جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران، دوشنبه، ۲۰ مارس (۲۹ اسفند)، در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو گفت که نقض حقوق بشر و تخلفات مقام‌های ایرانی می‌تواند جنایت علیه بشریت باشد.

جاوید رحمان همچنین گفت که گزارش او به این شورا در مارس ۲۰۲۲ و گزارش کنونی‌اش، نتیجه‌گیری قطعی او را بر اساس قوانین بین‌المللی، مبنی بر پاسخگو نبودن مقام‌های تهران در مورد نقض جدی حقوق بشر و جنایت، ثابت می‌کند.

او افزود که گستردگی و شدت نقض حقوق بشر مقام‌های جمهوری اسلامی ایران، به‌ویژه پس از مرگ مهسا امینی، حاکی از ارتکاب احتمالی جنایات بین‌المللی، به‌ویژه جنایت علیه بشریت، از قبیل قتل، حبس، ناپدیدسازی قهری، شکنجه، تجاوز و خشونت جنسی و سرکوب است.

در میانه سخنرانی جاوید رحمان، تصاویر مهسا امینی در روزنامه‌‌های داخل ایران، و تصویرهایی از اعتراضات دانشجویان و معترضان اعدام‌شده پخش شد.

جاوید رحمان خطاب به شورای حقوق بشر مستقر در ژنو گفت که شواهدی در دست دارد که مهسا امینی «بر اثر ضرب‌و‌شتم پلیس گشت ارشاد» جان خود را از دست داده است.

گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران در بخشی از سخنانش گفت که علاوه بر فاجعه آشکار ۱۶ سپتامبر (مرگ مهسا -ژینا- امینی)، عمیقا نگران نقض مداوم و فزاینده حقوق بشر در ایران‌ است که مواردی را مانند افزایش شدید اعدام‌ها، به‌ویژه افزایش اعدام متهمان مرتبط با جرائم مواد مخدر، اعدام مستمر افرادی که در کودکی به اعدام محکوم شده‌اند، از سرگیری اعدام‌ها در ملاءعام و استفاده ناعادلانه از مجازات اعدام علیه افراد متعلق به اقلیت‌های قومی و مذهبی در سال ۲۰۲۲، شامل می‌شود.

جاوید رحمان همچنین گفت که دست‌کم ۵۰۰ نفر، از جمله ۱۳ زن و دو نفر که در کودکی به اعدام محکوم شده‌ بودند، در ۲۰۲۲ اعدام شدند که بیشترین تعداد اعدام در پنج سال گذشته است. از ژانویه ۲۰۲۳ نیز ۱۴۳ نفر در پی محاکمه‌های به‌شدت ناعادلانه اعدام شدند.

جاوید رحمان در بخشی از سخنانش گفت که نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران با گلوله‌های جنگی، گلوله‌های ساچمه‌ای و سایر گلوله‌های فلزی مستقیما به سوی معترضان غیرمسلح و مسالمت‌آمیز، از جمله به سمت بسیاری از کودکان و جوانانی که هیچ تهدیدی برای نیروهای امنیتی به‌شمار نمی‌رفتند، و نیز به سمت ناظران و کسانی که در حال فرار بودند، شلیک کرده‌‌اند.

به گفته جاوید رحمان، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران معترضان، از جمله کودکان، را تا حد مرگ مضروب کرده‌اند و در جریان سرکوب‌ها، دست‌کم ۵۲۷ نفر، از جمله ۷۱ کودک، کشته و صدها معترض به شدت مجروح شده‌اند.

به گزارش خبرگزاری رویترز، علی بحرینی، سفیر ایران در شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو، در واکنش به سخنان جاوید رحمان گفت که این اتهامات «تخیلی» است و ایران در شورای حقوق بشر هدف قرار گرفته است.

جاوید رحمان با رد ادعای جمهوری اسلامی ایران درباره سیاسی بودن گزارشش، از همکاری نکردن جمهوری اسلامی با او ابراز تاسف کرد.