در حالی که مقامهای اسرائیلی از وجود «اختلاف عمیق» با واشنگتن سخن میگویند و فاش کردهاند که آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، سفر کوتاهی را که قرار بود هفته آینده به تلآویو داشته باشد، به دلیل ناسازگاریهای اخیر لغو کرده است، تلآویو بار دیگر خواستار دعوت بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، به کاخ سفید شد. اسرائیل اصرار دارد با توجه به «خطر بزرگی که منطقه و جهان را تهدید میکند، باید در برابر ایران تصمیمهای قاطعی اتخاذ شود» و البته «چنین تصمیمهایی را تنها در نشست سران میتوان اتخاذ کرد».
به گفته مقامهای اسرائیل در تلآویو، این درخواست در جریان دیدارهای نمایندگان نتانیاهو (ران درمر، وزیر امور راهبردی و زاچی هانگبی، مشاور امنیت ملی اسرائیل) در واشنگتن مطرح شد. دو مقام ارشد اسرائیلی از پنجشنبه گذشته، اول ژوئن ۲۰۲۳، دیدارهای خود را آغاز کردند و در نشستی که با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا داشتند، کوشیدند او را متقاعد کنند که وجود تحولات خطرناک در پرونده ایران «مستلزم هماهنگی در بالاترین سطوح بین دو کشور» است.
در بحبوحه این تلاشها، تحرکات نظامی اسرائیل هم افزایش یافته و نتانیاهو شخصا در تمرینهای ارتش برای جنگ در چند جبهه شرکت کرده است. او در حالی که با یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، در اتاق فرماندهی عملیات جنگ نشسته بود تا درباره روند جنگ تصمیم بگیرد، ظاهر شد. این در حالی است که گالانت هم در پنج روز اول این تمرینها، بیشتر وقت خود را به دیدار با فرماندهان نظامی مختلف در نیروی هوایی، نیروی دریایی، سایبری و اطلاعات نظامی اختصاص داد و جمعه ۲ ژوئن، این تمرینها را با یک جلسه نتیجهگیری با رهبران سرویسهای اطلاعاتی به پایان رساند.
گالانت در گرماگرم فعالیتهای اخیرش، ایران را هم به طور ضمنی تهدید کرد و گفت: «خطرات فراروی اسرائیل در حال افزایش است و ما ممکن است مجبور شویم وظیفه خود برای حفاظت از تمامیت ارضی اسرائیل بهویژه آینده ملت یهود را انجام دهیم. ما ماموریت سنگین و چالشهای بزرگی پیش رو داریم و واقعیتی که ما در آن قرار داریم، بسیار پیچیده است، اما دولت اسرائیل، ارتش و همه سرویسهای امنیتی میدانند که برای تضمین امنیت اسرائیل در حال و آینده چه اقدامی باید انجام دهند».
با این حال، آمریکاییها درباره دیدار سالیوان با هانگبی و درمر بیانیه کوتاهی صادر کردند و هدف از این دیدار را «ادامه بحث در مورد جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای و راههای مقابله با تهدیدهای ایران و گروههای نیابتی آن» عنوان کردند. افزون بر این، آنها برخی مسائل بحثبرانگیز به ویژه موضوع جنگ در اوکراین و مسئله فلسطین را هم در متن بیانیه خود گنجاندند.
در بیانیه آمریکا آمده است: دو طرف درباره نگرانیهای مشترک ایالات متحده و اسرائیل درباره گسترش روابط نظامی بین روسیه و ایران و اهمیت حمایت از اوکراین در دفاع از ملت و قلمرو آن کشور، بهویژه در برابر پهپادهای ایرانی، بحث و گفتوگو کردند و «سالیوان بر تعهد دولت جو بایدن، رئیسجمهوری ایالات متحده، به تقویت امنیت و یکپارچگی اقتصادی اسرائیل در سراسر خاورمیانه و لزوم برداشتن گامهای بلندتری برای بهبود زندگی فلسطینیها که باعث برقراری صلح، رفاه و همبستگی بیشتر در منطقه میشود، تاکید کرد».
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از سوی دیگر، منابع سیاسی در تلآویو میگویند که دولت جو بایدن از موضع اسرائیل آگاهی کامل دارد و میداند که دستیابی به تضمینهای قابلاعتماد برای توقف برنامه هستهای ایران از طریق راههای صلحآمیز ممکن نیست و تنها راه معقول، تهدید جدی، قاطع و موثر با مطرح بودن امکان توسل به گزینه نظامی است. با این حال، واشنگتن در حال حاضر تمایلی به جنگ ندارد و به تهدیدهای نظامی اسرائیل برای بازدارندگی ایران بسنده میکند و نمیخواهد تا زمان پایان مبارزات انتخاباتی آمریکا در نوامبر سال آینده، این پرونده را حلوفصل کند.
این موضع آمریکا اسرائیل را نگران کرده است؛ به ویژه اینکه آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد پس از دریافت «توضیحات قابلقبول» از سوی ایران، تصمیم گرفت پرونده مربوط به پیدا شدن مواد هستهای در سایت اعلامنشده مریوان در جنوب تهران را ببندد.
منابع سیاسی در تلآویو ابراز نگرانی کردند که ممکن است این گزارش «برای سازگاری با خواستههای کاخ سفید تهیه شده باشد». به همین دلیل، وزارت خارجه اسرائیل با صدور بیانیهای شدیداللحن، این گزارش را «تسلیم شدن در برابر فشارهای سیاسی» دانست و هشدار داد که «این امر عواقب وخیمی به دنبال خواهد داشت».
در این بیانیه آمده است: «توضیحات ارائهشده از سوی ایران درباره ذرات اورانیوم مشکوک قابلاعتماد و از نظر فنی امکانپذیر نیست؛ به ویژه اینکه ایران همچنان به دروغگویی به آژانس بینالمللی انرژی اتمی و فریب جامعه بینالمللی ادامه میدهد. بنابراین تسلیم شدن مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در برابر فشارهای سیاسی ایران بسیار ناامیدکننده است، زیرا اطلاعات موجود در پرونده حاکی از دو جنبه از نقض فاحش توافقهای بازرسی از سوی ایران است.»
وزارت امور خارجه اسرائیل مدعی شد: «بستن پرونده ممکن است عواقب بسیار جدی به همراه داشته باشد» و چنین اقدامی میتواند «پیامی به ایرانیها ارائه کند مبنی بر اینکه آنها به پرداخت بهای تخلفات خود ملزم نیستند و میتوانند به فریب جامعه بینالمللی در مسیر دستیابی به یک برنامه اتمی کاملا نظامی ادامه دهند».
شایان ذکر است که ارتش اسرائیل هنگام صحبت درباره پرونده هستهای ایران از زبان دیپلماتیک استفاده نمیکند. هرچند ارتش اسرائیل از اجرای عملیات ویژه علیه برنامه هستهای ایران و اجرای عملیات در خاک آن کشور ابایی ندارد و تهران را تهدید میکند، پیوسته سعی میکند به شهروندان اسرائیل اطمینان خاطر دهد که ایران تاکنون از خطوط قرمزی که آن را به مرحله ساخت بمب هستهای میرساند، عبور نکرده است.
ارتش اسرائیل میگوید: تهران هنوز قادر نیست کلاهک هستهای انفجاری که روی موشک نصب میشود، بسازد. برای رسیدن به این مرحله به یک تصمیم سیاسی برای تبدیل شدن به یک کشور هستهای نظامی نیاز دارد و برای تحقق این هدف، باید دستکم دو سال دیگر تلاش و فعالیت کند.
برگرفته از روزنامه الشرقالاوسط