شورای امنیت سازمان ملل متحد روز پنجشنبه، ۱۷ فروردین (۶ مارس)، نشستی درمورد ممنوعیت کار زنان در ادارات سازمان ملل متحد در افغانستان برگزار کرد. در این نشست، نمایندگان کشورهای غربی ادامه روند کمکرسانی به افغانستان بدون حضور زنان را «غیرممکن» خواندند و بر ضرورت رسیدن به یک راهحل اساسی که بتواند بدون امتیازدهی به طالبان، امکان کار زنان را فراهم کند، تاکید کردند.
نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد هرچند پشت درهای بسته برگزار شد و جزئیات کامل آن هنوز منتشر نشده است، اما صحبتهای برخی از نمایندگان حاضر در این نشست با رسانهها، نشان میدهد که اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد از تصمیم اخیر طالبان خشمگیناند اما در یافتن راهحلی برای متقاعد کردن طالبان به لغو این تصمیم یا تصمیمهای مشابه آن، هنوز به نتیجه موثری نرسیدهاند.
واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در سازمان ملل متحد، پس از این نشست به خبرنگاران در نیویورک گفت که ممنوعیت کار زنان افغان «همه را شوکه کرده است». او افزود که اعضای شورای امنیت بر اتخاذ یک موضع «مفید و متوازن» که شماری از نمایندگان دربرابر این تصمیم حکومت طالبان پیشنهاد کردند، توافق کردهاند.
در همین حال، باربارا وودوارد، سفیر بریتانیا در سازمان ملل متحد، با تاکید بر میزان بالای نیاز به کمکهای بشردوستانه در افغانستان گفت که «سازمان ملل متحد نمیتواند و نباید مجبور باشد که عملیات کمکرسانی را بدون حضور زنان، بهطور موثر انجام دهد». او افزود که دستور اخیر طالبان نشان میدهد این گروه «زنستیزی قرون وسطایی» را بر نیازهای بشردوستانه برتری میدهند.
نماینده بریتانیا پس از این نشست به رسانهها گفت: «فکر میکنم فشارها از طرق مختلف وارد خواهد شد و شورای امنیت باید نقشی ایفا کند. راهبردهای مختلف باید کنار هم قرار گیرد تا سعی شود این وضعیت را تغییر دهد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به نظر میرسد که سازمان ملل متحد با سماجت طالبان به دردسر افتاده است، زیرا از یکسو وضعیت وخیم بشری در افغانستان مستلزم کمکهای بشردوستانه است و از سوی دیگر، امکان مراوده و نزدیکی با حاکمان کنونی افغانستان بهدلیل کارنامه سیاهشان در زمینه زنان و حقوق بشر دشوار است. از قراین چنین برمیآید که سازمان ملل متحد و کشورهای غربی نمیخواهند طالبان را با کارنامه نقض حقوق بشرشان به رسمیت بشناسند و از سویی، طالبان با اعمال فشارهای بیشتر بر زنان، حتی در دفاتر سازمان ملل در افغانستان، تلاش میکنند تا کشورهای جهان را متقاعد به باجدهی کنند.
باربارا وودوارد، نماینده بریتانیا، در نیویورک به خبرنگاران گفت: «دولت بریتانیا احساس میکند گرفتار شده است، زیرا میخواهد به میلیونها افغان که نیاز مبرم دارند، کمک کند، اما نمیخواهد به طالبان مشروعیت بخشد.»
با این حال، استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل، به رسانهها گفت که سازمان ملل متحد بهجای اینکه دربرابر محدودیتهای وضعشده ازسوی طالبان ماموریت خود در افغانستان را متوقف کند، با کسانی که در قدرتاند (طالبان) برخورد خواهد کرد. او افزود: «ما مردم افغانستان را رها نخواهیم کرد، و همچنین اساس اصول بشردوستانه خود را زیر پا نخواهیم گذاشت. ما باید در مرزی بسیار ظریف و باریک حرکت کنیم.»
طالبان در آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۱، حضور دختران در مدارس متوسطه و دبیرستان را در سراسر افغانستان ممنوع کردند. در زمستان همان سال، تحصیل دختران در دانشگاهها و مراکز آموزشی نیز ممنوع شد. در ادامه، طالبان کارکنان زن در ادارت غیردولتی را از کار منع کردند، اما زنان کارمند در دفاتر سازمان ملل متحد در افغانستان، تا اوایل فروردین نیز به کارشان ادامه میداند و این ممنوعیت شامل حال آنان نبود؛ اما روز سهشنبه، ۱۴ فروردینماه، طالبان دستور منع کار زنان افغان در دفاتر سازمان ملل متحد را نیز صادر کردند.
این درحالی بود که طی سه ماه گذشته سازمان ملل متحد و کشورهای غربی درحال جدال با طالبان برسر ممنوعیت کار زنان امدادرسان بودند و هنوز این محدودیت رفع نشده، محدودیتی جدیتر از آن صادر شد. سازمان ملل متحد در این مدت تلاش کرد تا با ارسال هیئتهای با صلاحیت برای گفتوگو با طالبان، رهبری این گروه را متقاعد کند که برای رساندن کمک به میلیونها انسان نیازمند در افغانستان، مانع فعالیت زنان نشوند؛ اما این تلاشها هنوز به نتیجه نرسیده بودند که طالبان دستور آخری را صادر کردند.
این درحالی است که سازمان ملل متحد اعلام کرده در سال جاری دستکم ۲۸میلیون نفر در افغانستان به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند. به گفته باربارا وودوارد، «از هر سه نفر در افغانستان، زندگی دو نفر به کمکهای بشردوستانه متکی است».
کاترین راسل، رئیس صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف)، پس از نشست شورای امنیت سازمان ملل، به رسانهها گفت که بدون کارکنان زن، بحران انسانی در افغانستان تشدید خواهد شد. او افزود: «آنها (کارمندان زن) به جمعیتهایی دسترسی دارند که همکاران مردشان نمی توانند دسترسی پیدا کنند. آنها متخصصان تغذیه، سلامت جامعه و مددکاران اجتماعی، معلمان، ماموران واکسیناسیون، پرستاران، پزشکان و موارد دیگرند.»
در همین حال، سفارت آلمان برای افغانستان که درحال حاضر از برلین و دوحه فعالیت میکند، نیز در توییتی ممنوعیت کار زنان در ادارات سازمان ملل در افغانستان را «نقض شدید حقوق بشر» خواند.
به شدت ممنوعیت #طالبان از کار زنان در @UNAfghanistan محکوم میکند. این تصمیم یک نقض جدی دیگر از #حقوق_زنان است و میلیونها نفر را به خطر میاندازد. زنان در ارائه کمکهای انسانی در حیاتی هستند. ما با شرکای بینالمللی تلاش میکنیم تا قدمهای بیشتری را در این رابطه برداشته شود. https://t.co/u3czPdOfhp
— Germany in Afghanistan (@GermanyinAFG) April 6, 2023
در این توییت که به زبانهای انگلیسی، پشتو و فارسی منتشر شده، آمده است که این اقدام، یعنی ممنوعیت کار زنان، جان میلیونها نفر را در افغانستان به خطر میاندازد. سفارت آلمان اعلام کرده است که با «شرکای بینالمللی» برای برداشتن قدمهای بیشتر بهمنظور حل این معضل تلاش میکند.