انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا هیچ مشابهی در هیچ کجای دنیا ندارد. طولانی‌ترین کارزارهای انتخاباتی معمولا به زحمت یک ماه طول می‌کشند. اما رقابت دموکراتیک برای انتخاب قوی‌ترین سیاستمدار جهان هفت خان رستم دارد و بیش از یک سال توجه رسانه‌ها را به خود جلب می‌کند. ایرانیان نیز همیشه توجه ویژه‌ای به این رقابت داشته‌اند، به‌خصوص به این خاطر که ساکن کاخ سفید بر سرنوشت ما نیز مثل خیلی از مردم دنیا تاثیر می‌گذارد.
گام اول انتخابات البته تعیین نامزدهای هر یک از دو حزب اصلی جمهوری‌خواه و دموکرات است. در این‌که نامزد جمهوری‌خواهان همین رئیس‌جمهوری ی حاضر، یعنی دونالد ترامپ، خواهد بود تقریبا هیچ شکی نیست. مگر این‌که روند استیضاح او که همین امروز در مجلس نمایندگان آغاز شد، به جایی برسد - که با توجه به اکثریت جمهوری‌خواه در مجلس سنا بعید به نظر می‌رسد. البته برای اولین بار در ۲۷ سال گذشته، چهره‌هایی از حزب حاکم مقابل رئیس‌جمهوری ی خودشان قد علم کرده‌اند تا او را در انتخابات‌های مقدماتی به چالش بکشند. از جمله بیل ولد، فرماندار سابق ماساچوست، و جو والش، نماینده سابق کنگره از ایالت ایلینوی. اما رهبری سراسری حزب جمهوری‌خواه از ده ماه پیش محکم پشت سر ترامپ ایستاده و در خیلی ایالات اصلا انتخابات مقدماتی برگزار نخواهد شد. تقریبا شکی نیست که کنوانسیون حزب جمهوری‌خواه در ماه اوت، ترامپ را به عنوان نامزد خود عازم رقابت نهایی می‌کند. در تاریخ آمریکا تا به حال سابقه نداشته که رئیس‌جمهوری ی در انتخابات مقدماتی حزبش شکست بخورد و ترامپ قرار نیست اولی باشد.
در حزب دموکرات اما رقابت سختی بین نمایندگان مختلف برقرار خواهد بود. در هر یک از ایالات و مناطق آمریکا (و حتی بین اعضای حزب دموکرات در خارج از کشور) انتخابات مقدماتی برگزار می‌شود تا نهایتا تصمیم گرفته شود کدام دموکرات در ماه نوامبر مقابل ترامپ خواهد ایستاد.
البته این تنها رای‌دهندگان نیستند که سرنوشت نامزد حزب را تعیین خواهند کرد. پس از این‌که کنوانسیون حزب در سال ،۱۹۸۰ شاهد به چالش کشیده شدن جدی رئيس‌جمهوری وقت، جیمی کارتر، توسط سناتور ادوارد کندی بود، مقامات حزب با عوض کردن قوانین تصمیم گرفتند از این به بعد بعضی نمایندگان کنوانسیون حزبی، به جای رای مردم توسط مقامات حزب انتخاب شوند. به این‌ها «ابرنماینده» گفته می‌شود و نقش‌شان معمولا مورد انتقاد بوده. بیشتر آن‌ها چهار سال پیش به هیلاری کلینتون در مقابل برنی سندرزِ سوسیالیست رای دادند، اما در نهایت هم کلینتون و هم سندرز خواهان از میان رفتن‌شان شدند. هنوز معلوم نیست نقش ابرنماینده‌ها در کنوانسیون سال آینده دموکرات‌ها چه باشد. تمرکزها اما فعلا نه بر این موضوع، که بر لزوم پیروزی در اولین انتخابات‌های مقدماتی است. یعنی پیروزی در چهار ایالتی که انتخابات‌هایشان را در ماه فوریه برگزار می‌کنند: آیوا، نیوهمپشر، نوادا و کارولینای جنوبی. رقابت در این چهار ایالت اول عیار نامزدها را در موقعیتی متفاوت نشان خواهد داد. از ایالت‌های سفیدپوست‌نشینی همچون آیوا و نیوهمپشر تا ایالتی با نقش جدی سیاه‌پوست‌ها مثل کارولینای جنوبی و ایالتی مثل نوادا که وضعیت جمعیت‌شناختی‌اش مشابه متوسط آمریکا است. پس از آن «ابرسه‌شنبه» روز سه مارس، فرا می‌رسد که در آن دموکرات‌ها در چهارده ایالت (به اضافه اعضای حزب در خارج از کشور و در جزایر ساموآی آمریکا) نمایندگان خود را انتخاب می‌کنند.
