در حالی که نرخ دلار در روز شنبه، ۶ اسفند، با رشد چهار هزار تومانی و گذر از مرز ۶۰ هزار تومان رکوردی عجیب به ثبت رساند، در روز یکشنبه ۷ اسفند، نرخ دلار در بازار آزاد ۵۸ هزار تومان معامله شد.
در این میان، واکنش دولت و حامیان جمهوری اسلامی به این اتفاق هم توجه همه را به خود جلب کرد. محمد مخبر، معاون اول رئیسجمهوری و رئیس تیم اقتصادی دولت، روز شنبه در واکنش به نوسانهای بازار ارز خطاب به نمایندگان مجلس گفت: «برای اداره امور ارزی کشور بهتر از ما پیدا نمیکنید؛ ما هم بهتر از شما پیدا نمیکنیم. یعنی هر دو به هم میآییم و همینه که هست.»
پس از این سخنان مخبر در یک جلسه غیرعلنی یکساعته، قالیباف اعلام کرد که در این جلسه برای ساماندهی بازار ارز «به جمعبندی خوبی رسیدیم». نتایج خوبی که گویا ماحصل آن «همینه که هست» شد و بازار نیز کمتر از ۲۴ ساعت به آن واکنش نشان داد تا برای مردم ایران این احساس خطرایجاد شود که اگر روند افزایشی نرخ ارز به همین منوال ادامه پیدا کند، چه بسا سال ۱۴۰۲ با دلار ۱۰۰ هزار تومانی از راه برسد.
احمد وحیدی، وزیر کشور دولت ابراهیم رئیسی، روز یکشنبه در گفتوگو با روزنامه همشهری، اتفاقهای بازار ارز را یک توطئه خواند و با مقصر دانستن اعتراضهای مردم در افزایش نرخ ارز گفت: «ما اتفاقات اخیر کشور در بحث ارز را یک توطئه میدانیم. ما فقط مسائل اقتصادی را در التهابات بازار ارز دخیل نمیدانیم، توطئهای است که دشمن دنبال میکند تا وقتی در صحنه اغتشاشات نتوانست به جایی برسد، در صحنه اقتصادی و موضوع ارز دخالت کند و آن را مبنایی برای ایجاد ناآرامیها در کشور کند.»
مرکز آمار نیز از تورم ۷۱.۳ درصدی خوراکیها برای دهک اول خبر داد. بر اساس گزارش مرکز آمار، نرخ تورم کل کشور در بهمن ماه ۱۴۰۱ حدود ۴۷.۷ درصد است که در دهکهای مختلف، هزینهای در بازه ۴۵.۱ درصد برای دهک دهم تا ۵۴.۹ درصد برای دهک اول نوسان دارد. محدوده تغییرات تورم ۱۲ ماهه در گروه عمده خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات ۷۱.۳ درصد برای دهک اول تا ۶۶.۳ درصد برای دهک هشتم است.
با این حال وزیر کشور میگوید که خودش از بازار خرید میکند وضعیت تورم را نسبت به دولت قبل، بهتر میداند. او با بیان اینکه رئیسی بهشدت روی مسائل تورمی حساس است، گفت: «پیشبینی میکردند که بعد از تغییر و اصلاح نرخ ارز ما تورم سهرقمی به بالا خواهیم داشت ولی این اتفاق نیفتاد و نرخ رشد تورم نسبت به قبل، یعنی آن موقعی که دولت را تحویل گرفتیم و ۵۹ درصد بود، خیلی کاهش پیدا کرد و به ۴۰ درصد هم رسید؛ حالا برخی اقلام را میگیرند و خیلی روی آن مانور میدهند. خب این یک مقدار منصفانه نیست.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
حسین شریعتمداری، نماینده علی خامنهای در روزنامه کیهان، نیز از سیاستهای دولت دفاع کرد و نوسانهای بازار ارز را به «یک مشت انساننمای بیسروپا با حمایتهای آشکار و نهان دشمنان بیرونی» نسبت داد و مدعی شد این افراد مدیریت ارزی کشور را از دست «مدیران شایسته و دلسوز دولت مردمی» خارج کرده و در اختیار خود گرفتهاند.
