در ادامه مسمومیتهای زنجیرهای دختران در شهرهای مختلف ایران، روز پنجشنبه ۱۱ اسفند، دستکم ۲۱ دانشجوی یک خوابگاه دخترانه در کرج با علائم مسمومیت راهی بیمارستان شدند. برمبنای اعلام استانداری اردبیل نیز در همین روز بیش از ۴۸ دانشآموز مدرسهای در شهرستان مرزی اصلاندوز به همراه برخی از اعضای کادر مدرسه پس از استشمام بویی نامطبوع دچار مسمومیت شدند.
خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران، از قول رضا کریمی صالح، معاون فرماندار پردیس نوشت تانکر سوختی که کنار مدرسهای که دانشآموزانش مسموم شده بودند، عامل مسمومیت بوده است. بر اساس این گزارش، این تانکر در روزهای گذشته در قم و بروجرد هم تردد داشته و اکنون به پارکینگ منتقل و راننده آن نیز دستگیر شده است.
با گذشت بیش از سه ماه از مسمومسازیهای دنبالهدار دانشآموزان و دانشجویان دختر در ایران، هنوز عوامل این اقدام شناسایی و دستگیر نشدهاند و تناقضگوییهای مقامها و رسانههای جمهوری اسلامی در این زمینه ادامه دارد.
روزنامه همشهری روز پنجشنبه، ۱۱ اسفند، به نقل از سید محمدرضا کاظمیطبا، فرماندار شاهینشهر و میمه، از شناسایی و دستگیری فردی خبر داد که به گفته او عامل مسمومیت دانشآموزان دبیرستان دخترانه ۲۲ بهمن در این شهر بوده است.
اندکی پس از انتشار این خبر، صداوسیما در گزارشی مدعی شد که عامل مسمومیت دانشآموزان این دبیرستان یک دانشآموز بوده که تحت تاثیر مسمومیتهای گسترده در مدارس و با هدف «شیطنت» در کلاس اسپری فلفل زده است. برمبنای این گزارش، دانشآموز مذکور پس از این اقدام خود را به مدیر مدرسه نیز معرفی کرده است.
فرماندار شاهینشهر و میمه نیز در سخنانش گفته بود که عامل مسمومیت دانشآموزان دبیرستان ۲۲ بهمن، اسپری گاز فلفل بوده است. با این حال او درباره اینکه فرد بازداشتشده همان دانشآموز است یا خیر، توضیحی نداد.
تشکل دانشآموزان انقلابی تهران روز پنجشنبه با انتشار فراخوانی از دانشآموزان، معلمان و خانوادهها خواست که به «حملههای شیمیایی و مسمومیتهای سریالی و عمدی دانشآموزان» با اعتراض و اعتصاب سراسری پاسخ دهند.
در این بیانیه ضمن تسلیت به خانواده فاطمه رضایی، دانشآموزی که در قم در اثر مسمومیت جان باخت، آمده است: «این جنایت تروریستی اخیر جمهوری اسلامی در دانشگاهها و مدارس، دلیلی جز ایجاد ترس در میان انقلابیون و مشخصا دانشآموزان و دانشجویان که جزء نیروهای محرکه اصلی انقلاب زن، زندگی، آزادی بودهاند، ندارد.»
تشکل دانشآموزان انقلابی تهران با تاکید بر اینکه مسمومسازی دختران «انتقام مرتجعین» از دانشآموزان و دانشجویان انقلابی است، خواستار توقف فوری این «جنایت برنامهریزیشده» و معرفی همه افراد و ارگانهای دخیل در آن شد.
دانشآموزان انقلابی در ادامه نیز اعلام کردند که بهجای حضور در مدرسه، اعتراضها را به همراه خانوادهها و معلمان ادامه میدهند و در فراخوان اعتراضهای سراسری و خیابانی سهشنبه ۱۶ اسفند و چهارشنبه ۱۷ اسفند که همزمان با هشتم مارس، روز جهانی زن است، شرکت میکنند.
پیشتر، شورای هماهنگی تشکلهای صنفی در فراخوانی از عموم فرهنگیان دعوت کرده بود که در اعتراض به سریال مسمومسازی دانشآموزان و برای پیگیری مطالبههای خود روز سهشنبه تجمع اعتراضی برگزار کنند.