در این‌جا نگاهی داریم به آخرین‌ها.
MARK MAKELA / GETTY IMAGES NORTH AMERICA / AFP
غرش ترامپ در پنسیلوانیا
ترامپ هرعیبی داشته باشد نشان داده سیاستمداری نیست که آسان عقب بکشد. امروز که دموکرات‌ها روند رسمی استیضاح رئیس‌جمهوری را آغاز کردند، (اتفاقی که در تمام طول تاریخ آمریکا تا به حال فقط چهار بار افتاده) او به ایالت پنسیلوانیا رفت و در سخنرانی پرشوری علیه آن‌ها غرید. او در واقع هر بار که مورد حمله قرار می‌گیرد سعی می‌کند دست به ضدحمله بزند. ترامپ در هفته‌های اخیر بیشتر در ایالت‌های مرکز قدرت جمهوری‌خواهان، مثل لوئیزیانا، کنتاکی و میسی‌سی‌پی بوده تا به نامزدهای محلی در آن‌جا کمک کند. اما شکی نیست که این ایالت‌ها سال آینده به او رای خواهند داد و نگرانی اصلی‌اش طبیعتا ایالت‌هایی چرخشی مثل پنسیلوانیا است. او پس از این ایالت عازم دیگر ایالت چرخشی میشیگان می‌شود که نه ماه است به آن سفر نکرده. ترامپ پیش از روز عیدشکرگزاری (هفته پیش) در فلوریدا، دیگر ایالت کلیدی و چرخشی، سخنرانی کرد. استراتژی او برای انتخابات سال آینده تمرکز بر این سه ایالت است که چهار سال پیش موفق شد آن‌ها را از دموکرات تبدیل به جمهوری‌خواه کند – به اضافه سه ایالت کلیدی دیگر: ویسکانسین، کارولینای شمالی و آریزونا.
WIN MCNAMEE / GETTY IMAGES NORTH AMERICA / AFP
بایدن در آیوا
جو بایدن، معاون سابق رئیس‌جمهوری ی، دیرتر از بقیه به میدان آمده و باید هر چه در توان دارد انجام دهد تا بتواند در اولین ایالت، آیوا، به موفقیت برسد. طبق آخرین نظرسنجی‌های دانشگاه ایالتی آیوا، پیت بوتیگجِ جوان در آیوا با ۲۴ درصد در صدر است. پس از او برنی سندرز و الیزابت وارن هستند و بایدن با 3.16 درصد چهارم است.
همین است که او در سفری هشت روزه تمام طول این ایالت از رودخانه میسوری تا رودخانه میسی‌سی‌پی را طی کرد و از ۲۷ نقطه شهر و روستا در آن دیدار کرد. تمرکز بایدن البته بیشتر بر مناطق روستایی آیوا بود که امیدوار است رای‌دهندگان مسن‌تر را جذب کند. او سعی می‌کند بر رویکرد شخصی و خودمانی خودش تاکید کند، اما بعضی مواقع این رویکرد باعث رفتاری غریب می‌شود. مثلا در پاسخ به یک رای‌دهنده که از او پرسید آیا از ارتباطات سیاسی برای نفع اقتصادی پسرش در اوکراین استفاده کرده، داد زد: «تو یک دروغگوی لعنتی هستی!» صحنه‌ای که بارها در تلویزیون پخش شد و بار دیگر تردید‌ها را در مقابل توازن بایدنِ ۷۷ ساله بالا برد.
