رزا اوتنبایوا، نماینده ویژه دبیرکل و رئیس هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما)، در بیانیه‌ای به مناسبت هشتم مارس، روز جهانی همبستگی زنان در جهان، خواستار پایان فوری محدودیت‌ها بر حقوق و آزادی‌های زنان و دختران در افغانستان شد. رئیس یوناما در این بیانیه به طالبان هشدار داد که پیامد محدود کردن زنان انزوای افغانستان در عرصه ملی و بین‌المللی خواهد بود.

اوتنبایوا در این بیانیه افزود: «حبس کردن نیمی از جمعیت کشور در خانه‌ در یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های انسانی و اقتصادی جهان و اقدامی زیا‌ن‌بار در سطح ملی است.» او تاکید کرد این ممنوعیت‌ها نه‌تنها زنان و دختران امروز، بلکه نسل‌های بعدی افغانستان را هم به فقر و وابستگی به کمک محکوم خواهد کرد. 

رئیس یوناما توضیح داد که دفتر معاونت سازمان ملل در یک سال و شش ماه گذشته، پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، روندی تقریبا مداوم از صدور احکام و اقدام‌های تبعیض‌آمیز علیه زنان را به ثبت رسانده است.

در بیانیه یوناما آمده که محدودیت‌های وضع‌شده از سوی طالبان برای زنان افغانستان با تعهدات مندرج در اسناد مربوط به حقوق بشر و آزادی‌های اساسی که افغانستان یکی از کشورهای امضاکننده و ملزم به رعایت آن است، در تضاد قرار دارد.

طالبان با اینکه از آغاز سلطه خود بر افغانستان پیوسته به دنبال کسب رضایت سازمان ملل و جامعه جهانی و به دست آوردن کرسی نمایندگی افغانستان در سازمان ملل متحدند، با اعمال محدودیت‌های شدید بر زنان، قوانین و اصولی را که دولت پیشین افغانستان در سازمان ملل به آن‌ها متعهد شده بود، نقض کرده‌اند. 

به گفته رزا اوتنبایوا، «افغانستان تحت سلطه طالبان سرکوب‌کننده‌ترین کشور جهان در عرصه حقوق زنان باقی مانده است». او در این بیانیه تصریح کرد: «بسیار ناراحت‌کننده است که روش‌های عامدانه و سازمان‌یافته آن‌ها برای منزوی کردن زنان و دختران افغان از اجتماع را شاهدیم.»

الیسون دیویدیان، نماینده ویژه زنان سازمان ملل متحد در افغانستان، هم در این بیانیه، به پیامدهای منفی محدودیت‌ها برای زنان پرداخت و گفت: «تاثیر و پیامد آسیب‌هایی که طالبان بر مردم افغانستان وارد می‌کنند، فراتر از زنان و دختران است؛ این بر همه افغان‌ها تاثیر می‌گذارد و تا چندین نسل احساس خواهد شد.» او تاکید کرد که برای ساختن یک افغانستان فراگیر، صلح‌آمیز و امیدوارکننده، حقوق زنان و دختران باید فورا احیا شود.

به گزارش یوناما، در حال حاضر ۱۳.۸ میلیون زن در افغانستان به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند که برای تامین بیشتر این کمک‌ها به کارکنان زن نیاز است اما در چنین وضعیتی، طالبان فعالیت زنان امدادرسان در نهادهای غیردولتی ملی و بین‌المللی را ممنوع کرده‌اند و تلاش‌های سازمان‌های امدادرسان و سازمان ملل متحد برای لغو این تصمیم طالبان تاکنون به نتیجه نرسیده است.

طالبان فقط در مورد کار زنان در عرصه بهداشت و آموزش استثناهایی را قائل شده‌اند که آن هم با محدودیت‌هایی چون همراه داشتن محرم شرعی و حجاب اجباری همراه است.

این گروه از سپتامبر ۲۰۲۱ تاکنون، حق آموزش را از دختران بالاتر از کلاس ششم سلب کرده و در آخرین تصمیمشان در دسامبر ۲۰۲۲، ورود دختران به دانشگاه‌ها را نیز ممنوع کردند.

دفتر معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان، علاوه بر محدودیت آموزش و کار که پیامدهای فیزیکی، روانی، اجتماعی و اقتصادی وحشتناک برای زنان و خانواده‌ها دارند، در مورد رفتار طالبان با فعالان حقوق زنان در افغانستان نیز ابراز نگرانی کرده است.

طالبان در یک سال و شش ماه گذشته، ده‌ها زن معترض را به دلیل اعتراض و فعالیت دادخواهانه علیه تصمیم‌های طالبان بازداشت و شکنجه کرده‌اند. در حال حاضر نیز برخی از زنان فعال از جمله نرگس سادات، از زنان معترض در کابل، در بند طالبان است.