شی جین پینگ در آخرین دقایق دیدار ماه گذشته خود در مسکو اعلام کرد که همتای روسی‌اش باعث ایجاد نوعی از تغییرات ژئوپلیتیکی می‌شود که در بیش از ۱۰۰ سال گذشته در جهان بی‌سابقه بوده است. وقتی که شی دست راستش را برای خداحافظی رسمی دراز کرد، ولادیمیر پوتین دودستی آن را گرفت و برایش سفری امن آرزو کرد و تا زمانی که کاروان چین از محوطه خارج می‌شد، ایستاده بود و لبخند می‌زد.

این نمایش علنی صمیمیت دیپلماتیک میان این متحدان خودکامه دو چیز را نشان می‌داد: تعهد شی به چیزی که این دو به‌منزله «مشارکت بی‌حدوحصر» تبلیغ می‌کنند و در عین حال، وابستگی فزاینده مسکو به پکن برای جلوگیری از منزوی شدن با تشدید تحریم‌ها از زمان آغاز جنگ در اوکراین.

کارشناسان می‌گویند اتکای پوتین به چین با طولانی شدن درگیری در اوکراین افزایش بیشتری یافته و روسیه روی حمایت اخلاقی، مالی و دیپلماتیک پکن حساب می‌کند، چون این کشور دچار خسارت‌های نظامی سنگین و انقباض مداوم اقتصادی است.

دیوید دالتون، تحلیلگر ارشد و کارشناس اروپا و اوراسیا در دراگون‌فلای اینتلیجنس (Dragonfly Inteligence)، می‌گوید: «با عملکرد نسبتا بد دومین ارتش بزرگ جهان، سرکوب فزاینده در مسکو و پیامدهای قریب‌الوقوع بی‌ثباتی سیاسی در سال آینده و کاهش نفوذ در آسیای میانه، خواست روسیه این است که چین همچنان بر عهدش بماند، سلاح می‌خواهد تا جنگ‌افروزی کند و غیر از آن، پوتین می‌تواند امسال از واردات برای تامین مالی ساخت سلاح‌های خود استفاده کند.»  

دالتون توضیح می‌دهد درحالی‌که شی در دیدار ماه گذشته خود وعده توپخانه و تسلیحات سنگین به روسیه نداد که می‌توانست مسیر جنگ را تغییر دهد، اما چیزی دیگر به پوتین داد که حیاتی بود.

دالتون می‌گوید: «یکی از چیزهایی که او می‌خواست خود همین دیدار بود که به‌شکلی نمایشی نشان داد روسیه منزوی نیست و هنوز با افراد قدرتمند جهان ارتباط دارد. دیدار شی خبرساز‌ترین دیداری بود که پوتین از زمان تهاجم همه‌جانبه میزبانی کرد و نشان دادن این دوستی [به جهان] برای پوتین مهم بود.»

فرانسیس لی ساندرز، تحلیلگری دیگر از دراگون‌فلای و کارشناس اوراسیا، می‌گوید همان‌قدر که غرب می‌خواهد نشان بدهد پوتین بدون حمایت شی تنها است، این رابطه هم بیش از چیزی است که به‌نظر می‌رسد.

لی ساندرز توضیح می‌دهد: «در اغلب بحث‌های مربوط به روابط روسیه و چین، مفهوم غرب در برابر روسیه یا روسیه در برابر جهان مطرح می‌شود و اینکه روسیه چون هیچ دوستی ندارد به آغوش چین می‌رود. ولی واقعیت کمی پیچیده‌تر است. روسیه آنقدرها هم به آن انزوای جهانی که اغلب گفته می‌شود [یا] سیاست‌گذاران غربی دوست دارند شاهد آن باشند، دچار نیست.»  

 پوتین برای تامین پهپادهای شاهد که روسیه از اوت سال گذشته برای از بین بردن پدافند هوایی اوکراین از آن‌ها استفاده کرد، به ایران امید بسته است. اتحاد روسیه با بلاروس و کره شمالی نیز به‌نظر نمی‌رسد مخدوش شده باشد.

این تحلیلگر به ایندیپندنت گفت: «تجارت با سایر کشورهای غیراروپایی همچنان ادامه دارد و اینکه روسیه چگونه تحریم‌ها را به طریقی دور زده، توجه فزاینده‌ای را به خود جلب کرده است. به‌طور خاص، ارمنستان و قرقیزستان از همین کشورها هستند.»

«روابط روسیه تیره و تار شده است، اما به هیچ‌وجه در صحنه جهانی کاملا تنها نیست.»  

یک سال پس از جنگ، بررسی دوستی دیپلماتیک پوتین و شی نشان داد درحالی‌که چیزهای زیادی برای روسیه در سطح جهانی عوض شده است، در پویایی روابط میان پکن و مسکو نیز تغییری به همان بزرگی به‌وجود آمده است.

باربارا کلمان، کارشناس ارشد آسیا، در یک نشست اطلاع‌رسانی به میزبانی دراگون‌فلای درمورد رابطه روسیه- چین گفت: «درست پیش از تهاجم این رابطه اینطور بود که «هروقت بتوانیم از هم حمایت می‌کنیم»، اما تا حد زیادی خصمانه بود. تمام این‌ها بعد از تهاجم عوض شد. چین در این رابطه روزبه‌روز به قدرت مسلط تبدیل شد. فرصتی عالی در آن دید و به احتمال زیاد هوشیارانه به این مشارکت بی‌حدوحصر رسید.»

درحالی‌که شی بهبود اقتصادی چین بعد از همه‌گیری کووید را با ارائه کمک نظامی به روسیه و در نتیجه مواجهه با تحریم‌های جهانی به مخاطره نمی‌اندازد، این تحلیلگران می‌گویند اگر چین حس کند که رژیم پوتین بی‌ثبات شده و در آستانه فروپاشی قرار دارد، انتظار می‌رود به کمک‌های خود به روسیه بیفزاید.

کلمان می‌گوید: «چین همچنان به حمایت راهبردی از روسیه متعهد است، حتی اگر این حمایت تقویت روایت روسیه باشد.»  

دست‌کم اکنون چین اعلام کرده است که ارائه حمایت نظامی به روسیه خط قرمزی است که از آن عبور نخواهد کرد. اما بیش‌ازپیش مشخص شده است که برای پوتین خط قرمزی وجود ندارد و جنگ در اوکراین حقیقتا به آینده او در جایگاه رهبر روسیه مرتبط است. به این معنا که روسیه به هر بهایی که باشد، احتمالا به دنبال تداوم روابطی قوی‌تر با چین است.

دالتون گفت: «پوتین خود را سیاستمداری کاملا تاثیرگذار نشان داده است و دلیل آغاز جنگ در کنار سایر دلایل، فرهنگ سیاسی روسیه است. این جنگ در ابتدا با هدفی دیگر شروع شد، اما اکنون جنگی برای بقای رژیم پوتین و بقای خود او است.»

«این امر دوستی‌اش با چین را برای آینده‌ای پیش‌بینی‌پذیر - یا تا زمانی که او [پوتین] دوام بیاورد حفظ می‌کند.»