بایدن در آیوا فرماندار سابق این ایالت، تام ویلسک، و همسر او را نیز در کنار خود داشت و البته جان کری، وزیر سابق خارجه، که خودش هم زمانی نامزد ریاست‌جمهوری بود. بعید است بایدن بتواند در آیوا خودش را از جایگاه چهارم به اول برساند اما می‌خواهد در این ایالت به نتیجه‌ای قابل قبول برسد که شانسش را در رقابت‌های بعدی از دست ندهد.
ایالت نوادا
ایالت نوادا را در جهان بیشتر از همه با لاس وگاس می‌شناسند. اتفاقا همین صنعت قمار و سرگرمی است که در تعیین ترکیب این ایالت و ترکیب رای‌دهندگان در انتخابات‌های مقدماتیِ روز ۲۲ فوریه ایفای نقش می‌کند. فرق نوادا با سه ایالت دیگری که اول از همه رای می‌دهند این است که جمعیتش مثل متوسط آمریکا از نظر نژادی متنوع است (برخلاف مثلا آیوا که ۸۵ درصد سفیدپوست است.) مردم نوادا ۲۹ درصد لاتین‌تبار هستند، ۱۰ درصد سیاه‌پوست و ۱۰ درصد آسیایی-آمریکایی یا از تبار جزایر اقیانوس آرام. یعنی کم و بیش مشابه خود آمریکا. در ضمن جمعیت این ایالت، جوان و کارگری است و بیشتر شهری. در حال حاضر بایدن در این‌جا با ۲۹ درصد اول است و سپس وارن و سندرز او را سایه به سایه تعقیب می‌کنند (به ترتیب با ۲۰ و 8.19 درصد — طبق متوسطی که وب‌سایت «ریل کلیر پالیتیکز» از نظرسنجی‌های مختلف تهیه می‌کند.)
اما این روزها نامزدها برای رویدادی بسیار مهم عازم این ایالت می‌شوند و آن، جلسات صحبت با رای‌دهندگان است که اتحادیه کارگران کازینو برگزار می‌کند. هنوز معلوم نیست این اتحادیه بخواهد رسما از نامزدی حمایت کند یا نه؛ اما اگر این‌کار را انجام دهد با ۶۰ هزار عضو که بیشترشان زن و خیلی‌هایشان لاتین‌تبار هستند بدون شک تاثیری قاطع در انتخابات خواهد گذاشت. این در واقع شانس چپ‌گرایانی مثل سندرز و وارن است که با جذب آرای این اتحادیه از بایدن جلو بزنند. کارزار برنی سندرز در این ایالت ۷۰ کارمند ثابت دارد و می‌خواهد شکست چهار سال پیش خود را در مقابل هیلاری کلینتون جبران کند. بوتیگج حرکت انتخاباتی در این ایالت را تنها از ماه ژوئن آغاز کرد اما اکنون ۵۵ کارمند دارد و استراتژی‌اش تمرکز بر مناطق روستایی ایالت است که خیلی‌هایشان مثل خود بوتیگج جوان هستند و از خانواده‌های ارتشی می‌آیند - مناطقی که در سال ۲۰۰۸ به اوباما رای دادند. اوباما با این استراتژی موفق شد نمایندگان بیشتری کسب کند با این‌که رای کل هیلاری (که بر شهرها تمرکز کرده بود) در ایالت بیشتر بود. از دیگر نکات جالب نوادا این است که بعضی نامزدهای جانبی احتمالا در آن رای بالایی خواهند داشت. مثلا جولیان کاسترو، چون تنها لاتین‌تبار است و سناتور کاری بوکر، چون مادرش در لاس وگاس زندگی می‌کند و ارتباط‌هایی در این‌جا دارد.