سازمانهای حقوق بشر: این فاجعه را تمام کنید
مسمومیتهای زنجیرهای دختران دانشآموز، موجی از واکنشها را در میان افراد، سازمانهای حقوق بشری و تشکلهای صنفی در ایران و در سطح بینالمللی درپی داشته است.
سازمان عفو بینالملل در بیانیهای اعلام کرد که مسمومیت صدها دانشآموز دختر در مدارس ایران به مرحله هشدار رسیده است و این حملات نگرانی از افزایش خشونت علیه زنان و دختران برای دفاع از حقوق خود را افزایش میدهد.
صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) نیز در توییتی به این موضوع واکنش نشان داد و نوشت: «اینگونه حوادث میتواند تاثیر منفی بر نرخ بالای آموزش کودکان، بهویژه دختران که در دهههای اخیر به دست آمده است، بگذارد.»
بیش از ۲۷۰ سینماگر، روزنامهنگار، کنشگر مدنی و هنرمند نیز در بیانیهای مسمومیتهای سریالی دختران را «فاجعه» خواندند و اعلام کردند که این اقدام هدفی جز ایجاد رعب و وحشت ندارد. امضاکنندگان این بیانیه با یادآوری اسیدپاشیهای اصفهان تاکید کردند که «ابعاد و زوایای این حملات وحشیانه طالبانی» بر حاکمیت پوشیده نیست، همچنان که در فاجعه اسیدپاشی نبود.
همزمان ۸۰ استاد دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در بیانیهای از مسئولان جمهوری اسلامی ایران خواستند که بدون پردهپوشی، سریع به مسمومیتهای دانشآموزان پایان دهند.
کانون نویسندگان ایران هم در بیانیهای به مسمومسازیهای زنجیرهای دختران واکنش نشان داد و اعلام کرد: «زنان این کشور در سه چهار دهه گذشته در معرض خشونت و سرکوبهایی بودهاند که بهراستی از طاقت بشری بیرون است. قتلهای موسوم به «ناموسی» و اسیدپاشی تنها مشتی نمونه خروار از این خشونتهای ددمنشانه است. در تمامی این موارد حاکمیت نهتنها تدبیری برای پایان دادن به این زنستیزی سلطهجویانه نیندیشیده که با ترویج خرافهپرستی، اندیشههای ارتجاعی و بهکارگیری سانسور گسترده به آن دامنه است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
کانون مدافعان حقوق بشر نیز درباره مسمومیتهای سریالی دختران در ایران به کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل نامه نوشت و با اشاره به حضور چشمگیر دختران دانشآموز در انقلاب «زن، زندگی، آزادی» از سازمان ملل خواست که از کلیه امکانات خود برای پایان دادن به چنین اعمال جنایتکارانهای استفاده کند.
مسمومیتهای سریالی دختران واکنشهای برخی از سیاستمداران خارجی را نیز درپی داشت. در یکی از آخرین اظهارنظرها، جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، مسمومیت دانشآموزان در مدارس را عمیقا نگرانکننده خواند و گفت: «خانوادهها و جهان باید بدانند چه اتفاقی افتاده است.»
ملاله یوسفزی، برنده جایزه صلح نوبل، نیز در توییتی به مسمومیتهای دختران واکنش نشان داد و نوشت: «مسمومیت صدها دختر دانشآموز ایرانی تلاشی وحشتناک و خشونتآمیز برای ترساندن زنان جوان از تحصیل و خاموش کردن صدای آنان است.»
فعالان حقوق بشر: دوربینهای مدارس حالا از کار افتادهاند؟
بهرغم اینکه مسمومیتهای زنجیرهای دختران در ایران ابعاد وسیعی پیدا کرده است، مسئولان از پاسخگویی شفاف به مردم و معرفی و مجازات عاملان این اقدام طفره میروند و همچنان وعده بررسی این موضوع در کمیتههای ویژه را میدهند و ادعا میکنند که مسمومسازیها کار «دشمنان» و «عوامل خارجی» است.
