اگرچه امیر قلعه‌نویی تیمی پرستاره را تحویل می‌گیرد، اما این تیم ملی به آشفتگی فنی دچار شده است و قلعه‌نویی باید بنای فنی یک تیم تازه را بسازد. این کار، پروژه فنی دشواری در تیم ملی است و شاید قلعه‌نویی راه آسانی را انتخاب کند و حتی به سمت چنین پروژه‌ای نرود و فقط مربی بازی‌های پیش رو باشد، نه مربی‌ برای ساخت تیم، تنظیم بازی و تعریف و اجرای پروژه‌ای فنی.

بازگشت فوتبال ایران به گزینش مربی ایرانی پس از حدود ۱۳ سال،  فقط یک انتخاب با خواست و تصمیم فدراسیون فوتبال نیست، بلکه نشانه‌ای از وضعیت بحران اقتصادی، ناکامی در روابط بین‌الملل، سلیقه نازل جاری و بی‌اهمیت شدن سرگرمی فوتبال در ایران است؛ تصویری کوچک اما نمادین از وضعیت اقتصادی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران.

فدراسیون فوتبال ایران که امیر قلعه‌نویی را برای مسند سرمربی تیم ملی انتخاب کرده است، گرایش چندانی به گزینش مربی ایرانی نداشت، چون مهدی تاج در بیش از یک دهه اخیر، دست‌کم با مزایای کار با مربیان خارجی آشنا شده است. اما این فدراسیون حتی در مذاکره و استخدام فلیکس سانچز که فقط تجربه مربیگری در تیم ملی قطر داشت، ناتوان بود. او با قرارداد سالیانه دو و نیم میلیون دلاری به اکوادور رفت و فدراسیون چاره‌ای جز انتخاب مربی ایرانی نداشت تا بیش از این تیم ملی را بدون سرمربی رها نکرده باشد.

فروکش کردن تب فوتبال در میانه جنبش اعتراضی سراسری در ایران، انتخاب مربی تیم ملی را برای بسیاری از هواداران فوتبال بی‌اهمیت کرده است، وگرنه فدراسیون پس از انتخاب مربی ایرانی برای تیم ملی، با انتقادهای مفصلی مواجه می‌شد.

هرچند کارلوس کی‌روش، زمانی که برای جام جهانی قطر دوباره سرمربی تیم ملی ایران شد، پروژه کوتاه‌مدت و ناموفقی را پشت سر گذاشت، دوران هشت ساله مربیگری او در این تیم چنان فضای فنی و حرفه‌ای متفاوتی ساخت که بخت نشستن مربی ایرانی روی نیمکت تیم ملی را از بین برده بود. اما فدراسیون فوتبال در ماه‌های اخیر برای انتخاب مربی خارجی با بن‌بست‌هایی مواجه می‌شد و سرانجام به انتخاب مربی ایرانی تن داد.

با توجه به تحریم‌های بانکی علیه جمهوری اسلامی ایران، استخدام مربی خارجی بحران‌های بزرگی برای فدراسیون فوتبال ایجاد می‌کرد؛ مثل انتخاب مارک ویلموتس که فدراسیون نمی‌توانست از مسیری قانونی دستمزد او را پرداخت کند و سرانجام ویلموتس با شکایت علیه فدراسیون، توانست یک‌طرفه قرارداد خود را فسخ کند و خسارت بزرگی به فدراسیون وارد شد. پس از ویلموتس، فدراسیون فوتبال به سمت انتخاب مربی ایرانی رفته بود و امیر قلعه‌نویی گزینه نهایی برای نیمکت تیم ملی بود. اما قلعه‌نویی سرمربی وقت سپاهان اصفهان بود و این باشگاه با جدایی مربی‌اش مخالفت کرد. پس از شکست مذاکرات برای استخدام قلعه‌نویی، فدراسیون دراگان اسکوچیچ را انتخاب کرد. اسکوچیچ بر مبنای سال‌ها حضورش در فوتبال ایران، حاضر بود قرارداد ریالی امضا کند و فدراسیون برای همکاری با او کار آسانی پیش رو داشت. اسکوچیچ با آنکه  مربی خارجی بود، انعطاف داشت و برای موقعیت ممتاز حرفه‌ای که در ایران به دست آورده بود، با فدراسیون همکاری می‌کرد.

در تیم ملی فوتبال ایران با ستاره‌هایی که دوران طولانی با کارلوس کی‌روش همکاری کرده‌اند، به سختی مربی ایرانی پذیرفته می‌شود. امیر قلعه‌نویی که همیشه سعی می‌کند با تحمیل شخصیت حرفه‌ای خود به بازیکنان، آن‌ها را مدیریت کند، در تیم ملی کار آسانی در مقابل ستاره‌ها نخواهد داشت. قلعه‌نویی برای جبران کمبودهای فنی به سمت استخدام دستیاران خارجی می‌رود، اما سرانجام سرمربی تیم باید شخصیت مقبولی برای ستاره‌های مشهور نسل جدید تیم ملی باشد و کسی نمی‌داند قلعه‌نویی چگونه می‌تواند در مدیریت تیم موفق شود.

در دوره مربیگری دراگان اسکوچیچ، بازیکنان مطرح تیم ملی با استفاده از قدرت اندک سرمربی در اداره تیم، جایگاهی فراتر از بازیکن به دست آورده بودند و جو تیم ملی در دوران مربیگری اسکوچیچ گاهی پرتنش می‌شد، اما موفقیت تیم با مربیگری او، سرپوش بحران‌های درون‌تیمی بود.

امیر قلعه‌نویی حدود ۱۶ سال پیش فرصت سرمربیگری در تیم ملی را به دست آورده بود و در آن دوران که اوج موفقیت‌های باشگاهی‌اش در مربیگری بود، با انتقادهای بسیاری در این جایگاه مواجه شد. این ‌بار، او نه در اوج حرفه‌ای است و نه مربی جوان و باانگیزه‌ای محسوب می‌شود. سال‌ها است که او از تصویر مربی موفق باشگاهی فاصله گرفته و به سختی می‌تواند اعتماد فنی بازیکنان تیم ملی را جلب کند.

مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال، که چندان مشتاق انتخاب قلعه‌نویی برای تیم ملی نبود، احتمالا نمی‌تواند یا نمی‌خواهد حامی سرسختی برای مربی ایرانی تیم در آینده باشد و این بی‌پشتوانه بودن سرمربی، کار قلعه‌نویی را سخت‌تر خواهد کرد.

تیم ملی در روزهای آغازین ۱۴۰۲ باید دو بازی تدارکاتی در فیفا انجام دهد. بازی با روسیه قطعی شده است، اما حریف دوم تیم ملی که شاید عراق باشد، هنوز مشخص نیست. قلعه‌نویی می‌داند که فدراسیون در برنامه‌ریزی برای بازی‌های تدارکاتی هم قدرت ندارد و تیم ملی در دوران مربیگری اسکوچیچ هم از کمبود بازی‌های تدارکاتی لطمه می‌خورد؛ هرچند، اسکوچیچ چندان گرایشی به برگزاری بازی‌های تدارکاتی نداشت.

تیم ایران با امیر قلعه‌نویی، حرکت پرخطری را به سمت جام ملت‌های آسیا و جام جهانی آغاز کرده است. بدون ساخت فوتبالی در قواره موفقیت در این دو مسیر و بدون ساخت تیمی تازه با ستاره‌های سابق و جدید تیم، کار تیم ملی بسیار سخت‌تر از دهه اخیر خواهد شد.