نشریه آمریکایی «وال‌استریت ژورنال» به نقل از مقام‌های آمریکایی آگاه از اطلاعات بسیار محرمانه، از توافق سری پکن و هاوانا برای استقرار تجهیزات شنود الکترونیک در کوبا خبر داد. 

این مرکز شنود در کوبا واقع در ۱۶۰ کیلومتری ایالت جنوبی فلوریدای آمریکا، به دستگاه‌های اطلاعاتی چینی امکان می‌دهد، ارتباطات الکترونیک در سراسر جنوب ‌شرق ایالات متحده که محل استقرار بسیاری از پایگاه‌های نظامی آمریکا است را جمع‌آوری کنند و بر تردد کشتی‌های آمریکایی نظارت کنند. 

مقام‌های آگاه گفته‌اند که چین در ازای استقرار ایستگاه شنود خود در کوبا، با پرداخت چند میلیارد دلار به هاوانا موافقت کرده است. 

افشا مکان در نظر گرفته‌شده برای استقرار پایگاه شنود به‌دلیل نزدیکی کوبا به خاک ایالات متحده آمریکا، زنگ خطر را در دولت جو بایدن به صدا درآورده است و یک چالش جدید پکن برای واشینگتن به شمار می‌رود. 

واشینگتن پکن را مهم‌ترین رقیب اقتصادی و نظامی خود می‌داند و برپایی یک پایگاه پیشرفته نظامی و اطلاعاتی چین در مجاورت آمریکا ممکن است یک تهدید بی‌سابقه باشد. 

جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید، روز پنجشنبه در گفت‌گو با شبکه خبری ام‌ا‌س‌ان‌بی‌سی گفت که گزارش وال‌استریت ژورنال درباره تمایل کوبا به میزبانی از تاسیسات شنود چین «دقیق نیست.» 

کربی گفت: «دولت آمریکا از روز اول نگران نفوذ و فعالیت‌های چین در سراسر جهان و بدون شک در نیمکره غربی بوده و در این منطقه بوده است.» کربی افزود: «ما از تلاش‌های چین برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها در سراسر جهان که ممکن است اهداف نظامی داشته باشد، آگاهیم و بارها درباره آن سخن گفته‌ایم.» کربی افزود: «مسئله را به دقت رصد می‌کنیم و گام‌هایی را برای جلوگیری از تهدیدهای بالقوه این اقدام برمی‌داریم.»

مقام‌های آمریکایی اطلاعات مربوط به پایگاه بالقوه شنود چین در کوبا را که گفته می‌شود در هفته‌های اخیر گردآوری شده است، قانع‌کننده ارزیابی کرده‌اند. آنان می‌گویند که پایگاه شنود به چین امکان می‌دهد تا سیگنال‌های اطلاعاتی از‌جمله نظارت بر طیف وسیع ارتباطات ایمیلی، تماس‌های تلفنی و ارسال‌های ماهواره‌ای را تحت نظر بگیرد. 

مقام‌های آگاه اطلاعات بیشتری درباره موقعیت مکانی پیشنهادی برای استقرار پایگاه‌ شنود یا شروع احداث آن ارائه ندادند. وال‌استریت ژورنال نوشت معلوم نیست که آیا از دولت بایدن برای توقف تاسیسات کاری ساخته است یا خیر. 

ایالات متحده قبلا برای جلوگیری از گسترش نفوذ قدرت‌های خارجی در نیمکره غربی کره زمین، به‌ویژه در جریان بحران موشکی کوبا در سال ۱۹۶۲، مداخله کرده است. آن زمان پس از آن‌که اتحاد جماهیر شوروی موشک‌های دارای قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای خود را به کوبا اعزام کرد، ایالات متحده آمریکا و شوروی سابق در آستانه جنگ اتمی قرار گرفتند و نیروی دریای آمریکا جزیره کوبا را محاصره و قرنطینه کرد. 

شوروی عقب‌نشینی کرد و چند ماه بعد، ایالات متحده بی‌سروصدا موشک‌های بالیستیک میان‌برد خود را که شوروی سابق به آن‌ها اعتراض کرده بود، از ترکیه خارج کرد. 

اطلاعات مربوط به احداث پایگاه شنود چین در کوبا زمانی منتشر شده که دولت بایدن در تلاش است تا روابط واشینگتن و پکن را که بر سر پرواز یک بالون تجسسی چین بر فراز آمریکا در اوایل سال جاری متلاطم شد، بهبود بخشد. 

