در پی زندانی شدن مطیع‌الله ویسا، کنشگر اجتماعی در عرصه آموزش دختران و چند کنشگر مدنی و خبرنگار دیگر در افغانستان، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، روزچهار‌شنبه نهم فروردین (۲۹ مارس)، در بیانیه‌ای خواستار آزادی آنان شد. 

جرمی لارنس، سخنگوی شورای حقوق بشر سازمان ملل، بازداشت‌های خودسرانه و بدون طی مراحل قانونی در حاکمیت طالبان را خلاف حقوق بشر و قوانین بین‌المللی خواند و گفت که هیچ‌کس نباید به‌دلیل صحبت در دفاع از حقوق اساسی خود و حقوق دیگران بازداشت شود. لارنس با اشاره به شیوه بازداشت افراد در حکومت طالبان افزود: «دستگیری یا بازداشت به‌عنوان مجازات برای انجام اعمال مشروع حقوق اساسی مانند حق آزادی عقیده و بیان، بر‌اساس قوانین بین‌المللی حقوق بشر، خودسرانه است.»

افراد ناشناس‌، روز دوشنبه هفتم فروردین، مطیع‌الله ویسا، رئیس بنیاد راه قلم را که برای حق تحصیل دختران در افغانستان کار می‌کند، بازداشت کردند. افراد طالبان یک روز پس‌ از آن، دو برادر ویسا را نیز بازداشت و پس از چند ساعت آزاد کردند.

علاوه بر این، طالبان در یک ماه گذشته رسول عبدی، استاد دانشگاه و فعال در رسانه‌های اجتماعی را نیز به‌دلیل نوشتن مطالب انتقادی و مبارزه علیه تبعیض و خشونت بازداشت کردند. همچنین از سرنوشت نرگس سادات، فعال حقوق زنان که افراد طالبان بیش از یک ماه پیش بازداشت کرده‌اند نیز اطلاعی در دست نیست.

شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد بازداشت بدون دلیل و بدون رعایت قوانین و حقوق بشر را محکوم کرده و گفته است که علاوه بر ویسا، سایر فعالان و روزنامه‌نگاران نیز بدون ارائه هیچ اطلاعاتی در‌مورد محل نگهداری، وضعیت رفاهی یا اتهام‌هایشان، بازداشت شده‌اند.

سخنگوی شورای حقوق بشر سازمان ملل با اشاره به این نکات، در این بیانیه تاکید کرده است که «حقوق بشری زندانیان، به‌ویژه حق اطلاع از دلیل دستگیری در زمان بازداشت، حق اطلاع فوری از هرگونه اتهام علیه آن‌ها و همچنین حق دسترسی به خانواده و وکیل مدافع، باید رعایت شود.»

طالبان معمولا به فرد بازداشت‌شده یا خانواده و نزدیکان او اطلاعاتی در‌‌مورد دلیل بازداشت نمی‌دهند و افراد بازداشت‌شده اجازه دسترسی به وکیل مستقل را نیز ندارند. خانواده نرگس سادات، یکی از افراد بازداشت شده به دست نیروهای طالبان، دو هفته پس از بازداشت او، به ایندیپندنت فارسی گفتند که برای یافتن دخترشان به ادارات مختلف طالبان سر زده‌اند، اما هیچ‌یک از ادارات حتی نمی‌پذیرند که نرگس در نزد آن‌ها است. به این معنا که خانواده او تا آن زمان، هیچ اطلاعی از وضعیت سلامت و محل نگهداری او نداشتند.

جرمی لارنس با اشاره به برخوردهای غیرقانونی طالبان با فعالان اجتماعی و خبرنگاران، تاکید کرده است که افغانستان یکی از طرف‌های متعهد به معاهدات بین‌المللی حقوق بشر است و ازآنجایی ‌که این گروه اکنون حاکمان این کشور محسوب می‌شوند موظف‌اند تا به حق آزادی بیان و عقیده و آزادی اجتماعات مسالمت‌آمیز احترام بگذارند و این حقوق را تضمین کنند.

شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در این بیانیه همچنین خواستار به رسمیت شناختن حق دسترسی به تحصیل و کار زنان شده است. این در حالی است که با آغاز سال جدید خورشیدی، دومین سال تحصیلی بدون حضور دختران در مدارس متوسطه و دبیرستان آغاز شد. امسال علاوه بر دختران دانش‌آموز، دختران دانشجو نیز اجازه ادامه تحصیل ندارند. طالبان در آبان ماه سال گذشته، کار و فعالیت زنان در نهادهای غیردولتی داخلی و بین‌المللی را نیز منع کردند.