاری از جوامع، از جمله در هندوستان  و چین، لباس عروس به رنگ سرخ است. 

از سوی دیگر، اساطیر یونانی هم توضیح قانع‌کننده‌ای برای ارتباط سرخ با عشق دارند. طبق اساطیر یونانی، آفرودیت، الهه عشق، مردی را به نام آدونیس عمیقا دوست ‌می‌داشت. زمانی که آدونیس در حال مرگ بود، آفرودیت به سوی او شتافت و در راه، بر خار گل رز سفیدی قدم گذاشت. خون پای او رز سفید را کاملا به رنگ سرخ درآورد و طبق افسانه‌ها، این اولین گل سرخ روی زمین بود.

سفید: رنگ پاکی

رنگ سفید بنا به سنت با پاکی و بیگناهی گره خورده است؛ پس چه ارتباطی می‌تواند با جشنی داشته باشد که به «عشق» اختصاص یافته است؟ 

یک دلیل احتمالی، می‌تواند اشاره به رنگ سفید در افسانه آفرودیت و آدونیس باشد. چنانکه بالاتر ذکر شد، آفرودیت در حالیکه به سمت آدونیس می‌دوید، بر روی ساقه یک گل رز سفید گام نهاد و خار آن، پای او را برید، سپس آن گل سفید با خون آفرودیت آغشته، و تبدیل به گل سرخ شد.

رنگ سفید به خودی خود در فرهنگ غربی نماد پاکی است. اما ترکیب آن با سرخ برای روز ولنتاین نیز قابل تامل است. اغلب تصور می‌شود که ترکیب سرخ با سفید، نماد وحدت است، و این هم می‌تواند توضیح دیگری از ارتباط این رنگ با روز عشاق ارائه دهد.

از سوی دیگر، در تاریخ مسیحیت نیز ترکیب سرخ و سفید به مثابه نماد رابطه بین مسیح و کلیسا به‌کار رفته است. 

سنت‌ولنتاین تا حدودی به دلیل اعتقادش به مسیحیت و تمایلش برای کمک به مسیحیان تحت ستم اعدام شد. این نکته نیز می‌تواند به توضیح اینکه چرا رنگ‌های سفید و سرخ و صورتی معمولا با روز ولنتاین مرتبط دانسته می‌شود، کمک کند.

صورتی: ترکیبی از عشق و معصومیت

در حالی‌که سرخ و سفید بیشترین سهم را از مظاهر روز ولنتاین دارند، به ندرت این رنگ‌ها را بدون حضور رنگ صورتی می‌بینیم. اهمیت رنگ صورتی کمی عمیق‌تر از  بازاریابی تجاری برای عروسک  و شکلات است. سرخ، رنگ اشتیاق و عشق است و سفید، رنگ معصومیت، و ترکیبی از این دو را می‌توان به این معنا دانست که صورتی، نماد نوعی عشق معصومانه است. به همین دلیل است که برخی افراد بر این باورند که صورتی، نماد مناسبی برای نشان دادن عشق دوستانه یا خانوادگی است، و آن را برای انتخاب هدیه یا پوشش تزئینی آن برای افراد خانواده و دوستان به‌کار می‌گیرند.