کتابخانه زن، تنها مرجع کتابخوانی زنان در شهر کابل، در پی فشارهای مکرر طالبان سرانجام روز دوشنبه ۲۲ اسفند تعطیل شد.

این کتابخانه که با همکار زنان کابل و افغان‌ها از سراسر افغانستان و جهان ایجاد شده بود، تنها مرکز اجتماع زنان علاقه‌مند به مطالعه و کسب علم در کابل بود.

ژولیا پارسی، از مسئولان کتابخانه زن، در فیس‌بوک نوشت: «با وجود فشارهای طالبان، ما تلاش کردیم در این کتابخانه را باز نگه داریم اما فشارهای طالبان بالاخره این روزنه مطالعه و روشنگری را بست.»

او می‌گوید که طالبان حداقل دو بار به کتابخانه زن هجوم برده و آن را بسته و کنترل آن را به دست گرفته بودند: «با این حال تلاش ما این بود تا نگذاریم که کتابخانه کاملا تعطیل شود. اما در نهایت در دو ماه گذشته کتابخانه تقریبا همیشه بسته بود و طالبان بر آن حاکم بودند.»

به گفته پارسی، علاوه بر فشارهای بیش‌ازحد طالبان، مشکلات اقتصادی نیز اجازه نداد این کتابخانه باز بماند و اگرچه تعدادی از زنان در داخل و تعدادی هم از خارج افغانستان حامیان مالی کتابخانه بودند، این حمایت در حدی نبود که بتواند تداوم فعالیت کتابخانه را امکان‌پذیر کند.

به باور ژولیا پارسی، کتابخانه زن تنها مرجعی برای کتابخوانی نبود. این مکان فضای تبادل نظر، گفت‌وگو و شکل‌گیری فعالیت‌های اعتراضی علیه محدودیت‌ها بر زنان را هم فراهم می‌کرد. 

کتابخانه زن اواخر اوت ۲۰۲۲ در منطقه پل سرخ در غرب کابل افتتاح شد. در این کتابخانه که با کمک‌های مالی شخصی زنان آغاز به کار کرد، در ابتدا حدود دو هزار نسخه کتاب جمع‌آوری شد. پس از آن، تعدادی کتاب دیگر نیز به این کتابخانه اهدا شد.

این کتابخانه را جنبش خودجوش زنان معترض ایجاد کرد که در زمینه اعتراض‌ به محدودیت‌های طالبان برای زنان فعال بود. در آن زمان، قرار بود این کتابخانه علاوه بر ارائه کتاب برای مطالعه، زمینه فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی را برای زنانی که از تحصیل محروم شده‌اند، فراهم کند. اما با حملات متعدد طالبان روبرو شد و طالبان مدام آن را تعطیل می‌کردند.

فرهنگ ایجاد کتابخانه‌های خودجوش پس از سلطه طالبان در کابل شکل گرفت. یک گروه و پسران و دختران جوان در فراخوانی از شهروندان افغانستان در داخل و خارج درخواست کردند برای ایجاد کتابخانه‌ای به نام «کاج» کتاب اهدا کنند. این فراخوان با استقبال گسترده مردم روبرو شد و هزاران جلد کتاب به این کتابخانه اهدا شد. با این حال طالبان که با هرنوع فعالیت اجتماعی که زنان و دختران در آن حضور داشته باشند، مخالف‌اند، جلو فعالیت چنین کتابخانه‌هایی را می‌گیرند.