لئوناردو داوینچی ممکن است فرزند یک زن برده باشد. این احتمالا را كارلو وچه، استاد دانشگاه ناپل ایتالیا، مطرح کرده است. 

این نظریه قبلا نیز مطرح شده است، اما این بار شاید قانع‌کننده‌ترین مدرکی که تاکنون در تقویت احتمال برده بودن مادر این نقاش و مجسمه‌ساز و معمار بزرگ ایتالیایی پیدا شده باشد، به دست آمده است. 

کتاب جدید وچه با عنوان «لبخند کاترینا» از کشف جدید او درباره اجداد داوینچی که برای مدت‌ها موضوع بحث کارشناسان بوده است، پرده برمی‌دارد. 

داوینچی بیشتر به‌دلیل آثار هنری و آزمایش‌ها و اختراع‌های آینده‌نگرانه‌اش که در زمانه خود پیشگام بودند، شناخته می‌شود. نقاش بزرگ ایتالیا که در سال ۱۴۵۲ متولد شد، همواره سوژه بحث‌های کارشناسان تاریخ و هنر بوده است، چرا که تاکنون پژوهشگران فقط درباره زمان تولد و نام والدین او به توافق رسیده‌اند. 

اعتقاد بر این است که پدر داوینچی سردفتر یک اداره اسناد رسمی فلورانسی به نام سر پیرو داوینچی باشد. همچنین گمان می‌شود که مادر او رعیت اهل توسکان به نام کاترینا بوده است. وچه اکنون این تئوری را پیش کشیده است که کاترینا یک برده آزادشده بود. 

وچه به خبرگزاری فرانسه گفت:‌ «مادر لئوناردو یک برده چرکسی بود که او را از شهر و دیارش در کوهستان‌های قفقاز آورده بودند و چندین بار در قسطنطنیه و بعد ونیز خرید و فروش شده بود تا اینکه به فلورانس رسید. او در فلورانس ایتالیا پیرو داوینچی، سردفتر جوان، را ملاقات کرد و بعد اسم پسرشان را لئوناردو گذاشتند.»

چرکس نام قومی از اقوام شمال‌ غرب قفقاز است و چنان که در دانشنامه بریتانیکا آمده است، در آن زمان تحت تسلط تاتارهای کریمه بود. 

وچه ادعاهای خود را بر اساس سندی نوشته پدر داوینچی مطرح کرده است. سند مورد نظر به تاریخ ۱۴۵۲، خواستار رهایی کاترینا می‌شود تا بتواند «آزادی‌اش را بازیابد و کرامت انسانی خود را به دست آورد.» 

وچه معتقد است که این سند ثابت می‌کند که پدر هنرمند شهیر ایتالیا، زمانی که کاترینا هنوز برده بود عاشقش بود؛ کسی که فرزندی به اسم لئوناردو را به کاترینا داد و در عین حال، کسی بود که به آزادی کاترینا کمک کرد. 

پائولو گالوزی، کارشناس تاریخ از آکادمی علمی لینچی در رم، در حمایت از این نظریه، گفته است که این سند «به مراتب متقاعدکننده‌ترین» مدرک به شمار می‌رود. 

مارتین کمپ، محقق برجسته و پژوهشگر عمده درباره لئوناردو داوینچی و استاد تاریخ در دانشگاه آکسفورد، به شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت: «در مواردی ادعا شده است که مادر لئوناردو برده بود. این با نیاز به یافتن یک امر استثنایی و خارق‌العاده درباره پیشینه لئوناردو مطابقت دارد و پیوند با برده‌داری با پرسش‌های موجود همخوانی دارد.» 

گالوزی در ادامه توضیح داد که علی‌رغم کیفیت و اعتبار بالای اسناد، به‌دلیل نداشتن دی‌ان‌ای هنوز نمی‌توان با قاطعیت صحت این نظریه را تایید کرد.