کاتولیک‌ها
اخیرا شاهد انتشار نظرسنجی جدیدی راجع به رای‌دهندگان کاتولیک هم بودیم. کاتولیک‌ها یک پنجم جمعیت رای‌دهندگان آمریکا را تشکیل می‌دهند؛ اما لزوما این مذهب‌شان نیست که رفتار انتخاباتی‌شان را تعیین می‌کند؛ عواملی مثل قومیت و سن و ایدئولوژی اغلب تاثیر مهم‌تری دارند. اما از نکات جالب این نظرسنجی این است که ۷۰ درصد کاتولیک‌ها معتقدند که عموم جامعه نظری منفی نسبت به مذهب‌شان پیدا کرده و تنها ۲۵ درصدشان با این گزاره مخالفند. در ضمن ۶۲ درصد در مقابل ۳۱ درصد خواهان این هستند که ارزش‌های مسیحی نقش بیشتری در جامعه داشتند. (در مقابل ۵۴ درصد در کل جامعه آمریکا)
کاتولیک‌ها معمولا در انتخابات بیشتر به دموکرات‌ها رای می‌دهند. اوج این البته در سال ۱۹۶۰ بود که چهار پنجم‌شان به جان اف کندی رای دادند که اولین (و تا امروز آخرین) رئیس‌جمهوری کاتولیک آمریکا شد. امروز هم کاتولیک‌ها دل خوشی از ترامپ ندارند و بیشتر نامزدهای دموکرات را به او ترجیح می‌دهند (حتی بوتیگجی که بعضی‌ها می‌گفتند هم‌جنس‌گرایی‌اش باعث مخالفت کاتولیک‌های محافظه‌کار می‌شود.) در ضمن ۵۵ درصد آن‌ها حامی استیضاح ترامپ هستند. (در مقابل ۵۴ درصد غیر کاتولیک‌ها)
CRISTINA QUICLER / AFP
بلومبرگ
مایل بلومبرگِ میلیاردر قرار است در چهار انتخابات مقدماتی اول شرکت نکند و تنها از «ابرسه‌شنبه» وارد گود می‌شود. او فعلا با اختلاف از چهار نامزد اصلی، در جایگاه پنجم قرار دارد و حدود پنج درصد حمایت دارد. اما آيا امکان تغییر این اوضاع هست؟ او از چهارشنبه پخش یک آگهی تلویزیونی را در معرفی خود آغاز می‌کند که در تمام پنجاه ایالت آمریکا پخش خواهد شد و ۴۰ میلیون دلار خرج روی دستش می‌گذارد. این شهردار سابق نیویورک حدود ۵۰ میلیارد دلار ثروت دارد و گفته می‌خواهد بدون دریافت پول از هیچ اهداکننده‌ای، شخصا خرج تمام کارزارش را بدهد. نامزدهای چپ‌گرایی مثل سندرز منتقد این حرکت هستند و می‌گویند میلیاردرها نباید بتوانند با پول‌شان انتخابات را بخرند. بر خلاف بیشتر کشورهای دنیا، در آمریکا خرج پول برای انتخابات از هیچ‌گونه محدودیتی برخوردار نیست. آگهی تلویزیونی بلومبرگ قرار است از داستان زندگی او بگوید و از موفقیتش در مقابله با لابی اسلحه، زغال سنگ و تنباکو در آمریکا — باید دید بلومبرگ که دیر آمده می‌تواند به اقبال برسد یا نه.
محبوبیت سراسری نامزدهای حزب دموکرات در آخرین نظرسنجی‌ها:
جو بایدن ۲۸/۶ درصد
برنی سندرز ۱۷/۴ درصد
الیزابت وارن ۱۴/۸ درصد
پیت بوتیگج ۹/۲ درصد
مایکل بلومبرگ ۵/۴ درصد
میزان محبوبیت رئیس‌جمهوری :
نظر مثبت نسبت به ترامپ: ۴۵ درصد
نظر منفی نسبت به ترامپ: 4.52 درصد
منبع: «ریل کلیر پالیتیکز»
