شهرداری کابل، که زیرنظر طالبان اداره می‌شود، روی پل سوخته در ناحیه پنجم شهر کابل که تا چندی قبل محل تجمع معتادان به مواد مخدر بود، به‌مدت سه روز نمایشگاه کتاب و برنامه کتابخوانی برگزار می‌کند. این برنامه از روز یکشنبه ۳۰ بهمن آغاز شده است و تا دوم اسفند ادامه دارد.

رفیع‌الله احمدزی، معاون ناحیه پنجم شهرداری کابل، هدف از این برنامه را تقویت فرهنگ شهرنشینی و ایجاد حس بهره‌مندی از امکانات شهری در مردم اعلام کرد.

طالبان از ناشران دعوت کردند در این نمایشگاه کتاب‌های دینی، فقهی، تاریخی و پزشکی عرضه کنند. در تصاویر منتشرشده در رسانه‌های اجتماعی، گروهی از عابران در حال خواندن کتاب و بازدید از نمایشگاه دیده می‌شوند.

با این حال، بسیاری از شهروندان افغانستان این اقدام طالبان را «تظاهر به عادی‌ نشان دادن اوضاع» خواندند و در واکنش‌ نوشتند در حالی که تحصیل و اشتغال زنان ممنوع شده و در مدارس به روی دختران کلاس ششم به بالا بسته است و زنان در خانه‌ها حبس شده‌اند، این کار صرفا با هدف فریب افکار عمومی صورت می‌گیرد.

پل سوخته، محل برگزاری نمایشگاه کتاب، تا حدود یک ماه قبل محل تجمع معتادان به مواد مخدر بود. طالبان با ادعای پاکسازی جامعه از وجود معتادان، این افراد را از گوشه‌وکنار شهرها جمع و به مکان‌های تحت حفاظت‌ مانند زندان پل‌چرخی منتقل کردند. به ادعای طالبان، تمامی افراد معتاد به مواد مخدر در یک برنامه ۴۵ روزه معالجه می‌شوند و تاکنون صدها نفر طی این روند درمان شده‌اند.

طالبان همچنین مدعی‌اند که خریدوفروش مواد مخدر در سطح شهرها را ممنوع کرده‌اند تا معتادان نتوانند به مواد مخدر دسترسی داشته باشند.

از جمعیت حدود ۴۰ میلیون نفری افغانستان، حدود سه میلیون نفر به مواد مخدر معتادند. این افراد در ۲۰ سال حاکمیت دولت جمهوری و در نتیجه افزایش کشت و قاچاق مواد مخدر و گسترش فقر و بیکاری، به اعتیاد روی آوردند و تلاش‌ها برای معالجه و ترک دادن آنان نیز نتیجه‌ مثبتی به دنبال نداشت.

به گفته منتقدان طالبان، اگرچه این گروه در ۱۸ ماه حاکمیتش صدها معتاد را از خیابان‌ها جمع کرده است، نه امکانات و بودجه‌ای برای معالجه این سه میلیون معتاد در اختیار دارد و نه زمینه‌‌ای فراهم کرده‌ است که این افراد پس از گذراندن دوره ۴۵ روزه درمان، دوباره به مواد مخدر روی نیاورند.

در دولت پیشین نیز بیمارستان‌های ویژه درمان اعتیاد در بیشتر شهرهای افغانستان فعال بودند اما معتادان پس از گذراندن دوره‌های درمان، به‌دلیل نبود شغل و دسترسی آسان به مواد مخدر، دوباره سراغ مصرف مواد می‌رفتند.

ملا هیبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، در آوریل ۲۰۲۲، فرمان منع کشت، قاچاق و مصرف مواد مخدر را صادر کرد. اما منابع آگاه در شهرهای مختلف افغانستان به‌ویژه جنوب این کشور می‌گویند بازارهای محلی خریدوفروش مواد مخدر همچنان برقرار و اکنون در انحصار طالبان است.

فردین عطایی، خبرنگار افغان، به ایندیپندنت فارسی گفت: «بازارهای مواد مخدر در زابل، هلمند و قندهار همچنان فعا‌ل‌اند و فرماندهان طالبان این بازارها را ۱۰۰ درصد در کنترل دارند.»

به گفته عطایی که تا چندی قبل ساکن فراه بود، پس از صدور فرمان ملا هیبت‌الله، بهای مواد مخدر افزایش یافت و کانال‌های خریدوفروش و قاچاق نیز کاملا به انحصار طالبان درآمد.