دفتر معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما)، روز سه شنبه دوم اسفند (۲۱ فوریه) در توییتی از رهبری طالبان خواست تا در سال جدید تحصیلی درهای مدارس و دانشگاه‌ها را به روی دختران و زنان بگشایند. یوناما تحصیل زنان و دختران را زمینه‌ساز حفاظت از زندگی و آینده سالم جامعه دانسته و نوشته است: «از مقام‌های حاکم می‌خواهیم که هم‌اکنون برای محافظت از زندگی، معیشت و آینده دست به‌کار شوند.»

قرار است سال جدید تحصیلی در افغانستان از دوم فروردین آغاز شود؛ اما در سال تحصیلی پیش رو، درهای مدارس و دانشگاه‌ها فقط به روی پسران گشوده خواهند شد. طالبان که از آغاز بازگشتشان به قدرت، مدارس را به‌روی دختران بالاتر از کلاس ششم بسته بودند، در آخرین تصمیمشان در نوامبر ۲۰۲۲، درهای دانشگاه‌ها را نیز به روی دختران و زنان دانشجو بستند. 

یوناما بسته‌ماندن مدارس و دانشگاه‌ها به روی دختران را «نقض حقوق بشر و یک اقدام شدیدا خودآزارانه» خوانده و از طالبان خواسته است که با آغاز سال تحصیلی جدید به همه دختران و پسران افغانستان اجازه رفتن به مدرسه و دانشگاه را بدهند. 

در یک سال و هفت ماه گذشته، بسته‌ماندن مدارس به روی دختران و سپس منع تحصیل دختران در دانشگاه‌ها، واکنش‌های داخلی و بین‌المللی زیادی درپی داشت؛ اما طالبان بدون اعتنا به این واکنش‌ها، محدودیت‌های تحصیلی برای زنان و دختران را بیشتر و بیشتر کردند. 

درمورد چرایی این تصمیم، طالبان تاکنون پاسخ‌های متنوعی داده‌اند. برخی از آنان، ازجمله وزیر آموزش‌وپرورش این گروه، منع تحصیل دختران بالاتر از کلاس ششم در مدارس را یک موضوع اخلاقی خواند و گفت که علمای دین با ادامه تحصیل دختران بعد از سن بلوغ موافق نیستند. برخی دیگر این موضوع را به فرهنگ مردم افغانستان ربط دادند و مدعی شدند که از خانه بیرون‌آمدن زنان و دختران و تحصیل آنان در فرهنگ افغانستان نیست. 

این ادعا اغلب با انتقادهای شدید مردم افغانستان مواجه شد، زیرا در بیست سال گذشته درصد زیادی از مردم افغانستان، حتی بسیاری از خانواده‌های پشتون که طالبان متعلق به این قوم‌اند، ثابت کردند که با تحصیل و کار دخترانشان مشکلی ندارند.

در برخی موارد هم طالبان اصلاح سیستم درسی به شیوه اسلامی و رعایت حجاب را شرط دوباره بازشدن مدارس دخترانه عنوان کردند. اما به‌هرحال، موضوع تحصیل دختران یکی از نکات اختلاف میان طالبان و جامعه جهانی و از مواردی است که به‌‌نوعی می‌تواند مشروعیت نظام طالبان را تضمین کند. با وجود این، طالبان هنوز با این موضوع کنار نیامده‌اند و چه‌بسا تاکید رهبر طالبان درمورد ممنوعیت تحصیل دختران، سبب بروز اختلاف‌هایی میان رهبری این گروه نیز شده است. 

البته این به معنای آن نیست که برخی از رهبران طالبان با آزادی‌های زنان موافق‌اند، بلکه به این معناست که برخی از آنان  خواستار رسیدن به مشروعیت بین‌المللی‌اند و می‌خواهند این مانع را از سر راه رسیدن به مشروعیت بردارند.