زمستان 1395 روزنامه شهروند، گزارشی از پدیده گورخوابی افراد بیخانمان در قبرهای تازهکنده شده در شهریار منتشر کرد که انعکاس گستردهای یافت و حتی حسن روحانی هم - که در آن زمان برای انتخابات دور دوم ریاست جمهوریاش آماده میشد، آن را «اتفاقی تلخ» خواند.
گورستان نصیرآباد شهریار در فاصله کوتاهی از بهشتزهرا و حرم آیتالله خمینی قرار گرفته است. پس از انتشار این گزارش، نیروی انتظامی و ماموران شهرداری این گورستان را از افراد بیخانمان تخلیه کردند.
بر اساس گزارشهایی که رسانههای ایران منتشر کردند، ماموران شهرداری و پلیس برای انتقال این گورخوابها به خشونت متوسل شدند. پس از حذف فیزیکی مسئله گورخوابی، بخش کوچکی از این افراد به کمپها و گرمخانههای تهران منتقل شدند و مابقی خانوادههای گورخواب به نیزارهای اطراف گورستان پناه بردند و در آنجا ساکن شدند.
حال 3 سال پس از انتشار این گزارش و سرنوشت تلخ گورخوابهای شهریار، وبسایت رکنا از پدیده تنفروشی و گورخوابی در بهشتزهرا و گورهای تازهکنده شده اطراف قبر رهبر جمهوری اسلامی خبر داده است.
گورخوابی و تنفروشی برای یک ساندویچ
سکونت افراد بیخانمان و فقرا در اطراف مجموعه مجلل حرم آیتالله خمینی پدیده جدیدی نیست. در دو دهه گذشته گزارشهای متعددی از افرادی که شبها در جستجوی سرپناه به ساختمانهای این مجموعه پناه میبرند و برخورد پلیس و ماموران حراست با آنها منتشر شده است.
قبر آیتالله خمینی و فرزندش در گوشه جنوب غربی بهشتزهرای تهران واقع شده است و مشتمل بر چندین مجموعه ساختمانی، کتابخانه، گنبد و بارگاه است. مدیریت این مجموعه با «دفتر حفظ و نشر آثار امام خمینی» است که ریاست آن را حسن خمینی، نوه رهبر جمهوری اسلامی، برعهده دارد و دارای ردیف بودجه مستقل سالیانه است.
حالا گزارش شده است که تعداد افرادی که برای گذران شب به بارگاه رهبر درگذشته جمهوری اسلامی مراجعه میکنند افزایش یافته و «برخی از آنها در چادرهای مسافرتی سکونت دارند و برخی دیگر با یک زیرانداز زیر آفتاب گیرها یا همان آلاچیق های آهنی زندگی می کنند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
یکی از زنانی که در این گزارش با آنها مصاحبه شده، اعلام کرده که به دلیل فقر و به بهای یک ساندویچ فلافل حاضر به تنفروشی در درون گورهای اطراف این بارگاه است: «بعد از دو روز دل ضعفه و گرسنگی مجبور شدم تن به خواسته 3 مرد بدهم. اصلا شده که دو روز دلضعفه داشته باشی و خودت را فقط با آب سیر کنی؟ هیچ وقت فکر نمیکردم برای یک ساندویچ فلافل، شب تاریک داخل قبرها تن به خواستههای شوم سه مرد بدهم. اینجا که باشی آدمهای عجیب و غریب زیاد میبینی .بعضی مردها در قبر هم به خواستههایشان میرسند.»
در روزهای بارانی و برفی که امکان خوابیدن در گورها وجود ندارد، این افراد از ترس ماموران حراست مجبور میشوند یا به پارکهای جنوبشهر تهران پناه ببرند و یا شب را در راهروهای مجاور توالتهای مجموعه حرم رهبر جمهوری اسلامی سرکنند.
این زن بیخانمان به رکنا گفته است: «زمانی که هوا سرد میشود به راهروهای کنار توالت پناه میبریم. بهترین جا زیرپلههاست. زیرپلهها باد کمتر در تنمان میپیچد باران هم روی سرمان نمیریزد. یک صبح از خواب بیدار شدیم و دیدیم، یک پسر 32-33 ساله از سرما یخ زده است.»
در این گزارش به وضعیت دشوار این افراد در روزهایی که «برنامههای خاص» در حال برگزاری است اشاره شده است.
حضور در مدفن آیتالله خمینی از برنامههایی است که رهبر فعلی جمهوری اسلامی، مقامات ارشد نظام و مهمانان خارجی چند نوبت در سال در آن شرکت میکنند. برای این دیدارها معمولا از روز قبل، مجموعه ساختمانهای مدفن آیتالله خمینی و بخشهایی از گورستان بهشتزهرا قرق میشود و افراد فقیر و بیخانمان از آنجا رانده میشوند.
رکنا به نقل از این زن آورده است: «گاهی اوقات به خاطر دلایلی نمیگذارند اینجا بمانیم. خیلی زرنگ باشیم، در گوشه و کنار پنهان میشویم و شبها به راهروهای کنار توالتها پناه میبریم. بعضی که زرنگ نیستند مجبور میشوند از پول کارت متروی خود کم کنند و به پارکهای شهر پناه ببرند. اما پارکها برای زنها زیاد امن نیست. اینجا یک جورایی مثل محله خودمان شده و همدیگر را میشناسیم و اگر مشکلی پیش بیاید، هستند کسانی که به ما کمک کنند. اینجا خانه ماست.»