در سوی دیگر ماجرا، برای بسیاری از مردم این سوال مطرح است که اگر آنگونه که مسئولان میگویند سریال مسمومسازی دختران کار «دشمنان خارج از کشور» است، آیا شناسایی و دستگیری عوامل آن برای حکومتی که چندین دستگاه موازی اطلاعاتی و امنیتی دارد و مدعی تسلط کامل آنها بر شرایط است، کار دشواری است؟
بسیاری از فعالان مدنی، مدافعان حقوق کودک و کاربران رسانههای اجتماعی در روزهای گذشته ابعاد مختلف این موضوع را بررسی کردهاند. آنها میگویند بیشتر مدارس دخترانه به دوربینهای مداربسته مجهزند. نهادهای امنیتی در جریان خیزش انقلابی با استفاده از همین دوربینها دانشآموزان معترض را شناسایی، توبیخ و دستگیر کردند. اکنون نیز میتوانند با استفاده از همین دوربینها عاملان مسمومسازیها را شناسایی و معرفی کنند.
مصاحبه یکی از دختران مسمومشده مدرسهای در منطقه بلوار فردوس با روزنامه همشهری اثبات میکند که شناسایی عاملان با استفاده از دوربینها کار سختی نیست. این دانشآموز گفت: «خودم با چشم دیدم چیزی از پنجره به داخل کلاس انداختند. کلاس ما مشرف به حیاط است و قطعا کسی که این کار را کرده در حیاط مدرسه بوده است. بوی بدی تمام فضای کلاس را پر کرد و چون بچهها ترسیده بودند و به سمت در هجوم بردند، به سختی از کلاس خارج شدیم، اما در راهرو هم وضعیت همین بود و بوی بد همهجا پر شده بود.»
این سخنان نشان میدهد که مسمومسازیها از داخل یا محیط پیرامون مدرسهها انجام میشود، بنابراین شناسایی عاملان آن کاملا ممکن است، مگر اینکه ارادهای مبنی بر اینکه عاملان معرفی و مجازات نشوند در کار باشد.
نکته دیگری که تحلیلگران به آن اشاره میکنند، دسترسی به این حجم از گازهای مسمومکننده است که به گفته آنان نمیتواند کار یک فرد یا گروه معدود باشد. ازنظر آنان این اقدام به شکل سازمانیافته در یک مرکز فرماندهی متصل به قدرت هدایت میشود.
طی روزهای اخیر بسیاری از ناظران نیز انگشت اتهام را به سمت آتش بهاختیارهای محبوب علی خامنهای گرفتند و میگویند هدف مسمومسازی دختران، خانهنشین کردن آنان پس از انقلاب ژینا است.
با گستردهتر شدن دامنه مسمومیتها در شهرهای مختلف ایران، تلاش هماهنگ حکومتیها برای برائت جستن از این اقدام نیز بیشتر شده است، انسیه خزعلی، معاون ابراهیم رئیسی در امور زنان و خانواده، در دومین واکنش خود به مسمومیت دختران، این اقدام را بار دیگر به «دشمنان» نسبت داد و مدعی شد که این کارها با هدف «بهرهبرداری سیاسی» انجام میشود.
حسین نوری همدانی، از مراجع تقلید، نیز در دیدار با احمدرضا رادان، فرمانده کل انتظامی جمهوری اسلامی، گفت: «دشمنان به بهانه مسمومیت در مدارس به دنبال ضعیف نشان دادن ما هستند.»
در روزهای پیش نیز شمار دیگری از مسئولان حکومتی، مسمومیتهای سریالی را به «دشمنان» نسبت داده بودند، اما واکنش برخی افراد نزدیک به حکومت در داخل ایران این ادعاها را زیر سوال میبرد؛ رسول منتجبنیا، فعال سیاسی اصلاحطلب، در گفتوگو با سایت رویداد ۲۴ این سوال را مطرح کرد: «سیستمی که ریگی را در آسمان شکار میکند، چرا عاملان مسمومیت دانشآموزان را دستگیر نمیکند؟»
توییتهای معصومه ابتکار و آذر منصوری، فعالان اصلاحطلب که نزدیک به حاکمیتاند و این موضوع را با اسیدپاشیهای اصفهان مقایسه کردهاند نیز آشکار میکند که عاملان مسمومسازی دختران در هسته مرکزی حکومت حضور دارند.
ابتکار در توییتی نوشته بود: «یک بار برای همیشه حجت را بر متحجران ضد زن تمام کنید.»
واکنش آذر منصوری نیز به مسمومیتها این بود: «اگر همان موقع عاملان این حملات شناسایی و محاکمه میشدند، دوباره امروز عدهای واپسگرا و متحجر به جان دختران معصوم ما در مدارس نمیافتادند.»