نشریه اورشلیم پست در مقاله‌ای تحلیلی ضمن اشاره به ادعای مطرح‌شده از طرف تهران مبنی بر «حل‌وفصل» دو موضع هسته‌ای میان جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نوشت که این ادعاها چند روز پس از آنکه جمهوری اسلامی از آزمایش یک موشک بالستیک با برد دو هزار کیلومتری خبر داد و چند روز قبل از جلسه شورای حکام آژانس مطرح شده است که قرار است چند روز دیگر برگزار شود.
ساعاتی پیش در روز سه‌شنبه ۹ خرداد، رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران به نقل از منبعی آگاه نوشتند که تهران اجازه دسترسی به مرکز «آباده» از اماکن هسته‌ای اعلام‌نشده خود را به بازرسان آژانس داده است و موضوع کشف اورانیوم حدود ۸۴ درصدی در سایت فردو نیز «با توضیحات فنی ایران حل‌وفصل شده است».
اورشلیم پست می‌نویسد مشخص است که جمهوری اسلامی ایران تلاش می‌کند تا شورای حکام آژانس را متقاعد کند تا تخلف‌های هسته‌ای‌اش را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع ندهد و به این ترتیب از بازگشت بالقوه تحریم‌های جهانی در امان بماند. این نشریه اسرائیلی سپس می‌پرسد که آیا چنین کارزاری مصداق استفاده از «هویج» (ارائه داده‌های بیشتر به آژانس که قبلا مخفی بود) یا «چماق» (آزمایش موشک‌های بالستیک جدید و دوربرد) است یا هردو؟
اورشلیم پست نوشت که برای درک این موارد باید نگاه دقیق‌تری به رویدادهای مهم انداخت، چرا که وقتی پای روحانیون حاکم بر ایران در میان باشد، مسئله اغلب فراتر از ظاهر قضیه است.
به گفته تحلیلگر این نشریه، اصلا معلوم نیست که آیا روز سه‌شنبه در مورد تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تحولی رخ داده باشد، چرا که آژانس بیانیه‌ای منتشر نکرده است و رسانه‌های ایرانی تنها منبع آناند.
به‌علاوه درخواست روزنامه اورشلیم پست از آژانس برای توضیحی که ادعای ایران را تایید کند، تا زمان انتشار مطلب در شامگاه پنجشنبه به وقت محلی، بی‌پاسخ مانده است.
تحلیلگر اورشلیم پست نوشته است که در گذشته، هر بار که جمهوری اسلامی ادعای حرکتی مثبت در قبال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یا غرب را مطرح کرد، از آن به عنوان تلاشی رویاپردازانه برای فشار بر دیگر طرف‌ها به منظور پذیرش شروط تحت مذاکره ایران، برداشت شده است. به گفته او، بر این اساس تهران ممکن است دروغ بگوید.
از سوی دیگر، ممکن است بخشی از ادعاهای جمهوری اسلامی ایران حقیقت داشته باشد یا توافقی جزئی در راه باشد، اما حتی این نیز الزاما بازی را تغییر نخواهد داد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا به امروز چندین اتهام علیه ایران مطرح کرده است که لازم است رفع شوند.
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ بارها گفته بود که «ایران توضیحاتی معتبر فنی درباره کشف اورانیوم غنی‌شده در سه مرکز اعلام‌نشده اتمی در ایران، ارائه نداده است».
گروسی همچنین گفت: «ایران درباره موقعیت‌های مکانی فعلی مواد هسته‌ای و/یا تجهیزات آلوده به مواد هسته‌ای که در سال ۲۰۱۸ از تورقوزآباد منتقل شده‌اند، به آژانس توضیح نداده است.»
مدیر کل آژانس گفت: «تا زمانی که ایران توضیحات معتبر فنی در مورد وجود ذرات اورانیوم در تورقوزآباد، ورامین و مریوان ارائه نکند و آژانس را از تمام مکان‌های مواد هسته‌ای یا مواد آلوده مطلع نکند، آژانس نمی‌تواند صحت و جامعیت اعلان‌های ایران را تحت توافق پادمانی خود تایید کند.»