بایدن پیش‌تر در ماه گذشته ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) را در سفری محرمانه به پکن فرستاد و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، با یک مقام ارشد چینی در وین گفت‌وگو کرد. در حال حاضر نمی‌توان به‌صراحت گفت که آیا استقرار مرکز شنود چینی در کوبا در آن مذاکرات مطرح شده است یا خیر. 

قرار است آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، به‌زودی به پکن سفر کند. 

 تحلیلگران می‌گویند که پکن استقرار پایگاه شنود خود در جوار آمریکا را احتمالا با حضور نظامی و اطلاعاتی نیروهای آمریکایی در دریای چین جنوبی و مشارکتشان در نظارت الکترونیک توجیه خواهد کرد. 

 ایالات متحده همچنین به تایوان‌ که پکن آن را بخشی از چین می‌داند، تسلیحات می‌فروشد، شماری از نیروهایش را برای آموزش نظامی به تایوان فرستاده است و کشتی‌های آمریکایی از طریق تنگه تایوان تردد می‌کنند. 

کریگ سینگلتون، کارشناس ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، به وال‌استریت ژورنال گفت که استقرار یک مرکز استراق‌سمع در کوبا تصریح می‌کند که «چین آماده است تا در حیاط‌خلوت آمریکا مقابله‌به‌مثل کند.»

او گفت: «ایجاد این تاسیسات نشان‌دهنده مرحله‌ای جدید و تشدیدکننده در استراتژی دفاعی گسترده‌تر چین است.» او افزود که انتخاب عمدی کوبا «اقدامی تحریک‌آمیز» است. 

تنها پایگاه نظامی خارجی اعلام‌شده چین در جیبوتی واقع در شاخ آفریقا است. چین همچنین کارزار جهانی توسعه بندرها را در کشورهایی چون کامبوج و امارات متحده عربی آغاز کرده است؛ اقدامی که مقام‌های آمریکایی می‌گویند تلاشی برای ایجاد شبکه‌ای از بندرهای نظامی و پایگاه‌های اطلاعاتی برای نمایش قدرت چین در سراسر جهان است. 

لوید آستین و ژنرال لی شانگفو، وزیران دفاع آمریکا و چین، آخر هفته گذشته در کنفرانسی در سنگاپور دیدار کردند و با هم دست دادند. آستین از پکن بابت ارتباط نداشتن درباره مسائل نظامی و امتناع لی از ملاقات شکایت کرد. چین گفته است تا زمانی که واشینگتن تحریم‌هایی را که در سال ۲۰۱۸ علیه لی اعمال کرده لغو نکند، با این دیدار موافقت نمی‌کند. 

دولت بایدن با برداشتن برخی سیاست‌های اعمال‌شده در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ ازجمله رفع محدودیت‌های سفر میان دو کشور و برقراری مجدد برنامه دیدار خانواده‌ها، تلاش‌ کرده است تا به هاوانا نزدیک شود. دولت بایدن همچنین خدمات کنسولی برای سفر کوبایی‌ها به آمریکا را گسترش داده است و برخی از کارکنان دیپلماتیک آمریکایی را که به‌دنبال یک رشته حوادث مرموز در هاوانا دچار مشکلات و بیمار‌ی شدند، به کوبا بازگردانده است. 

مسکو شریک سنتی کوبا در میان قدرت‌های بزرگ جهانی به شمار می‌رود و از هاوانا حمایت اقتصادی و نظامی می‌کند. اما پکن در حال ایجاد روابط اقتصادی و دیپلماتیک نزدیک‌تر با کوبا است و رئیس‌جمهورهای دو کشور در ماه نوامبر در پکن ملاقات کردند. 

در دوران جنگ سرد، اتحاد جماهیر شوروی بزرگ‌ترین پایگاه اطلاعاتی سیگنال‌های خارجی خود را در «لوردس» واقع در حومه هاوانا، اداره می‌کرد. این سایت که در سال ۲۰۰۱ بسته شد، محل استقرار صدها افسر اطلاعاتی شوروی سابق، کوبا و دیگر کشورهای بلوک شرق بود. 

در سال ۲۰۱۴ گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر این‌که روسیه پایگاه لوردس را بازگشایی کرده است، اما چنان‌که وال‌استریت ژورنال نوشته به نظر نمی‌رسد این خبر صحت داشته باشد.