جاکارتا شلوغ، آلوده، و زلزله‌خیز است و به‌سرعت دارد در دریای جاوه نشست می‌کند، معضل‌هایی که بی‌شباهت به وضعیت تهران نیست. اکنون دولت اندونزی درصدد است پایتخت این کشور را به جزیره بورنئو منتقل کند.

به گزارش آسوشیتدپرس، مقام‌های اندونزی می‌گویند کلان‌شهر جدید یک «شهر جنگلی پایدار» است که محیط زیست را در مرکز توسعه‌اش قرار می‌دهد و قرار است تا سال ۲۰۴۵، انتشار کربن در آن به صفر برسد.

اما حامیان محیط زیست هشدار می‌دهند که این اقدام به جنگل‌زدایی گسترده منجر می‌شود و زیست‌بوم گونه‌های در معرض خطر مانند اورانگوتان‌ها و محل زندگی جوامع بومی را تهدید می‌کند.

آسوشیتدپرس در گزارشی به دلایل تغییر پایتخت، طرح‌های دولت و علت نگرانی فعالان زیست‌محیطی در مورد اثر آن بر طبیعت، گونه‌های در معرض خطر و جوامع بومی می‌پردازد.

چرا پایتخت اندونزی از جاکارتا به بورنئو منتقل می‌شود؟

جاکارتا ۱۰ میلیون نفر جمعیت دارد و حومه این کلان‌شهر سه برابر این رقم را در بر می‌گیرد. گفته می‌شود جاکارتا بالاترین سرعت نشست زمین در جهان را دارد و با ادامه روند فعلی، برآورد می‌شود که تا سال ۲۰۵۰، یک‌سوم این شهر زیر آب خواهد رفت. علت اصلی این معضل برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی است، اما با تغییرات اقلیمی و بالا آمدن سطح دریای جاوه، این روند تسریع شده است.

هوا و آب‌های زیرزمینی این شهر به‌شدت آلوده است، شهر مدام دچار سیلاب و آب‌گرفتگی می‌شود و خیابان‌هایش چنان شلوغ و پرترافیک است که برآورد می‌شود سالانه حدود ۴.۵ میلیارد دلار برای اقتصاد اندونزی هزینه دارد.

پایتخت جدید چگونه شهری است؟

جوکو ویدودو، رئیس‌جمهوری اندونزی، در نظر دارد شهر نوسانتارا (یک واژه جاوه‌ای قدیمی به‌معنای مجمع‌الجزایر) را بنا کند که نیازمند احداث ساختمان‌های دولتی و خانه‌‌سازی است.

برآوردهای اولیه حاکی از آن است که بیش از ۱.۵ میلیون کارمند دولت به این شهر منتقل خواهند شد.

به گفته رئیس اداره پایتخت ملی نوسانتارا، پایتخت جدید مفهوم «شهر جنگلی» را مدنظر خواهد داشت و ۶۵ درصد منطقه دوباره جنگل‌کاری می‌شود.

پیش‌بینی می‌شود این شهر در ۱۷ اوت سال آینده، هم‌زمان با روز استقلال اندونزی، افتتاح شود. مسئولان پایتخت جدید می‌گوید مراحل نهایی شهر احتمالا تا پیش سال ۲۰۴۵، صدمین سالگرد استقلال این کشور، تکمیل نمی‌شود.

چرا فعالان محیط زیست نگران‌اند؟

برخی نگران‌اند که ساخت یک شهر ۲۵۶ هزار هکتاری در استان کالیمانتان شرقی بورنئو، زیستگاه حیات‌وحش متنوع این منطقه از جمله اورانگوتان و پلنگ را به خطر بیندازد.

دیده‌بان جنگل‌های اندونزی، سازمانی غیردولتی که مسائل جنگلبانی را رصد می‌کند، در گزارشی در نوامبر ۲۰۲۲، هشدار داد که بیشتر مناطق جنگلی پایتخت جدید «جنگل‌های تولیدی» محسوب می‌شوند، به این معنا که می‌شود برای آن مجوز فعالیت‌های جنگلبانی و استخراج و تولید چوب صادر کرد که به جنگل‌زدایی بیشتر منجر خواهد شد.

در ادامه این گزارش آمده است در حال حاضر هیچ اطمینانی وجود ندارد که از جنگل‌های طبیعی باقی‌مانده در منطقه پایتخت جدید حفاظت خواهد شد.

بر جوامع بومی چه تاثیری می‌گذارد؟

به‌دلیل ساخت‌و‌سازها، دست‌کم پنج روستا با بیش از ۱۰۰ بومی بالیک جابه‌جا شده‌اند، و پیش‌بینی می‌شود با گسترش منطقه ساخت، روستاییان بیشتری آواره شوند.

دولت مدعی است پایتخت جدید از حمایت روسای جوامع محلی برخوردار است، و افرادی که از زمینشان برای احداث شهر جدید استفاده می‌شود غرامت دریافت کرده‌اند.

اما سیبوکدین، یکی از روسای بومی، می‌گوید احساس می‌کنند وادار شده‌اند پولی را که دولت می‌دهد بگیرند، بدون اینکه بدانند این مبلغ چگونه محاسبه شده و آیا منصفانه است یا خبر.