سردبیر کیهان با بیان اینکه دولت رئیسی دستاوردهای فراوانی داشته است، در دفاع از خاندوزی، وزیر اقتصاد، نوشت: «دیروز آقای خاندوزی، وزیر محترم و دلسوز امور اقتصادی و دارایی، تاکید کرد که پشتپرده اختلالات بازار ارز شناسایی شده و بهزودی نهادهای امنیتی و اطلاعاتی و قضایی تکلیف این افراد را مشخص خواهند کرد و آقای قالیباف، ریاست محترم مجلس که خود از فرماندهان برجسته جنگ تحمیلی بوده است، خبر داد که برای ساماندهی بازار ارز به جمعبندی خوبی رسیدهایم.»
همزمان با تصمیم دولت برای اصلاحات اقتصادی، ابراهیم رئیسی وعده داد که با توزیع کالابرگ مانع از فشار بر مردم و قشر ضعیف خواهد شد. حالا با گذشت حدود ۹ ماه از آن اعلام، یک نماینده مجلس گفت که تیم اقتصادی دولت در جلسه غیرعلنی صبح شنبه مجلس اعلام کرد که توان اجرای طرح توزیع کالابرگ را ندارد.
سلمان ذاکر، نماینده ارومیه در مجلس، در مورد این اظهارنظر مسئولان اقتصادی دولت گفت: «آنها گفتند در برخی استانها طرح بهصورت آزمایشی اجرایی شده است اما موفق نبودیم. اولا اجرای کالابرگ قانون مصوب مجلس است. هشت قلم کالای اساسی باید با قیمت ارزان در اختیار مردم قرار گیرد. آیا دلار ۵۶ هزار تومانی تاثیری بر معیشت مردم ندارد؟ دولت باید به فکر اجرای کالابرگ باشد.»
نرخ دلار در ایران دقیقهای بالا میرود. تا ساعت ۱۳ یکشنبه ۷ اسفند به وقت تهران، نرخ دلار فردایی سلیمانیه به ۶۱ هزار تومان هم رسید و در بازار تهران به ۶۰ هزار تومان نزدیک شد. دولت نیز با وجود اینکه هنوز نوسان بازار ارز را حاصل اختلالافکنی دشمنان و غیرواقعی میداند، به صرافیها اعلام کرده است که از روز یکشنبه میتوانند با کارت ملی دلار را در کانال ۵۲ هزار تومان بفروشند. به این صورت، دولت نرخ دلار بالای ۵۰ هزار تومان را در آستانه ۶۰ هزارتومانی شدنش، به رسمیت شناخت.
کسری بودجه فراوان، حقوقهای عقبافتاده و مشکلات تورمی و ارزی بهوجودآمده در ایران مردم را در آستانه سال نو با مشکلات زیادی مواجه کرده است و سال ۱۴۰۲ پیش از شروع هم سالی دشوار به نظر میرسد. سالی که چه بسا پیش از سقوط احتمالی جمهوری اسلامی، پایان زودهنگام کار دولت را شاهد باشد.
موسسسه مطالعاتی تحریریه در نیمه بهمنماه پس از سخنرانی وزیر اقتصاد، مدعی شد که با توجه به اظهارات او میتوان نتیجه گرفت سقوط اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی رسما تایید شده است. این وبسایت با اشاره به دخالتهای دولت در بازار نوشت: «پس از یک دهه درجا زدن و منفی شدن سرمایهگذاری، پتانسیل بالقوه برای رشد اقتصادی دورقمی فراهم است و رسیدن به عدد ۲.۵ درصد نشان میدهد که دولت سیزدهم نه برنامهای برای اقتصاد ایران دارد، نه حتی اقتصاد را به حال خود رها کرده است. میتوان بهصراحت گفت که مانند دولت حسن روحانی، به اقتصاد وزنه آویزان کرده است و اجازه تحرک اقتصادی را از مردم سلب میکند و اجازه نمیدهد اقتصاد سیر طبیعی خود را طی کند.»