سپس، در بهمن ماه گذشته (فوریه) ذرات اورانیوم غنی‌شده ۸۴ درصدی در تاسیسات فردو کشف شد.
آنچه که ایران ادعا می‌کند حل‌وفصل شده، کشف اورانیوم ۸۴ درصدی و سایت اعلام‌نشده‌ای است که از آن با نام‌های مریوان و آباده نام برده شده است.
مسائل مربوط به مراکز هسته‌ای تورقوزآباد و ورامین به قوت خود باقی است؛ از جمله آثار غیرقانونی اورانیوم در تورقوزآباد و پرسش‌های مختلف درباره تجهیزات مفقوده آزمایش سلاح‌های هسته‌ای از انبارهای هسته‌ای که موساد در سال ۲۰۱۸ ضبط کرد.
اورشلیم پست نوشت که این اولین باری نیست که پرونده تحقیقاتی درباره ایران بسته می‌شود؛ دفعه قبل، در مارس ۲۰۲۲ بود که تحقیقات درباره یک دیسک فلزی غیرقانونی از مواد هسته‌ای بسته شد و این باعث نشد که فشار آژانس بر تهران درباره مسائل دیگر کاهش یابد.
ادعای هفته گذشته ایران درباره پرتاب یک موشک بالستیک با برد دو هزار کیلومتری با محکومیت شدید آمریکا و کشورهای دیگر همراه شد.
اما آیا این اقدام امکانی که ایران قبلا نداشت را به آن عرضه کرد و آیا مرزهای موشک بالستیک را برای جمهوری اسلامی تغییر داد؟ مشخص است که خیر.
موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک در سال‌های اخیر این تفکر در اروپای غربی را تبلیغ کرده که به ایران اجازه داده شود تا زمانی که برد موشک‌هایش را افزایش ندهد، ذخایر موشک‌های بالستیک خود را حفظ کند.
این اندیشکده بریتانیاییی و کشورهای اروپای غربی به‌دنبال محدودیت دو هزار کیلومتری برد موشک‌ها هستند، زیرا این مانع تهدید مستقیم موشک‌ها علیه اروپای غربی و آمریکا می‌شود.
حتی چند سال قبل هم برد موشک‌های بالستیک شهاب۳، عماد۱ و سجیل دو هزار کیلومتر تخمین زده شده بود، به این معنی که می‌توانند به راحتی اسرائیل، عربستان سعودی و بسیاری از کشورهای شرق اروپا را تهدید کنند. موشک‌های ایرانی برای رسیدن به غرب اروپا باید سه هزار کیلومتر برد داشته باشند.
گزارشی در موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک می‌گوید که موشک خرمشهر دو هزار کیلومتر برد دارد، اما ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که اگر به کلاهک سبک‌تری مجهز شود، می‌تواند تا سه هزار کیلومتر را طی کند.
اما به نوشته تحلیلگر اورشلیم پست، فرض بر این است که جمهوری اسلامی ایران هنوز با قابلیت تهدید غرب اروپا هزار کیلومتر فاصله دارد و آزمایش اخیر موشک نیز این محاسبه را تغییر نمی‌دهد، اما یادآوری می‌کند که در صورت ادامه تحریم‌های غرب، جمهوری اسلامی می‌تواند برد موشک بالستیک خود را تا حدی افزایش دهد که اروپای غربی را تهدید کند، حتی اگر تهران از آستانه هسته‌ای عبور نکند.
تهدید ایالات متحده یک بازی کاملا متفاوت است و جمهوری اسلامی برای آن منظور باید به برد ۱۰ هزار کیلومتری دست یابد؛ بنابراین، پرتاب آزمایشی اخیر تهدیدی علیه آمریکا نیز نیست.
اورشلیم پست می‌نویسد ظاهرا جمهوری اسلامی می‌خواهد رشوه دهد و آمریکا و اتحادیه اروپا را تهدید کند تا از رویارویی در شورای امنیت پرهیز شود.
باید منتظر ماند و دید که این اقدام‌های نسبتا ضعیف تهران چه تاثیری بر تصمیم‌گیرندگان شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهد گذاشت.
